Site icon The Aizawl Post

Naga buai chhan British-te thiam loh ti

Tamil Nadu Governor R.N. Ravi chuan British tena ngaihdan dik lo an neih vanga Nagaland mipuite chu an danglama India ram chhunga mi an ni lo an tih chu tun thlenga Nagaland buaina chhan a ni a ti.

IAS trainees te nena kum 2014 leh 2021 inkar chhunga Naga peace talks a interlocutor a nih chungchang an zawhna a chhang a ni.

British-te ngaihdan siam chu a hnuah Government of India-in a chhawm zui a, chu chu a dik lo a ni a ti bawk a. Interlocutor a nih veleh a tih hmasak ber chu Nagaland hi India ram a ni lo tia sawi chu thil pawm theih a ni lo a tih thu a sawi a. A pawimawh hmasa bera ka tih chu inbiak nana Delhi hman a ni a, a hma zawng chuan inbiak nan ram dang hman a ni thin. Government of India sum sengin khawvel hmun hrang hrangah inbiakna neih a ni ringawt a ti bawk a. Hei bakah hian sorkar chuan hel pawl pakhat chauh biak a tum lo zui a ti bawk.

Ravi chuan Naga te chuan Nagaland chu India ram a ni tih pawm thlapin India Constitutional framework hnuaiah inremna siam theih a ni a, Constitution pawh amend-in duhsak bikna pawh pek theih a ni ka ti a ni a ti bawk a.

Interlocutor a ruat a nih phata public meeting a neih hmasak berah pawh thil pahnih ka sawi a ti bawk a. Pakhat chu Government of India chuan Nagas te chu sipai chakna ni lovin hmangaihnain hneh a tum tur a ni tih chu a pawm tur a ni tih leh pahnihna chu Nagas te chuan Nagaland atangin India an um chhuak thei ngai dawn lo tih an pawm tur a ni ka ti a ni a ti bawk a. Naga mipuite chuan tlang tak leh chiang taka thil sawi an ngaina a ti bawk.

Northeast-ah phaizawl leh tlang then hrangin leh northeast leh India ram hmun dang zawng then hrangin British te khan chet an laa an demawm a ni a ti bawk a. British tena Bengal an thunun hnuah northeast leh India ram hmun dang zawng tena inzawmna an neih thin kha an ti tawp a ni a ti bawk a. Chu mai ni lovin kum 1873-ah Inner Line Permit (ILP) an la siam zui bawk a. ILP hi American Baptist in tlangrama mi te hnena chanchintha thlen tura a tlawhpawh theih loh thu Bengal Governor hnena ziaka a hriattir hnua siam a ni a ti bawk.

British ngaihdan chu a hnu daihah pawh kalpui chhunzawm zel niin kum 1950 chho khan Prime Minister leh Chief Minister of Assam inbiaknaah Assam CM chuan PM chu northeast mi te chu an danglama muang chang leh fimkhur taka kalpui a ngai tiin a hrilh a ni. Hei vang hian India chuan tihlawm tum lamin chet a lak zui phah ta a ni a ti bawk.

Exit mobile version