Hmun nuam deuha inhmuh emaw, khawi lai dawra thingpui in dun emaw, khatiang boruak ang kha in khatah chen dun hnuah chuan a lo ni tawh mang lo. In ngaihzawn laia a nawm hmel ang kha a lo nih tak loh hnuah engtin nge i tih tak ang?
Kum a lo vei a, nupa inkarah harsatna chi hrang hrang a rawn thleng tan, inhauh chang kan nei ta fo mai. Kan inngaihzawn lai chuan harsatna awm thei tur te kan hmu phal lova, inngaihzawn leh inneih boruak chu dang tak a ni. Mahse, hetianga kan sawi vang hian inneih chu a tha love tihna a ni lova, nawmna reng reng awm lo anga ngaih tur pawh a ni hek lo, mahse, inneihna chu inngaihzawn lai boruak nen a inang lova, harsatna tam tak a awm a, chu chu paltlang a ngai a, chutiang paltlang thiam loten nupa nun hrehawm tak an hman laiin a paltlang thiam te erawhin nupa nun hlimawm tak an hmang thei thung a ni.
Inneih tak hnuah chuan harsatna kan neihah te inpuh tawn mai lova, titi dun thin zir tur a ni. Chutianga nupa titi lai chuan ‘defensive’ deuha awm bik lovin, dik zawk leh thiam zawk nih tumna hian nupa nun a tichhe thin tih hriatreng tur a ni. Awmze nei lova tawngpawng inhauh vak vak te hian thil tha a thlen lo tih hriat reng tur a ni.
Mi inang lo tak tak vek kan ni a, kan rilru leh ngaihtuahna te pawh a inang vek thei lo. Tlin lohna te pawh kan nei theuh, kan tlin lohna te inpawm sak theih hi nupa hlim nan a pawimawh hle a ni. Chuvangin, kan chak lohna lai te inhriat tawn sak tur a ni.
Kawppui te dinhmuna indah chhin fo tur a ni. Keimahni thlirna lam atanga ringawt thutlukna siam nghal bur zel lovin, kan kawppui te dinhmunah indah ve chhin a, an rilru tur awm te dawn pui ve thin tur.
I kawppui chu zah thiam la, a thil tih engpawh mai kha a ni ve tur reng emaw, a tih ve tur hrim hrim angah ngaihsak mai thin loh tur a ni.
Nupui pasal inneih hnuah inngaihzawn lai boruak ang ngawt a lo ni tawh lova, chutah chuan engtin nge kan awm anga, engtin nge kan khawsak ang tih hi a pawimawh hle. Inneih hnuah chuan…
1. Inneih hnuah chuan eng emaw ti turin kan inbeisei a, engzawng tur emaw, inchhung sekrek khawih tur emaw pawh a ni thei. Chutianga kan beisei anga kan kawppui te an awm loh chuan emaw, kan beisei ang an phak loh chuan inpuhmawhna a lo awm thuai thin. Hetiang a nih vang hian kan inbeisei dan leh tih tur te inhrialh chian law law hi a tha zawk a ni.
2. Sum thawhchhuah tam dan a inang lova, kan hman chhuah leh dan pawh a inang lo. Sum chungchang hi nupa tam tak inhauhna thlentu a ni. Pakhat zawkin a khawl laiin a dangin hmanna tur kan lo hre riau thin hi kan buaina a ni deuh zel. Kan sum hman duh dan te, kan ngaihpawimawh zawng te entir nan- Kohran-a thawhlawm leh inchhung bungraw bakah thawmhnaw thlengin, sawi dun a, budget fel taka siam a tha.
3. Kawppui te chhungte hian nupa inhauhna an thlen chawk. Nu leh paten an fate nupui pasal nei te chu nupui pasal nei tawh anga en nghal mai an thiam lo thin a, chu chuan nupaah harsatna a thlen thei. Kan nupa inkara chhungte inrawlh dan tur chintawk kan thlir thiam a pawimawh hle.
4. Inngaihzawn lai chuan nileng lenga inkhel en emaw, bazar mai mai te pawh a nuam viau. Mahse, nupa nih hnu chuan kan hun hman dan hi harsatna min thlentu a ni thei. Hetiang a nih vangin kan ngaihhlut leh nuam tih zawng te inhriat tawn sak a, kan hun hman dan tur te sawi dun thin tur a ni.
Inneih hnuah engtin nge ni zel!
