Vanhmingliana (Taua)
Dawrpui
“Chuvangin Lalpa ngei chuan chhinchhiahna a pe ang che u; ngai teh u, nula thianghlim pakhat a rai ang a, fapa a hring anga, a hmingah Immanuela a sa ang” – Isaia 7:14
Thuthlung hlui lamah hian Lal Isua Krista leia mihring anga min chhandam tur leh sual lak ata min chhan chhuak dawn a ni tih thu leh he leiah hian mihring angin a rawn piang dawn a ni tih hi vawi 4 zet mai a lang a pâua sawina a awm a.
A hmasa berah chuan Eden huana Evi leh Adama te’n Pathian Dân an bawhchhiat lai khan thi thei tawh tur an nih avangin, anmahni chhanchhuahna tur thutiam lo pein, thutiam (promise) hmasa ber, “Nang leh hmeichhia ka indo tir ang a” – Gen 3:15 tiin Dragon rulpui tar hnenah a lo sawi a nih kha. ‘Hmeichhia’ tih tawngkam hi Bible-ah hian ‘Kohhran’ sawi nan a hmang thin. Entirnan, Thupuan 17:4-ah te kohhran tenawm sawi nan. Kohhran dik tak a sawi thin ‘Lû’ chu Krista a ni a, chuvang chuan Krista sawina ngei a ni. Krista leh Setana indona khawvelah kan chêng ta reng mai a nih hi.
A dawt leh atan chuan tuna kan chang thlan Isaia 7:14-ah hian chhinchhiahna ropui ber lo thleng tur chu Lal Isua, fapa pêk tiama awmna hi a ni. A pathumnaah chuan Daniala hnena Pathianin inlarna thui ber kum 2300 chhunga thil lo thleng tawh leh lo la thleng tur a sawi Dan 8:14 atanga a hrilhfiahna Pathianin a pek leh Dan 9:25-ah hian Isua Krista ngei chu he khawvelah lo kal a, Jordan luia Baptisma a chan tur te, a thih hun tur te a lo sawi thlapna hi a ni leh a (chhût thiam chuan chhût rawh se). A lo kalna kum leh ni te hi dik thlapa hriat theihin a awm.
Zawlnei Mika chuan Isua Krista pianna tur chu Bethlehem-ah ngei chuan a ni ang tih a lo puang bawk a – Mika 5:2 Chu’ng Messia lo kalna tur lo sawi lâwkna te chuan ringtuteah beiseina nasa tak a lo neih tir reng a ni. Nula thianghlim Mari tan chuan Bethlehem-a nau a hrin zan te chu hun ropui leh danglam tak zawng a ni ngei ang. Bethlehem khaw pawn leh phûl vela beram vengtute hnena han puanchhuah te, ran thlênga nausên thianghlim a’n mu ngât mai tur te chu tuman khawvel chhandamtu tur a nih te chu an hre dêr si lo – Luka 2: 8-16. Bethlehem phûla beramputen beram an venna hmun te, nausên thianghlim ngei chu chù hmunah chuan Pathian ropuina a lo lang phut anga, a pian tur thu an rawn puang ul ul mai dawn a ni tih thu te hi khawvel thilmak chhiarsen loh te zingah chuan an tel reng dawn anih hi!
Kan Lalpa, Pathian ngei mai chu eng vanga leia lo kal nge maw anih le? Kum tam tak liam taah khan Missionary pakhat chu West Indies-ah chanchintha hril turin America ram atangin a chhuk a. A kalna chhan ber pawh salte hnena Pathian chanchin tha sawi a ni ber. Anni sal ho lah chu an hnathawhna buh hmunah te chuan zing ni chhuah atanga tlai ni tlâk thleng kar khata ni 7 chhung zak mai chu an thawk thin si a. Engtik lai mahin anmahni pâwl theihna hun chu a nei thei ta reng reng lo mai a. An lo haw ve pawhin chhuata an âwngphahah chuan an chau lutuk chu let tawpin an muhil nghal thlawrh thlawrh zel mai si a. Pathian thu a hrilh theihna tha ber nia a hriat tak chu anmahni ang sal nih ve chu niin a hria a. Tichuan, an hnathawhna hmuna Pathian thu a hrilh theihna tha ber a ni tih hriain sal atan chuan a inhralh ve ta a.
Chutiang chiah chu a ni Isua Krista pawhin a tih chu. Mihring taksa puin a lo kal anga tichuan chhandamtu Pathian mihring taksa pua lo kalin a hmangaihna thu zawng zawng te chu a ama nun ngeiin a rawn lantir dawn tihna a lo ni. Pathian thil rel dan hi a va mak em!
Tun hmain Thlarau thianghlim hmangin chhûm ding leh mei hmangin Israel fate pawh Aigupta atanga Kanaan ram thleng pawhin a lo hruai tawh thin a, mahsela beidawnthlak khawpin an sual te an sim thei si lova. Van Pathian anihna ang takin Isua hi kan zingah lo kal dawn ta se la, dam thei kan awm dawn lo. A êng ropuia chhun hlum tur kan ni ang. Hlauhna leh tihnain kan khat anga, lo nung thei tehreng pawh ni ila, hmangaihna vang ni lovin hlauhna vang chauh te’n a thu kan awih anga. Kan duhthlanna a amah pawm ni lovin kan hlauhna avanga amah pawm ve mai chauh te kan ni ang.
Pathian ngei chu kan hnenah lo kalin kan zingah a chêng ve ta a; lo kal ta lo ni se engtinnge ni ta ang? Hei hi zawhna pawimawh tak a ni ang. Kan khawvel hi eng ang chiahin nge a awm ang? Ral khat atanga min rawn vil ni ta se la, milem be mite pathian biak dan ang chauh hian kan be ve mai ang em! Isua hi mihring tak taka lo kalin kan zingah a rawn chêng a ni tih hi i theihnghilh hauh lovang u. Pathian Hmangaihna chu a famkima puan chhuah a nih theihna chu Isua Krista nun a taka kan hmuh theihna leh a thihna atang chauh hian hriat famkimna kan chang thei chauh a ni. Isua Krista a taka mihringa a lo pianna hi awm lo ta se la nang leh kei a nun hi eng ang taka sual dai thûk nge a nih ang tih hi ngaihtuah ngam pawh a ni lo.
Isua Krista a hring a hrâna a lo kal tulna:
“Tin, chawfâk hun achin behliang mun hun thlengin khawvel a lo thim ta vek a. Tin, behliang mun hun lai vel chuan Isua chu aw ring takin, “Eloi, Eloi, lama sabakthani!” tiin a au chhuak a -Matt 27:45-46. Isua Krista, Kalvari Kraws a kan tana a thihna hi kan sual zawng zawng thaichhiat leh ngaihdamna tur anih avangin a pawimawh a ni tih hi sawi uar vak a ngai tawh awm lo ve. “Amah chauh chuan thih theih lohna a nei a, hnaih theih rual loh êngah chuan a awm a” -I Tim 6:17. Isua Krista hi a Pathianna ang chuan lo kal ta se la, kan tan kraws ah min thihsak thei lovang, tichuan kan sualte pawh ngaihdamsak theih kan ni lovang. Thihna in a ngam ve dawn tlat si lova. Tin, a êng ropui lutuk avanga chhun hlum vek kan ni bawk ang.
“Krista kha kaihthawhin a awm loh chuan kan thuhril hi engmah lo a ni anga, in rin pawh engmah lo a ni bawk ang” – I Kor 15:14. Isua Krista thi thei lo ni ta chu Pa Pathianin thihna ata nunnaah a kaitho leh ta tih kan Bible-ah kan hmu bawk. Paula hian Korinth mite hnenah thawhlehna pawimawhzia a sawi hi han bihchiang leh mah teh u. “Mitthite kaihthawhin an awm si loh chuan Krista pawh kha kaihthawhin a awm lovang” tih chang 16-ah a han sawi nawn leh a. Kan thih hnu hian keini pawh kaihthawhin kan awm leh ngei dawn tih chu a chiang hle mai. Thih veleh a vanrama kal daih emaw hremhmuna kan chawrh chawrh emaw chungchang chu Paula hian sawi a nei hauh lo. Isua Krista leiah a lo piang a, Kraws ah a thi a, thihna hnehin a tho leh a. Chutiang chiah chu ringtu te chan ve tur pawh a lo ni dawn. Lo piang lo se la, chan ve tur reng kan nei lo.
“Tin, ngai te, ka lo kal thuai dawn e. He lehkhabu hrilhlawkna thu pawm apiang an eng a thawl e” – Thupuan 22:7 “In tan hmun siamin ka kal dawn hi. Tin, in tan hmun ka siam chuan ka lo kir leh ang a, ka hnenah ka la ang che u; ka awmnaah nangni pawh in awm theih nan” – Johana 14:2&3. Isua thuchah hnuhnung leh ropui, kan tana pawimawh ber kan thleng ta. A hnena kumkhuaa kan awm ve theihna turin a hmun buatsaihah min hruai ve tur thu a’n sawi leh ta zel hi, thlamuanna ropui ber chu a va ni em! Tin, a lo kal leh hma loh chu a hmun min buatsaihsakah chuan kan lo la awm miah lo tih a lang chiang hle bawk.
Kan rin Isua Krista hian kan hma alo hruai zel a, mihringa a lo chan a, a thih a, a thawhlehna ang chiah hian keini pawhin amah kan rin tak tak chuan nunna chu kan chang ve dawn tih a chiang. Isua kan tana Bethlehem a lo piang hi Zawlnei Isaia’n “In tan chhinchhiahna” – Isaia 7:14 a lo tih kha a pian hma kum 700 daih ni mahsela a lo va dik tehlul em!
Vantirhkoh te’n berampute hnenah “Vawiinah hian in tân Davida khuaah chhandamtu a piang ta, Lal Krista chu” tiin lawm takin an hrilh kha keini vawiina Isua Krista zuitu Kristian te hian eng tin nge kan chhân ve tak ang?