Site icon The Aizawl Post

AIZAWL KHAWPUI LEH TRAFFIC JAM

By Zoremi Hmnar Zote

 

Zofate Jerusalem Aizawl khawpui hi engtik atang chiah khan nge Mizo ten kan luah tan hriat ni chiah lo mah se Aizawl lal kan hriat chian hmasak ber chu Pu Lalsavunga kha a ni awm e.

Aizawl atang hian Mawmrang tlanga inkulh, Thado pasaltha rual chu Vanapa hovin an um chhuak tih kan hria a, hei hi 1820 niin Pu Liangkhaia chuan a ziak a, a dik hmel ngawt mai. 1871-72 ah British sipai an lo lut a, 1890 ah Assam Police 400 rual vel an lo lut leh a, awm hmun an bengbel ta a ni. J.Shakespeare 1888-1905 hi bawrhsap hmasa ber a ni. 1904-a Missionary hmasa ber te an lo thlen khan thingtlang khaw pangngai tak a ni tawh ang.

1966 kuma ram a lo buai khan thingtlang lamah India sipai an lut nasa hle mai a, mi tam takin Aizawl hi ral tlan nan an hmang ta a, tam tak an awm hlen a, eizawnna leh zirna tha zawk umin nula tlangval tam tak an lut zui a, thingtlang mi khawsa thei deuh te chu dinhmun tha leh eizawnna tha zawk beiseiin an lut bawk a, sumdawngmi ten an pan khawm bawk a, tihian khawpui lian tak a lo ni ta a ni.

Mizote hi thingtlang lo neia ei zawng, ni tin kawla ni chhuak chhiara hlo thlo thin kan ni a, kan hahin ei leh in lah a chhe rapthlak mai si a, tlema hahdamna ni-a kan hriat chu bawh rawk rawk zel mai kan ni. Retheihna laka min chhan chhuaktu ni-a kan ngaih zirna pawh kan uarin neih thinglung khawng tak meuh meuhin lehkha kan inzirtir thin hial a ni. Thiamna lamah pawh khawvel huap pawha zahpuiawm lo khawpin kan hnam hi kan thleng sang tawh reng a, kawng engkimah rual awh nachang pawh kan hre khawp mai; mahse kan ram a zim a, mihring kan tlem bawk a, kan economy lah chu sawi tur ber pawh awm lo khawpin a chhe bawk si. Thingtlang mi ten an sep rawtui ber chu sawhthing hi a ni ngei ang; mahse hei pawh hi term khat chhung tal pawh rate pangngai taka hralhna a la awm ngai reng reng lo nia! Hetiang kan nih tlat avang hian nula tlangval rem hre deuh te foreign leh state dangah hna thawh tur zawngin an chhuak a, sum pawh an hai lut narawh e. Singapore-a nula pahnih thawn lut thei chhungkua chuan hma pawh an sawn phah ngei ang, mahse hei hi eizawnna ngelnghet a ni chuang reng reng lo nia.

Chutianga inhlawhfa tur awm lohna chhungkua chu tun hma ang tho khan thingtlangah rethei em emin, dam loh leh peih loh pawh sawi thei lovin ni sen sa hnuaiah hna an thawk a, an fate lo seilen hun nghakhlel takin an thlir nitin kumtin ringawt mai a ni. An lo puitling a, sum leh pai chu sawi loh, a zawn dan turah pawh thiamna nei ta chuang lo ta chu an nu leh pate ang thovin rethei bakberh chhungkua tho an din leh thin. Heng retheihna an pumpelh hram hram theih nan hian nu leh pa ten Aizawlah tal an fate an tir lut thin; hetiang hian rual awh nat luatah Aizawl khawpui kan pan khawm ta ruih ruih mai a ni. Tunge dem tur awm chuang ang! Nawmsak kan duh theuh a, hmasawn kan duh vek a ni lawm ni! ‘Cheng chuti zat kan sem dawn’ an tiha kan vote ruih ruih chhan pawh hmasawn nana sum kan mamawh vang tho a ni.

Traffic jam free city:
Tlangram khawpui ngat, kan Aizawl khawpui anga lian, traffic jam awm miah lohna khawpui chu a tam lo khawp ang. Hma kan sawn a, lirthei chi hrang hrang kan lo nei thei ta a, ni tin lirthei 70,000 vel chet nan chuan khawpui kawngpui zau ber pawh hlam thum tling mang lo hian a zo mang lo a ni e! America rama Louisiana state khawpui pakhat New Orleans khu Aizawl khawpui aiin a zim hret zawk a, mihring erawh 390,000 chuang an awm a. Chung zinga 18% (76,000) vel chauh chuan lirthei an nei lo nia. Chuti a nih chuan motor chi hrang hrang 200,000 tal chu a awm ngei turah ngai ila, traffic jam hi a awm ve tho ang em le! America te khu chu han tehkhin chi pawh a ni lo mai thei. Phaizawl ram zau em emah khawpui an han din a, an motor kawngpui pawh lane 6-12 thleng pawh a ni hlawm hial ang. State ramri tinah khuan motor kawngpui ngil bik em em Km 4 tala thui an la nei thei vek nia! Heng hi indo thut leh emergency thila thlawhna lian leh indo thlawhna pawh tum lut zung zung thei tura duan a ni. Keini thingtlang khawpui nen chuan chhim leh hmar ang hlauh!

‘Kan Aizawl khawpui chhung kawng pawh hi zauh ila traffic jam hi chu a reh mai ang’han ti ringawt dawn ila kawng kamah in ropui tak tak a ding thiau thuau tawh a, tih vak ngaihna a awm tawh lo. ‘A nih loh leh kawng chhawng emaw, lei verh mai ila a tha ang’ pawh ti ila a huphurhawm lam deuh chu a ni. Traffic jam reh tur khawp chuan khawi lai kawng mah hi a chhawnga siam vanga jam lo tur leh kawngpui pawh zauh belh theih a ni tawh lo. Assam Rifles ho an chhuah hunah chuan Bazar bungkawn atanga dak in pui thleng hian, lammual khawih tel lo chiah hian nawr tlang phei pawp ila a zia deuh ngei ang. A chhan chu Vanapa hall atanga chanmari kawn thlenga lirthei park ho hi kan sawn lut vek thei dawn a ni; mahse traffic jam chu a reh chuang lo ang, a thâwl deuh ringawt ang. AR an chhuah huna helai kawng zauh phei chiah hi tun dinhmuna traffic jam tihziaawm dan kawng kan neih chhun chu a ni tawh mai; Pathian zarah mihring kan lo tam ve ta a, kan khawpui hian min zo ta lo a ni e.

Aizawl khawpui traffic jam tihnêp dan kawng khat chiah a awm tawh, chu chu kawngpui laih belh a ni mai. Entirnan World bank kawngpui hnuaiah hian thlûr hnih talin kawngpui laih phei leh ni se, a khât tawkin world bank road kan tih nen hian lai pawh zel ila, hemi denchhen hian khawpui chhunga mihring tam zawk, in leh lo nei lo ten man tlawm zawkin in hmun te an neih theih phah dawn a ni. Tunah hian nuaih 10 man in hmun lei tur han zawng chhin teh, i hmu mang lovang. ‘A tlem em alawm’ i ti a ni mai thei, mahse cheng nuaih 10 nei tur chuan tunlai ni tin inhlawhfakna rate phei chuan kum 20 ah pawh i khawl thei kher lovang. Mahse Aizawl khawpui hi chhim leh hmar, chhak leh thlanga zauh a nih a, khawpui vet chhuaka thlûr hnih tala laih tlang a nih ngat chuan khawpui chhunga cheng mihring zatve dawn lai hi kan sawn chhuak thei dawn a, mahni puala in leh lo awt ve ngawih ngawihte tan hmun tlawm zawka lei tur tam tak a awm phah dawn bawk a, chu zawng aia lawmawm chu traffic jam a reh duak mai tur hi a ni.

Super market kan tih ang chi leh bazar pui bungraw lian tham zawrhna pawh mihring ber sawn chhuah kan nih chuan Automatically-in a insawn chhuak ve mai dawn a ni. Heti a nih ngawt loh chuan traffic jam tihnêp dan emaw, tihreh dan emaw hi a awm reng reng lo a nia.

Exit mobile version