Site icon The Aizawl Post

In sak tha lirnghingin tichhe lo ti

Turkey president Recep tayyip Erdogan chuan lirnghing turu lutuk tum hnih laiin a nuai chu a rapthlak em a, hetiang anga chhiatna nasa thleng thei lakah inpuahchah ngaihna a awm lo tiin a sawi.

Turkey leh northern Syria a lirnghing avanga nunna chan mi 16,000 chuang an awm tling tawh a ni.
Sawiseltute chuan emergency service chu che muang lutuk tia sawiin sorkar chu chhiatrupna thleng thei laka inpuahchah tha lo tiin an sawisel na hle a ni.

Erdogan chuan sorkarin harsatna a hmachhawn tih a pawm thu sawiin mahse tunah chuan thil a pangngai tawh thu a sawi a.

Mahse, Turkey opposition party leader Kemal Kilicdaroglu chuan a pawm ve lo, “He thilah hian mawhphurtu an awm a nih chuan Erdogan bak a ni lo,” tiin a sawi.

Erdogan thung chuan pawm ve lovin tunah chuan inlungrualna chauh an mamawh tiin a sawi a. “Tun ang hun khirhah hian mi thenkhat tena politics thila hamthat tuma chet an la hi ka tei thei lo,” tiin a sawi.

Mi sang tam tak chhanchhuah tawh te chu khawvawt tuk karah zan hun an hmang a. Mi thenkhatte building chimin a delh la dam nia hriatte chhanchhuah tuma beihpui thlakzui mek a ni bawk.

 

Building sak dan him lo
Turkey lirnghinga building tam tak tlukchhiat chhan chu a sak that loh leh dan ang thlapa him taka sak a nih loh vang nia ngaih niin chu chuan thinrimna a siam nasa hle.

Building lianpui pakhat Malatya khawpuia mi chu nikum lawka sak zawh niin tun lirnghingin a nuai chim zingah telin social media-a a satu tena an faknaah chuan ‘earthquake regulation felfai taka zawma sak’ an ti. Chu mai ni lovin building sakna hmanrua chi tin te chu ‘first-class quality vek’ an ti zui bawk.

Chu advertisement chu mi thenkhat ten an smartphone-ah te an lo la kawl tha khiau a, lirnghing in a tihtluk hnuah an post darh zui leh ta chiam a ni.

Chutiang bawkin port city Iskenderun ah pawh building that hmel tak tak lianpui pui te chu a tlu sawpin a awn tei tui hlawm bawk a. Building tam tak te chu kum 2019 a sak zawh te kha an ni.

Turkey-a linghing kha a na hle chungin mithiam te chuan building sak tha tak te chu chim tur a ni lo an ti thung.
“Lirnghing kha a na viau chungin building sak tha titlu thei khawpa na a ni lo” tiin David Alexander, Professor of Emergency Planning and Management, University College London chuan a sawi.

“Hmun tam berah chuan lirnghing sawi kha a na berin a sawi pawh a ni lo va, building sang chuang tlu chhia a awm a, khang building tluchhia te kha earthquake construction code zawm lo an ni mai” tiin a sawi.

Kum 2018-a Turkey-a linghing na tak thlen hnuah construction regulation khauh zawka kalpui a ni a. Kum 1999-a Izmit khua leh a chhehvela lirnghing na tak avanga mi 17,000 chuangin nunna an chan phah avang khan fimkhurna a zual hrim hrim a.
Sorkarin ruahmanna a siamah high quality concrete steel bar a phan vek mai bakah column leh beam te chu lirnghingin a nuai pawha tluchhe lo tura zam tur ti a ni a. Mahse, dan te chu a taka zawm a ni lo thung.
“Buaithak ta ber chu building awmsa te retrofitting tihthat a ni lo va, building thar sakah te himna ngaihtuah hmasaa a tha thei ang bera sak tura zawm a ni lo” tiin Prof Alexander chuan a sawi.
Turkey sorkar chuan a hmain building hlui tawh leh him lote chu siam tha turin ‘construction amenities’ a pe hlawm a, chung building te chu safety certificate nei lote an ni a. Turkey-a lirnghing nat theihna hmuna buildng 75,000 chuang te chu construction amnesties hi pek an ni, tiin Pelin Pinar Giritlioglu, Istanbul head of the Union of Chambers of Turkish Engineers and Architects’ Chamber of City Planners chuan a sawi a. Tun lirnghing thlen hma lawk pawh khan dan thar construction work lama amnesty pekna tur parliamentary approval chauh nghak tawh chhawpchhuah a awm an ti bawk.

Geologist Celal Sengor chuan lirnghing turu lutuk thlen theihna reng Turkey ram angah te a construction amnesties pek chu dan bawhchhiatna tluk a ni tiin a sawi.

Kum 2020 a Izmir a lirnghing turu tak a thlen pawh khan Izmir a building 672,000 lai chu him lo mahse construction amnesty nei an ni an ti bawk a. Environment and Urbanisation Ministry chuan kum 2018 khan Turkey a building 50% vel 13 million building vel chu regulation kalha sak tiin an sawi.

Tun hnai lirnghingah pawh sorkarin dan leh in sak dan tur leh him thei ang bera sak tur tia zawm tu te in sak chu pakhat mah tlusawp a awm ve lo tiin Environment and Urbanisation Ministry chuan a tarlang.

Exit mobile version