Site icon The Aizawl Post

RUALBANLOTE NI 18th June, 2023

Pi Vanlaldiki Sailo
Commissioner
Persons with Disabilities
Government of Mizoram

Mizoram Presbyterian Kohhran chuan RUALBANLOTE NI hi kum 1998 atangin kan hmang tan a, kum 25 lai kan lo hmang ve ta der mai. He hmalakna pawimawh tak avang hian rualbanloten an dikna chanvo an lo chang chho ve ta zel a, mipuite pawhin kan en dan kan thlak nasa ta hle mai.
Mizo upain “Piansualin tlai luat a nei lo” an lo ti thin a, a dik hle a ni.
Rualbanlohna hi tu chungah pawh a thleng thei renga, nang leh kei hi zan khat thilah rualbanlo kan ni ve thei tih hi kan hriat theuh a va tha em !
Hmanlai chuan hnam changkangte pawhin rualbanlote hi hming nalh lo tak takin an ko thin. Mizo te pawhin mi anglo, mi â, piangsual, huihphai, 99 tiin kan ko thin a nih kha. Kum 4 kum 5 kal ta maiah pawh rualbanlote tih dan zira nuihza siam nana hmang thin hmuh leh hriat tur an la awm nual a nih kha. Tunah chuan naupang Sunday sikul inkhawmpuiah pawh kohhran thenkhatah chuan rualbanloten hlim takin chanvo an nei ve ta a ni. Kohhran tam tak chuan rualbanlote chu an theih ang tawk chanvo an pe thin a, kohhran leh khawtlangah tlangnel takin hun an hmang ve thei ta a ni. |angkaina nei ve lo, tih theih nei ve lo nia ngaih thin te chu tunah chuan mahni inrintawkna nen zalen takin an khawsa ve ta. Naupang piangsual tih aiah “naupang mamawh bik nei” (Children With Special Needs) CWSN vohbik naupang tiin koh dan mawi tak kan hmang ve ta zel a, a lawmawm hle mai.
Ringtute innghahna Bible-ah chuan Lal Isuan, mitdel, bengngawng, natna benvawn avanga taksa leh rilrua harsatna nei te a khawngaihin a ngaihsak a, a tidam thin tih kan hria. Lal Isua khan amah zuitu tam tak thawm ri nuai nuai karah pawh rualbanlote au thawm a hre tlat a, a kalsan thei lo a tidam zawk thin a ni.
1. Rualban lote hum halhna dan leh Mizoram :
Sorkar laipui Ministry of Law & Justice (Legislative Department) chuan India President pawmpuinain rualbanlote humhalhna dan THE RIGHTS OF PERSONS WITH DISABILITIES ACT, 2016 (RPwD Act, 2016) chu December 28, 2016-ah a duang chhuak a, he dan hi India ram pumah chak taka bawhzui a ni a, he dan hnuaiah hian rualbanloten sorkar hna an thawh ve theihna turin 4% aia tlem lo reservation quota dah a ni a. Tun dinhmuna Mizorama rualbanlo quota-a sorkar hna thawk tun thlenga kan chhinchhiah theih zat chu mi 94 vel an ni. Heng hnaa lute hi mitdel, Khawhmu fiah lo, ri hriatna tha lo, ruh leh taksaa harsatna neite leh rualban lohna pakhat aia tam neite an ni deuh ber.
RPwD Act, 2016 hian Barrier Free Environment a ngai pawimawh hle a, rualbanlote hi khawi hmunah pawh awlsam taka an chet vel theih nan leh an tel ve zel theihna tura harsatna leh daltu awm thei te tih bo hi he dan hian a tum pawimawh tak pakhat a ni. Wheel chair hmang te pawh awlsam taka in chung sangah te an thlen chhoh ve theih nan daltu barrier tih bo hi he dan hian a ngaipawimawh em em a ni. Kum 2022 Feb thla ral hma ngeiin India rama Public Building, Sikul, Damdawi in, Biak in mipui punkhawmna in te chu Barrier Free a ni vek tur a ni tiin Supreme Court chuan thuchhuah a siam nghe nghe a ni.
Tun dinhmuna Mizoram Sorkar in Office leh vantlang punkhawmna building-a Barrier Free a siam zat hetiang hi a ni:
n Handrails (Kuta vawn chhan) – 32
n Lift (Inkhai chhohna) – 11
n Special Toilet (Inthiarna bik) – 35
n Ramps (Wheelchair kal theihna)
– 27
2. Zirna lam – Sorkar laipui chuan Rualbanloten a thlawna zirna an dawn theih nan nasa takin hma a la a. Anmahni zirtirtu tur mithiam bikte zirna hmanrua leh an mamawhte a thlawna an dawn theih nan ruahmanna a siam a. Tuna Mizoram a rualbanlo zirlai awm zat hetiang hi a ni:
Class I to XII – 4012
Mizoram puma rualbanlo kum 1-90yrs
mipa – 8198
hmeichhia – 6962
TOTAL = 15,160
Rualbanlo Unique Disability Identity Card (UDID) – 4293
Rualbanlo zirtirtu bik – 123
Special School – 8
Special School zirtirtu – 63
Rualbanlo sikula zirlai awm zat – 274
Rualbanlo zirtirtu mithiam bik chherchhuah nan (SCERT) ah B.Ed Special Education Visual Impairment leh Hearing Impairment zirna a awm a, kum tinin zirlai 60-in he B.Ed course hi an zir thin a ni. B.Ed Special Education hi rualbanlo 14 laiin an zo tawh a ni.
Mizorama mitdel zirnaa hlawhtlingte dinhmun hetiang hi a ni.
n BA Pass tawh zat – 20
n MA Pass tawh zat – 11
n M.Phil zo tawh – 2
n Phd (Docotrate) zo tep – 2
n M.Ed zirlai – 2
n B.Ed zo tawh – 6
n Physio Therapist Doctor – 1
n BD – 1
nTOTAL = 45
Rualbanlo, khawlaia kutdawh chauh hmabak tur te kha tunah chuan mahni kea ding thei an ni ve ta teuh mai. Rualbanlote hian huaisen taka khawvel an hmachhawn theih nan kaihruaitu an mamawh em em a. Heng kan unaute hi thih hnu chauha chan tha chang tur ni loin, he khawvela an damchhung ngei hian an dikna chanvo te hriat sakin i humhalh pui theuh ang u. Mathaia 25 : 37 – 40 “Heng ka unau te berte chunga in tih hi ka chunga ti in ni” Lal Isuan a ti.

Kum 1996 Synod Inkhawmpuiin Rualbanlote Ni hman tura a rel chu Synod Executive Committee-in a bawhzui a, June Pathianni vawi thumnaa hman turin a rel a. Kum 1998 atangin Nilai leh Beihrual Thupui Bu-ah telh zel a lo ni ta a. Lal Isua rawngbawlna chhunzawma rualbanlote kan ngaihsak zel theih nan Kohhranin he hun hi hman \hin a ni.

Exit mobile version