Site icon The Aizawl Post

Amul vs Nandini avangin Karnataka politics-ah inbeihna nasa zawk kalpui zui zel

Dairy product lama lian em em Amul te chuan Bengaluru market luhchilh tumin hma an la a, chu chuan India rama milk cooperative lian pahnihte chu Karnataka Assembly inthlan May 10 a neih mai tur ni bawk nen politics thila inbeihna nasa tak a thleng mek.
Amul tena Karnataka market luhchilh an tum hnuah tualchhung, pro-Kannada organisation leh Opposotion party te chuan kawtthler leh social media katlangin Amul chetlak dan chu Karnataka Milk Federation (KMF) leh an dairy brand Nandini leh milk farmer te tana hlauhawm tiin an auzui a. Congress leh JD(S te chuan Basavaraj Bommai kaihhruai BJP sorkar chu milk sector privatise tumah leh home-grown product te nuaibo tumah an puhzui a ni.
Amul market-tu ber Jayen Mehta, managing director (MD) of Gujarat Co-operative Milk Marketing Federation (GCMMF) chuan thuchhuah siam nghalin Karnataka luhchilh an tumna chhan chu Nandini te nena inel mai tur an ni a ti a. Mahse, chuti zawng chuan inthlang mai tur Karnataka mipuite ‘regional pride’ nei sang tak te chuan an pawm mai mai lo.

Sawisel hlawhna chhan?
April 5 khan Amul, India rama dairy prayer lian ber te chuan Bengaluru-ah milk leh curd te chu e-commerce portal hmanga zawrhchhuah an tum thu an sawi a. Hei hi Kannadigas te chuan duh lo hlein Karnataka iconic Nandini milk rah hrual tumna angah an ngai a. Netizens te chuan social media katlangin #gobackAMUL tih te chu an thehdarh nasa hle.

Amul chhanletna?
Sawifiahna an siamah GCMMF te chuan Amul chuan e-commerce channel hmangin bawnghnute thar leh curd an siam chhuah te chu Karnataka-ah mass market distribution network hmang lova pekchhuah an tum thu an sawi a. Amul’s MD Mehta chuan inelna a awm dawn loh thu sawiin a chhan ber pawh Amul toned milk te chu litre-ah Rs 54 lai a ni a, Nandini toned milk te chu tlawm fe zawkin litre-ah Rs 39 chauh a ni, a ti.

Eng vanga inhruipawhna thleng nge a nih?
Amul tihlohah chuan KMF te hi India rama milk coopetaive lian ber an ni a. Gujarat-a inbun Amul leh Karnataka-a inbun KMF te hian neutral region tia sawi theih Mumbai, Nagpur, Goa, Hyderabad leh Chennai market te chu an inchuh chungin an home turfs-ah chuan inbeihna an la nei lo. KMF te hi chuan e-commerce an luhchilh ve tan chauh laiin Amul ngelnghet zawka ngaih tena an State a inzarpharhna an neih chuan inelna hrisel lo tak a man bithliah thu ah te a thlen an hlau tiin federation te chuan an sawi a.
Karnataka chu multi-excess market a ni hrim hrim a, chumi awmzia chu an mamawh baka tam tharchhuakin state dangah an thawn zawk a ni. KMF te chuan competitive pricing hmangin an market an zauh mek zel a, Nandini product te chu Mumbai, Pune, Hyderabad, Chennai, Kerala leh Goa ah te pawh lei theihin a awm a. Hei vang hian KMF te chuan National Dairy Development Board hnenah Amul te chu Bengaluru market luhchilh lo tura titura ngen an tum bawk a. An luhchilh a nih chuan an sumdawnna intichhe tawn dawnin hei vang hian bawnghnute tlachham state te thlurbing zawk tura ngen an tum a ni.

Politics thila lakluh?
Amul vs KMF chuan inthlang mai tur Karnataka-ah politics thil hawiin a kangkai nghal vat a. Amul tena thuchhuah an siam hnu lawkah Opposition Congress, JD(S) leh midangte chuan Amul chuan Nadini market chhuhsakin State chhunga sumdawngte tan harsatna a siam dawn an ti a ni.
BJP leader te chuan boruak tihdaih tuma hma an lak laiin Congress leh JD(S) te chuan ruling party te chu State chhunga cooperative milk federation te tuna farmer 28 lakh tena innghah nana an hman leh hnathawk 1.5 lakh lai awmna chu a tichak lo dawn an ti ve thung.
Chief Minister Basavaraj Bommai an Opposition te chu farmer te kawng dik lova hruai tumah leh information dik lo fak tuma a puh laiin BJP hruaitu lawk dangte chuan sorkar chhan tumin Anti-cow Sglaughter Act an siam chu State dairy industry humhim an tumzia pholanna tiin an sawi ve thung.
He thil hian tun hnaia Hindi inbarhluih tumna boruak awm sa a, KMF’s Nandini sachet a curd tia zahlan ‘dahi’ tia thlak tura tihna boruak chuan a tialh zual bawk a. Karnataka chief minister hlui leh JD(S) leader H.D. Kumaraswamy chuan BJP te chetlak dan chu State dairy cooperative tihchhiat tumna ‘third conspiracy’ tiin a sawi.
Opposition te chuan Amul-in Karnataka luh a tum hnuah leh Home Minister Amit Shah an Nandini leh Amul te inzawm se tia rawtna a siam hnuah Amul sales sangin Nandini sales a tlahniam an ti bawk a. BJP tena Karnataka a rorelna an chan hnuah milk procurement tlahniamin farmer te an tlabuai tiin Congress leader Siddaramaiah chuan a sawi bawk.

Hotelier ten brand Nandini thlawp
Bengaluru hotelier te chuan KMF leh Nandini brand an thlawp zawk tiin P.C. Rao, president of the Bruhat Bengaluru Hoteliers’ Association (BBHA) chuan a sawi a. “KMF thlawpin kan farmer te tharchhuah ngei milk leh kan state pride hi kan thlang zawk a ni. Nandini brad hi coffee leh thingpui tui nana tihmakmawh a ni,” tiin a sawi.
Congress MP leh General Secretary in-charge communications Jairam Ramesh chuan Centre sawiselin Bharatiya Janata Party (BJP) te chuan state a cooperative te thunun vek a tum a ti a. Ramesh chuan Amul leh Nandini te chu ‘White Revolution’ national success stories an ni tiin a sawi a. Congress te chuan kum sawm tam kal tawha an hmalakna niin dairy farmers tena autonomy an neih theih nana hmalakna tiin a sawi.
“Amit Shah hian centralised organisation tlemte a duh dan dana a thunun theih a duh a. Hei hi Shah kaihhruaina hnuaia Union Ministry of Cooperation agenda a ni. Hei vang tak hian a nia Amul leh cooperative society dang panga vel te chu inzaswmkhawma multi-state cooperative society siam a tumna chhan ni” tiin Congress veteran chuan a sawi.
Ramesh chuan central sorkar chu engkim thunun tum vekah puhin Constitution in cooperative soceity te chu state subject a tih pawh ngai pawimawh lo a ti bawk a. Nandini, Amul leh cooperative dang OMFED, Mother Dairy, Vijaya leh Aavin te hian loneitute tichakin hma an la a, chuta entirna tha tak chu Karnataka Milk Federation (KMF) te Nandini market tute hi niin cooperative society 14,000 vel te union 14-ah an chhungkhawm a ni, tiin a sawi bawk.
“24 lakh member an neih te chuan ni tin Rs 17 crore vel an lei chhuak a. Amit Shah leh BJP te hian farmers te thununna chhuhsakin heng historic societies te hi multi-state cooperative soceities a leh an tum a ni” tiin Ramesh chuan a sawi bawk a. Hetianga hmalakna hi dairy union tin te BJP politics hmanrua a hman tumna vek a ni, a ti bawk.
“Thutlukna chu Bengaluru, Bhubaneshwar, Chenai emaw Pune ah ni lovin Delhi ah ngei Amit Shah, Minister of Cooperation chuan a siam ang. Chu chuan dairy farmers te chu thunei lova siamin an sum lakluh leh intunnun nana an hman te chu derthawngin a siam dawn a ni,” tiin a sawi bawk a. Hetiang chiah hian a hma pawhin hma an la tawh tia sawiin Karnataka-ah pawh Vijaya Bank, public sector bank hlawhtling ber pakhat chu sum hloh char char Bank of Baroda nen an lo suihfin tawh a ti bawk a.
Chutiang chiah chuan State Bank of Mysore pawh SBI nena inthluzawm turin Corporation Bank pawh Union Bank nen an thlunzawm a, hei vang hian Karnataka-ah public sector bank head office pakhat chauh a awm phah tawh bawk.
Tun hmaa Karnataka development atana thutlukna siam Mysuru, Mangaluru leh Bengaluru a siam thin chu tunah chuan Baroda leh Mumbai-ah siamin a awm ta tiin Congress leader chuan a sawi bawk a.
Congress chuan Amit Shah leh “BJP tena centralised control” an tum hi kan dodal bur a ti bawk a. Ramesh cuan BJP tena “One Nation, One Milk” tih slogan an aupui tur chu kan remti dawn lo a ti bawk.

Exit mobile version