Site icon The Aizawl Post

KAN KUM CHHIAR DAN HI

By Zoremi Hmar

Lal Isua pian atanga a kum 2023-na kan lo chuang kai ta reng mai. Hetih lai hian Pathian hian eng tin nge kum a chhiar ve tak ang le!

Genesis 1:1 ah chuan a ‘tirin Pathianin lei leh van a siam a’ tih kan hmu a, a kum zat a sawi lo va, ‘a tirin’ a ti hmiah mai a ni. Kan lei kum chhiar danin kum eng zat tak ni ang maw! ‘Tin, lei hi a chhia a’ a ti leh a, kum tlûk leh dingawn tam tak liam taah khan lei hi vawi eng zat tak chhe tawh ang maw! Tun lai hian ramsa ruang ruh(fossil)lian pui pui an lai chhuak thin tih kan hre hlawm ang a, an upat danah kum maktaduai 40-50-100 thlengin an chhut thin. Heng an kum chhût ho hi a dik famkim lo ngawt mai; mahse leilung upat tawh dan leh a chhunga chêngte nen lam an thih mang puk pukna tur khawpin a lo chhe thin tawh ngei tih lantirtu erawh an ni chiang mai. Lei hi a lo chhe tawh thin tih Bible hian a lo sawi chiang khawp mai.

Khawvel hi teh kuala 42,000 km bawr vel a ni a, saihlum lian pui ang mai hian a mum pul mai a, chutia boruaka lang nul nul mai chu darkar khata 1,600 km vela chakin a vir chur chur a, darkar 24 chhungin a vir chhuak a, chu chu ni khat kan lo ti ta a ni. Ni(sun) hi a ding reng emaw kan ti mai thei; mahse darkar khata km7,20,000 vela chakin a thlâwk duai duai ve bawk a, chuti chung chuan kan chenna lei ang planet 9 lai hian an hel vut vut bawk a, kan chenna khawvel pawh hian darkar khata km 1,00,000-a chakin a tlan hual char char a, ni khi ni 365 chhungin vawi khat a hel chhuak a, chu chu kum khat kan lo ti ta a ni. Arsi hmingthang Chawngmawii pawh khi a vir ve tho a, mahse a vir muang em em mai a, ni 243 chhung hian vawi khat a vir chhuak tawk a ni. Kan leia ni 243 leh Chawngmawii ni khat a intluk tihna a ni a, ni rate-a inhlawh a chi viau lovang! Chawngmawii ang hian kan lei hi vir muang ve ta se, kum 10 dam thleng thei tur chuan tar kun khûp bih nih a ngai dawn a ni.

Chutia Ni pawh chak takin a kal kan tih lai chuan a kal satliah ngawt lo va, van thengreng, a tawp chin mihringte chhut phak rual loh khawpa zauah hian kan universe hi darkar khata km 9,00,000 vela chakin a thlâwk hum hum bawk a Thlâin lei a hel a, leiin ni a hel ve thung a; chutiang chiah chuan van boruak Arsi zawng zawng khian bulaizawl neiin an vir mup mup mai a, eng lai chu nge an hel kual ve tak! Chu pawh chhût chi a ni lo. Pathianin a siam tirh atangin vawi eng zat nge an vir chhuah tawh? Nge an la vir chhuak miah lo zawk? Chu pawh tu pa fa mahin an hrilhfiah thei ngai lovang.

Arsi lam zirmite chuan kan awmna ni leh thla leh arsi te hi milky way galaxy chhunga awm a ni e an ti a, hei ngawt pawh hi a zau em em mai; thlasik kawng kan tih arsi paw eng chuaih mai pawh khi a tel vek a, hawlh tlangin êng kum 1,00,000 zet a ni e an tih pek chu! Van thengreng zau lutuk mai teh nan hian tehna kan hman, km, mêl tih vel hian a teh chhuak zo lo va, êng kal chak dan hisapin an teh ngawt mai a ni. Eng hi second khatah km 2,99,792 vel a kal hman niin an sawi a, Ni hi kan awmna lei atanga km1,49,60,00,000-a hlaah a awm a, a êng khian kan lei a lo thlen nan minute 8 vel a rawn thang khawtlai ve an ti. Engin darkar khatah km maktaduai 1080 a kal hman tihna a ni ta a, kum khat kal chu a hla vang vang viau ang. Chuti khawpa kal chak, êng pawhin kum khat chhunga a thlen phak chin chu American ho chuan km Trillion 10 a tling an ti. Hei hi êngin kum khat chhunga a thlen theih chin chu a ni. Kan thlasik kawng ringawt pawh khi pal tlang tur chuan êng tluka chak pawhin thlawk ila kum 1,00,000-ah kan pal tlang chauh dawn a nih chu. He thlasik kawng milky way galaxy ang hlir hi chhiar sen loh van thengrengah khian an awm zu nia!

Scientist ten an hriat chian theih tak ber chu van boruaka thil awm reng reng chuan thil an hêl kual vek a, chutia hêl chung chuan an thlawk duai duai vek mai bawk a, anmahni ngei pawh chu an vir chur chur vek mai tih hi a ni. Tin, universe hi a zau zawngin a thang zel niin an sawi bawk a, hei pawh hi a chiang chuang lo; Pathianin a tira a siam danah hian tumah an chiang tak tak thei ngai lovang. Thlain kan lei a hêl a, lei hian ni a hel a, ni pawh chuan kan awmna arsi bawr chu a hêl chur chur bawk a, chutiang zelin kan awmna arsi bawr ang tam tak chuan van boruak buzawl laili hêlin an thlawk hum hum mai tih chu kan lei hian ni a hel tih an hmuh chhuah azarah an chhut chhuak thei a ni.

Pathian kum:
Ni hian kan galaxy hi vawi eng zat nge a hel chhuah tawh, kan galaxy hian Universe hi vawi eng zat nge a hêl chhuah tawh ang le! Hei tak hi Pathian kum chu a nih hmel hle mai; engtia rei nge a nih tawh? Kum tir lam nge kum tawp lam? Mihring tan chhut chhuah chi rual a ni ta lo. ‘Kum 1000 chu ni khat ang a ni’ te min tihsak mai mai a, Pathian kum khat leh mihringte kum khat hi a danglam hle ang; inang thei pawh a ni hek lo. Chuvang chuan ‘chatuan Pathian’ tih pawh a ni reng a ni.
Mihring min siam a, chen nan khawvel min pe bawk a, min ehkawl zui a, hunbi kan hriat theih nan hun chhiar dan, kan phak tawk têin min siamsak bawk a. Ama anpuia siam kan ni miau mai a, kan mamawh engkim mai hi khawvelah a lo dah lâwk vek bawk a ni tihah hian lungawi mai ang u.

Exit mobile version