India Prime Minister Narendra Modi chuan Ayodhya khawpuiah Hindu pathian Ram tana sak temple ropui tak chu a hawng ta.
Temple hian kum za bi 16 hun laia sak mosque Babri Masjid, kum 1992 a Hindu hovin an chhutchhiat-sakah sak a ni a. Mosque chhut chhiat avang khan India ram pumah buaina chhuak zuiin mi 2,000 chuangin nunna an chanphah a ni.
Ayodhya temple hawnnah hian mi sang tam tak sawm niin chung zingah chuan film star lar leh cricketer langsar tak tak an tel a.
Mahse Hindu puithiam \henkhatte chuan boycott hmak thungin, PM Modi chuan temple hawn chu politics thila ham\hat nana hman a tum an ti ve thung.
India-in inthlanpui a hmachhawn mai dawn a, PM Modi party Bharatiya Janata Party (BJP) te chuan inthlanah temple hmingin vote an zawng dawn a, India hi Hindu sakhua zuitu 80 per cent vel lawih awmna a ni bawk.
Sawiseltute chuan sorkar chu kal na lutukah puhin sakhua thila lawmna sorkar anga kalpuiah an puh a, constitution ang chuan India chu sakhaw tihbik nei lo secular a ni bawk si a ni.
Temple sak nan hian US dollar 217 million ruahman niin temple trusts te chuan private donation a\anga an hmuh niin an sawi.
Ceremony chu live a tihchhuah niin Modi chuan religious rituals te temple sanctum ah puithiam dangte leh Mohan Bhagwat, Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS Hindu nationalist party te ideological fountain head te nen an ti ho a. Temple hi chhawng thum tur niin a ground floor chauh hawn a la ni a, kumin hian a dang zawng chu peihfel hman rin a ni.
He ceremony hi Pran Pratishtha tih niin Sanskrit \awng niin ‘Nun in\anna’ tia sawi theih a ni a. Hindu te chuan mei huala mantras leh ritual hrang hrang tih chuan idol-ah sacred life a pe theiah an ngai a ni.
Tihian temple hawn a ni hian Hindu nationalist BJP tena kum tam tak Ayodhya-ah Lord Ram temple sak a ni ang tia an tiam chu an tihlawhtling ta a ni. Ayodhya khawpui pawh biakzinte leh khualzinte hmunpuia siam tumin an siam danglam nasa hle bawk.
Hindu-te chuan Ayodhya chu Ram pianna hmuna an ngaih niin mahse a pianna hmun takah chuan Babri mosque Muslim invader ten an din a ni an ti a. He hmuna temple din tumna hi kum 1990 chho a\anga BJP te politics thila an len chhoh \anna a ni bawk.
Hun rei tak court-ah inkhin zui niin kum 2019 khan Supreme Court chuan temple sakna hmun chu Hindu te hnenah a pe ta a ni. Muslim te pawh khawpui pawnah mosque an sakna tur ram a pe bawk.
Temple chhawng thum tur hi pink sandstone leh black granite hmanga sak niin 70 acre complex ah 7.2 acre a luah a, temple tan liau liaua Ram lim 4.35 ft chu karkalta khan hawn a lo ni tawh a. Idol hi sanctum sanctorum-ah marble pedal chungah dah a ni.
Ayodhya hi khawpui lian lo tak a nih avangin Modi chuan a hmain Ayodhya kal tum lo tura ngenin ceremony chu television kaltlang lo en rih turin a ngen hial a. Temple hawnna pual hian BJP rorelna state tin te chuan school leh college te an khar vek a, sorkar hnathawk tan pawh half-holiday an puang bawk a, mipuite chu temple hawnna en ngei se an duh vang a ni.
Modi chuan temple sak chu hlawhtlinna turu tak tia sawiin a hawnna chu mipui tena an nghahhlelh em em a ni tiin a sawi a. “Generation tam takin he hun hi an nghahhlelh a ni” tiin tun thla tirlam khan lo sawi tawhin ceremony neihnaah India mipui 1.4 billion te ai a awh dawn tiin a lo sawi tawh bawk.
Mahse Hindu sakhaw puithiam hotu lawk lawk te ber chuan temple chu sak zawh a la nih loh avangin hawn a rem lo an ti thung a. Temple sak zawh loh hawna sakhaw thil tih chu Hinduism kalh a ni tiin an tel duh lo thung.
Thuneitute chuan Ayodhya a temple chu peihfel a nih hun chuan ni khatah khualzin 150,000 vel an beisei thu an sawi a. Chu mi atan chuan Ayodhya chu chei niin airport thar neiin railway station te siam\hat leh tihlen a ni a, hotel tam tak sak ni bawkin a awmsa te pawh chei hnum a ni bawk.
Ayodhya chei \hat nan hian Centre chuan $3.85 billion lawih dahin officials te chuan khualzinte leh biakzinte tan world-class city an din tur thu an sawi bawk.
Prime Minister Narendra Modi chuan, “Constitution kan neih hnuah pawh Lord Ram vangin dan hmanga inkhinna kum sawm tam a awh a. Judiciary ten dik taka roelna lekkawha Lord Ram temple dan ang thlapa sak a nih theih nana an thutlukna siamah lawmthu ka sawi a ni” tia sawiin, “January 22, 2024 hi ni saltiah a ni lo, hun thar in\anna a ni” tiin a sawi bawk.
Prime Minister chuan ‘Ram malsawmna’ tia sawiin, “Lord Ram lakah ngaihdam ka dil duh a, hun rei tak he temple kan sa thei lo hi kan fel loh vang a ni a, tunah chuan kan paltlang ta,” tiin a sawi bawk.
Prime Minister chuan Ram Lalla chu puan inah awm tawh lovin tun a\ang chuan he temple ropui takah hian a cheng tawh ang a ti bawk a.
Ram hi mei a ni lo, energy zawk a ni a. Ram hi inhnialna a ni lova, solution zawk a ni. Ram hi kan ta chauh a ni lo, mitin ta a ni. Ram hi current a ni a, chatuan a ni bawk, tiin a sawi bawk.
Prime Minister Narendra Modi-a’n Ram Temple hawng
