Site icon The Aizawl Post

A CLOSER WALK WITH ORGANIC FARMING – 41

RK Dawla
Mb 9366095658

1. Khuangchawi thla kan hmang mêk a, Mizoram sik leh sa nawm ber hun kan hmang mêk a. Ruahtui a hàn tan a, leilung a la hnâwng tha thung a. |hal laia thar tur thlai chi thlâk leh tiak phun hun a ni mêk a. Buh thar hma thenkhat seng fel mêk a ni a, buhpui pawh a pâr tan ta. Fur tuilianin a châwm lui nungchate pawh chawhmeh tura man theih hun kha a intan chiah bawk a. Kawrte chakai pawh an no theh hun intan dawn hnaiin an rái mêk a.
2. Kan huan sîr kawrtê hi kum tluanin tui a awm reuh a. Kawngpui thlanga awm ni mah se, he kawr hi kawngpui tuihâwkin a pawh lova. Mihring leh rante khawsakna-in a thli lo bawk a, ramngaw-in a thlì mai kha a ni a, a tui pawh a thianghlim êm êm. Chutah chuan chakai kha chaw pe-in experiment kan nei a. Ni 1 danah tum 2, kawrte dung tluanin buhfai kan-hmui, readymade archaw leh favai chawhpawlhin chaw kan pe ta a. Tichuan, a ni thumna zanah hmui/tawktarh phul lehin chakai kan man ta a. Kan beisei lâwk ang chiahin pakhatmah chêr a awm lo, an thau êm êm vek mai a. (Chakai chhit hi an thau kim mawh êm êm a. An thau ve pawhin an thau a nêm a, a khal tha ngai meuh lo). Tin, chakai an râi tan avangin chakai nu lian zual 4/5 kan chhuah leh a, a tê deuh phei chu season leh atân tiin kan man lo bawk a. Thil lo lang chiang ta chu, chak-ai khawi nân hian sum tak tak sênga farm siam kher lovin – mimal, thianho leh khawtlang ang pawhin – anmahni chênna luidungah khan hlawhtling takin a khawi theih dawn tih kha a ni. An pun chak nên leh an thanlen chak nân chaw pêk erawh a tangkai êm êm a. Kan neihsa lui leh kawrte hi a bawlhhlawh loh nân vêng ila, a chhunga cheng nungchate pawh duat takin enkawl ila, kan eitur chu min phuhrûk êm êm ang tih a rinawm a ni. Kan ram leilung hausaknate hi dimdawi taka manage hi kan tihtur, Siamtu Pathian laka a bata kan bat a ni. Duhâm leh thu hnu dawn lo leka sawisak buaih buaih hi kan tihtur a ni lo.
3. Tunlaiin thlai chi kan tuh a, a rawn tiah hnu rei vak lovah a vuai leh mai thin. Maian phei chu hnahpui pair 2/3 a chhuan hnu-ah pawh a vuai duh êm êm. Hetianga thlai naupang deuh, vuai tam ber hi Fusarium hmuar hrik vang a ni tlangpui thin, bacterial blight leh Nematodes vang awm bawk thin mah se. Fusarium laka inveng tur chuan, thlai chi kha bio-fungicides (Trichoderma viride, Trichoderma harzianum & Pseudomonas fluorescens) hmanga nuai hmasak a tha. Hengho hi tûr (chemicals) a ni lova, hrik nung an ni a. Thlai zung bâwr vel (rhizosphere)-ah tanhmun lo khuarin, natna hrikin thlai zung a rawn bei tur an lo vêng thin a ni. Thlai chi nuai nân hman mai bâkah tuipawlhin, thlaiin hnahpui a chhuang tih khan a kung bula leih leh kha duhthusam a ni thin bawk. Mizo farmer-te hmanhmawh lutuk leh thar hlawk tum dan chawpchilh thei lutuk hi kei ve mai mai pawh hian, ka ning ta khawp mai. Tlona te, hriselna te, quality lam hawi nachâng hria kan tlêm lutuk hi kan retheih vang ni pawhin ka hre lo, kan mâwl vâng ni berin ka hre zawk. Kan thlai natna leh tibuaitu rannungte chanchin zir ai chuan, Islamic firfiak-ho style-a thah buaih buaihna tur damdawi kha kan han ngaihtuah ruai ruai mai thin a! Inven dan, leilung lo buatsaih dan lam han sawi ila, hahthlâk kan ti lawi si a. Ka hmuhdan dik tak chuan, hetiang ngaihtuahna hmanhmawh, tei rei peih lo, pawisak nei loho generation hi ral sela, thangthar ngaihtuahna zau zawkten farming hi rawn bitum sela, kan ram chu a dingchhuak mai ang. Farming hi mi lehkhathiam, taima leh vantlang chunglama thluak hmang peihten rawn luhchilh thuai thuai sela tiin duh thu kan sâm mawlh mawlh reng e…

Exit mobile version