Site icon The Aizawl Post

Zoram Thar Column:

Rev. Dr. Zaichhawna Hlawndo

ZOFATE BO CHIKIMIN KAN LA BO

Engkim hian bul intan hun a nei a, Bible-a kan hmuh angin lei leh van leh a chhunga thil awm zawng zawng pawh hi bul intan hun nei vek an ni. Pathianin mihring hmasa ber a siamte chu Adama leh Evi te an ni tih pawh kan hria. Keini erawh chuan kan bul intanna thlahtu bul pawh kan hre tawh lo. Bible-a Nova thlah kal zelah hian tu thlah nge? Eng hnam nge kan nih pawh kan hre lo. A chhui hla thei pawl chuan China ram khawilai puk vel emawa chêng thin kan ni a, Mongolian thlah kan ni ang tih vel kha an chhui theih tawk chu a ni. Kan chanchin hi chiang taka kan chhui a, kan thlahtu bul kan hriat a, kan hnam nihna dik takah kan harh a kan din chhuah thuai a ngâi a ni. Tun hi Zofate tan chuan hun rangkachak, kan hnam nihna taka kan harh chhuah hun tur chu a ni. Bo chikima bote hi haw chikimin kan haw a ngai tawh a, chumi atan chuan Zofate Hnama Harhna Intawhkhawm (Zofate National Awakening Convention) buatsaih a lo ni dâwn ta a ni.
Kan thlahtu bul pawh kan hre lo- Zofate hi kan bona a rei tawh lutuk avangin kan thlahtute pawh tunge an ni tih kan hre tawh lo. Mahni thlahtu chhui thui thei ber berte pawh hian chhuan 10 chhui thleng thei pawh kan awm meuh awm love. Kan bona a rei tawh avangin kan thlahtute khan ziak leh chhiar pawh an lo thiam tawh lo a, ziak pawhin an lo dah theih loh avangin thlahtute kal zel chhinchhiah ngaihna pawh a awm lo. Kan thlahtute chanchin kan hriat chian tawh loh vang nge thenkhatte chuan Bible in thlahtu chhui vak vak lam tilo turin min zirtir tiin Tirhkoh Paulan Timothea hnena a lehkha thawn kha kan tlawh chhan fo thin (1Timothea 1:4). Hei hi thlahtu bul hriatloh tur emaw chhui loh tur lam a sawina a ni lo. Pathian chhandamna aia chibing inthliarna leh thlahtu bul chhui buaipui kha buaipui lo turin a fuihna zawk a ni. Chanchintha bu hmasa ber leh bung hmasa berah pawh thlahtu bul chhuina a ni. Mahni thlahtu bul leh hnam pawh hriat loh hi bonaah pawh bona pawi lutuk a ni tihte kan hriat a ngâi.
Hnamah kan chiang lo – Zofate hian kan hnam hming pawh kan la hre lova, hnama chian kan inzirtir dan pawh a la inang lo vel deuh vek a ni. NGO pawl thenkhatte chuan hnamdang nupui pasala neihte hi hnama chian lohna a ni tite pawhin kan inzirtir. He zirtirna hi a dikna chen chu awm tho mah se hnama chianna tur ber hming pawh hre lova hnama chian buaipui hi buana hmaa kherh kan ang deuh rih niin a lang. |henkhatin Mizo kan ni kan ti a, chung Mizo inti a tam ber chu tuna Mizoram State chhung hmar lama chengte kan ni. Zofate chenna hmun hrang hrangah pawh Mizo intite chu Duhlian (Lusei) tawng hmangtute kan ni. |henkhat chuan Kuki kan ni kan ti a, hengmi a tam ber chu Manipur State chhunga chengte kan ni a, Kuki intite pawh tawng hrang hrang hmangte kan ni. Kuki hnam intite hi Nagaland, Assam, Meghalaya leh Mizoramah te pawh tam tak kan awm. |henkhat chuan keini chu Paite kan ni kan ti a, chungmite pawh chu Manipur state leh Zofate chenna hmun hrang hranga chengte kan ni. |henkhatin keini chu Mara hnam kan ni kan ti a, hengte hi tun hma chuan Lakher hnam tia hriat thin te kha kan ni a, Lakher Autonomous District Council ti a hriat thin kha a ni a, tunah chuan Mara Autonomous District Council tiin kan hnam leh ram hming pawh a hrangin kan la kalpui mek a ni. A thenin keini chu Laifa kan ni a, kan hnam hming pawh Lai a ni kan ti. Rorelna pawh nei hrangin Lai Autonomous District Council tiin kan invuah hrang mek bawk. |henkhatin keini chu Hmar hnam kan ni tiin Hmar hnam bik tana rorelna hrang neihte kan duh a, Sinlung Hill Council te kan din thar bawk. |henkhatin keini chu Chin mi kan ni kan ti a, Chin ram te din kan tum a, mahse Chin ram din duhtute zingah hian Chin hnam kan awm si lo. Kan vaia hnam nihna tak ( National identity) pawh hre lovin Bo chikimin kan la bo tlang rih a ni ber mai.
Kan ram hming pawh kan hre lo – Hnamah kan la chian loh avang leh kan hnam hming sawite pawh a la danglam nuaih rih avangin kan ram hming pawh a dang a. Mahni chipeng te te khan ram hrang neih kan duh a. Chu chu indo nan kan hmang a, keimahni chhûngkaw ramri buai avangin vawi tam tak kan lo indo tawh a, tun thleng hian chu indona chu a la tawp lo. Mizo-ram, Mara-ram, Lai-ram, Hmar-ram, Kuki-ram, Paite-ram, Bawm-ram leh Chin-ram te siam leh din ngheh zêl te kan la tum a ni. Hetianga kan kal zel chuan Zofâte hi kan hnam nihna dik tak angin kan ding chhuak dawn lo tih hi a chiang hle. Hei hi a chhan bul ber chu kan thlahtu bul leh kan hnam nihna tak kan hriat loh vang a ni. British sawrkâr pawh khan kan hnam hming an chian loh avang leh keimahni pawh kan lo la chian tawk loh vangin min lo thendarh chiam mai a ni. Tunah chuan mahni ram chhunga awm siin ramdangmite ram hming- India, Burma leh Bangladesh tihte kan la hman tawm rih a ni. Kan ram hming tur pawh la lo hre lovin kan la Bo rih a ni.
Hawh u tutenge kan nih a, tuh thlah nge kan nih a, khawi atanga lo kal nge kan nih hi ngun takin i ngaihtuah tlang ang u, i zir chiang ang u. Kan hnam tluchhe tawh hi Lalpa Pathianin tundin leh a tum a, bo chikima bo tawhte hi haw chikima hawng turin min ko mêk a ni. Tun hi hun lawmawm chhandamna ni a ni tih Bible-a kan hmuh ang hunah khan kan awm mêk a ni. Kan hnam nihna pawh kan hriat tawh loh avanga kan indona hi lo tawp mawlh tawh rawh se. Nehemia khan a chipui Juda sal tang kir lehte chu hnam kulh leh Jerusalem kulh din tha leh tura a sawm ang khan, ka chipui zawng zawngte kan hnam kulh chim rem rum tawh din thar leh turin ka sawm tak meuh che u a ni. Hawh u ‘I thovang u khai, i din teh tak ang u’ i ti vek tawh ang u.

Exit mobile version