Site icon The Aizawl Post

A GUIDE TO SMART FARMING – PART 8

By RK Dawla
Mb 9366095658

1. February thla tâwp a ni a. Spring season (Feb-March) kan hmang mêk. Ruahtui beiseina a tlêm a, thei leh thingkung tam ber chawr no leh par hun lai a ni. Hetih lai hian tawihthli (soil organic matter) tam lohna leiah chuan thlaiten hnâwng an mamawhna a sâng hle mai a. A bikin natural forest tichhiaa kan hmunhma enkawl tlangpuiah hian. Tin, lei khawih chêt vak lovah chuan thlai zung chaw leh tui zawnsaktu Fungi tangkai, Mycorrhizal fungi-te khan thilto an pui tha a. Hei hian thal khaw rum an tuarchhuah theihna leh an par atanga an rah insiam chho tur pawh pangngai takin a thantir thin.
2. Phuahchawp ecosystem (kan hmunhna kumhlun)-ah hi chuan, leilungin Siamtu duan dan nihphung kha a hloh nasa êm êm a. Tun ang huna tui hmu thate hi chu thlai pawh an hrisel zuiin an rah a hlawk zui bik zel a. Thlai kumhlunte hian tun ang Spring season-ah hi chuan chaw ai mahin tui an mamawhna a sâng thin. Chutih laiin zawi muanga tawih tur ran-êk leh mulch ilo pêk erawh a lukhâwng tho thove. Mizoram khawi laiah pawh hian Smart farming kalpui tak tak tur chuan, tui a pawimawh hmasa zel a. Chuvangin, tui lâk mai ni lo, tui hna siamtu ramngaw humhalh pawh a pawimawh tel zel thin. Tlo leh daihrei tur chuan kan thiltih phung engkim mai hi, hmasa tur leh hnuhnung tur a awm a, chûng thilte chu a indawt dana rem fel thiam a tul tulh tulh chho dawn. Kan theikung an puitlin suau tawh hnu-a tuilâk ngaihtuah tan chauh maite hi thil inhmeh tak a ni lovin a lang.
3. Thei hnah hring reng (evergreen)-te hi control miah lova, anmahni buk buka an zar buktir chuan, a hnah buk hian ngêt rannung leh fungal spore hlauhawm a favour fo thin. Hei vang hian pruning/thinning kha a pawimawh zual bik thin. A awmzia chu Sunhlu leh Kawlthei ai chuan Avocado, Litchi leh Theihai buk hian thawlh thawl a mamawh zawk dawn tihna a nih chu. Thei pâr zawng zawng hian rah a keng tâng vek tur a ni lova, thei hnah leh tang zawng zawng hi zuah vek a tul lova. Engtin ti lo pawh ni ila, anmahniin thing hnahte hi an tla ral leh a, an zar pawh a thi ro leh fo thin. Hei hi nature kalphung a ni a, thei kung kan thawlh thawl hian nature kan thawhpui tihna a ni thin. Rannung leh natna laka inven nân mai bakah, a rah hrisel that nân a zung (leilung) leh a kung (lei chung) balance tha kha a pawimawh êm êm e.
4. Vawi tam tak kan sawi thin, ruahtui leh nisa vs lei kal ral hi. Mahsela, Mizo farmer-te hian farming kan buaipui chhung chu sawi a ngai, kan mamawh. Sawi tawh angin Spring season kan hmang mêk a. Summer (thâl) kan thleng chho mai dawn a. Summer hi ruah mal hraw pui pui leh rial, vansâng atanga rawn mûm thla nal nal angin suangtuah thin ila, a tha khawp mai. Pawi a khawih thui theih êm avangin a invenna leh siamremna hi farm plan-ah a tel ngei ngei tur a ni. Kan thlaite eitur zawng zawng hi kan pe sêng lova, kan thei vek hek lo. An mamawh tam tak hi an environment atanga an hmuh niin, chûng environment tha buatsaih-sak chu chaw pêk tluk takzet mai a ni.
Kan thlaite hi nunna nei, nat leh hrehawm (stress) tuar thei, nunna nei chi hrang hrang leh nung lo nêna khawsa ho thin, khawsaho zel tur an ni tih hriatthiamna kawngah hma kan sâwn dawrh a tul tak meuh e.

Exit mobile version