Zoremi Hmar Zote
Kan hnung lawkah Mizorama khawmpui lian ber berte zinga chhàl ngam, K=P khawmpui lian chu a tiak ta tih kan hre hreuh awm e. In 1000 chuang áwrh awmna khuaa khawmpui palai sing thum chuang zet an thleng tur kha ka lo huphurh ru em em mai a, ei leh in chu thuhran, inthiarna leh inbualna ilo fahran kha a buaithlak hian ka lo ring khawp a, mahse Lal remruat a sual ngai lo tih ang deuhin, Lalpa’n fel takin engkim a lo rel thlap mai a lo ni.
Ei leh in thu-ah, thlen inte ring ngawt lovin mikhual nula fel tak tak ten eirawng an han bawlpui suau suau mai a, Alu vel pawl ringawt pawh sawm panga vel an awm na na na chuan an zo zung zung mai a. Dal kan lo vil pawl te, chaw chhum lo siamtu leh chawtani, salad ilo fahran lo buaipuitute nen, mi sawmthum vel ei te lek lek chu an rel zo zung zung mai a ni. Chaw a ni emaw, chawhmeh a ni emaw, eng pawh mai kha hâng thama siam a nih vang nge, chaw ei a tuiin a nawr thla chak khawp mai an ti. Chhungkuaa Alu pum 6 vel kàn, kan hmeh thin te, Dal vei khat lek kan kàn thinte nen chuan a inhàn hleih viau tak ang chu.
Inthiarna chungchangah pawh an lo inbuatsaih tha hle a ni awm a, inthiarna indaih loh vanga buaina sawi tur kan hre lo. Inbual thu-ah te, mihring mamawh chi thil hrim hrim kha chu buaina tawk em em awm lovin tlingtlak niin a lang a, a lawmawmin Pathian hruaina duhawm tak an chang tlâng tih loh theih loh a ni. In lian bik lem lo taka mikhual sawmnga an riak leng tlat mai te, mikhual za chuang, pawna riah ngai bik miah lo te kha a uar zual tan phei cuan Miracle ang hialah a ngaih theih awm e. A tawkin Pathianin a rel fel thlap a; khaw awm dan lah lum lutuk lo, vawt bawk si lo a ni a, pawnthuah chungchangah leh riahna chungchangah buaina a awm lo a ni. Hotu lamin a hun an ruat hi Pathian remruat a ni ngei tih a chiang hle.
Inkhawm boruak lah a nuamin Pathian thlarau thianghlimin a uap tlat tih hriat tak a ni tih chu TV lama lo entute pawhin kan hai lovin ka ring. Item hrang hrang a nung em em a, sermon tin a thain a nung em em vek a, boruak a hlimawm zawnga siam lah an thiam narawh e. Biak in chhung(Pandal chhung)zahawmna tibawrhbang chuang si lova hlim tlang taka han nuih dar dar te kha a hluin a mawi ka ti. Khawi lai kawmkil emawa lo interek hrang hmuh tur an awm lo va, palai zawng zawng an inkhawm thin niin a lang.
A thlengtu khua lo inbuatsaihna a fakawm hle. A…Ngopa khua chauh ni lo, khawmpui lian thlengtu khua hrim hrim hi an fakawm hle. Ngopa pawh, sawrkar hna thawk te, dinhmun ngaihtuahawm lo sumdawng emaw, kamding chhungkua kan han tih mai thin ang hi chu chhiar tham leh tak tak an awm a, a bak chu lo leh huan neia ei zawng te, nitin inhlawhfa chawpa chhungkua chawm ve hram hramte khi a tam zawk an ni a, tih takzetin, neih thing lung khawng tak meuh meuhin mikhual thleng turin an lo inpuahchah ve nasa ang tih chu thil chiang sa a ni. Vawk lo vulh ve tang tangtu ten an Vawk an khawng thlu a, Bawng neiin Bawng nen. An sum khawl sa ve ang angin Alu bag te, Dal bag leh Neutrella thlengin an stock ve luam a, thlai lam chi lei tur tehchiam a awm loh avangin Dal leh Alu leh Purunsen te, buhfai bag te bak hi chu han neih vak ngaihna a awm lo a ni.
Ka lo huphurhpui ang ngawt kha a lo ni lo. Khawmpui a’n tiak a, mikhual ei atana an stock Buhfai leh khing chawhmeh kan sawi takho khi an ei bang nasa mai a ni awm a, han hralh dawn se, chhung tin deuhthawin an lo nei ve bawk si. Chu mai ni lo, hman chhunzawmna tur vâng tak tur, chawhmeh bel tur Dekchi lian an lei te, comode te leh ek in sak sa leh a dangte pawh, fiamthu titihin an inzawrh kual fiam nasa a ni awm e. ‘Buhfai bag li ngawt kan la khawih lo’ tih te, ‘in tinah Sa, Dal leh Alu bag an let pheng phung mai’ tih thawmte a lo awm a, ka lo huphurh ngawt ai chuan an lo thleng zo lah lah vei khawp a lo ni. Dinhmun harsa ve te te ni-a kan ngaihte pawhin mikhual ei bang kan la ei tlauh tlauh mai an ti hlawm a, Pathian awmpuina leh malsawmna an dawng a ni; tumah an mualpho tlat lo mai!
Chutih rualin sum lama harsatna tawk sawi tur ting chuan an awm ve a, inkhawmpuiin min ei da vek ti a, leiba nei ta nual leh, school uniform leh zirlaibu man pek mai tur nei lo an awm ve nual tho a ni awm e; hei hi thil mak a ni lo va, dinhmun inang lo nuaih kan ni hlawm a, buhfai bag, bag 5 stock thei leh, bag 1 bak lei thei lo chu kan awm lo thei lo a ni. Mahse Pathian programme a ni miau a, a tu a te mah khi a ensanin a thlahthlam lovang tih ka ring a, ka tawngtaipuina pawh a ni e. Tu tu te emaw, pawisa thawh khawma thlen in te Fridge leisaktute kha, in hming leh veng ka hre lo; mahse Lalpa’n mal a sawm ang che u.
Buaithlak ta ber chu Tui chungchanga harsatna an tawk nasa hi a ni awm e. Tui a haw tha lo a, PHE lam khan 24hrs haw tur angin an sawi a, a teuh mai si lo va, khawmpui tiak hnu thleng pawhin tui lama harsatna an tawh a ziaawm thei meuh lo, hei hi PHE lam hotute khan ngaihven thei se a lawmawm dawn mang e aw!
Inkhawmpui lian tham chu nawm pawh a nuam viau mai; mahse a Zoram pum huap tawp ang chi hi chu tih fo chi a ni ang em tih hi lo ngaihtuah ve chhin teh u khai! A chhim leh hmar, a chhak leh thlang ang zawng te hian inkhawmpui thin ni ta mai se…a palai leh a thlengtu khua/vêng tan phurrit a zâng deuh ang em! A bikin Presbyterian kohhran phei chu Mizoramah hian an tam lawt lak a, kan sawi tak anga then darh pawh ni se hlim tham, nuam thama hmang tur an awm dawn tho tho ni ten ka hre deuh.
Eng pawh ni se, Ngopaa khawmpuia kalteho kha, in thlen in ten an ngai cheu a nia, “Kan ri hup hup a, an han haw diak mai chu khua a harin kan ruak huai mai a, an ngaihawm tak tak a ni,”an ti hlawm cheu a nia; remchangah han zin leh rawh u!