MIZO (HNAM) FLIGHT-VT-EHL(Victor-Tango-Echo-Hotel-Lima) Wg.Cdr.J.Lalhmingliana

Tlai dar 5:45, Thawhlehni (Tuesday), 1st July 1986 a ni a, kan chenna quarter N - 4/3, Multi-Store Flat, Sector-13, R.K Puram, Delhi-ah ka nupui fanaute nen TV kan en laiin, door-bell a lo ri a. Ka Thiannu Rosie Zohmingliani’n kawngkhar a va hawn chuan, “Memsahib, Urgent Message for Commander Joe from Operation Control Room deliver karna ke lie aia,” a ti a. Message rawn kengtu chu Home Ministry Despatch rider a ni. Urgent message chu ka han en a: 
        Message ka hmuh veleh ka thawhpui tur crew-te telephone aTanga hrilh nghalin, an mawhphurhna Theuh ti nghal turin instruction ka pe a. Darkar chanve hnu lawkah chuan telephone a rawn ri leh a, Pu Rokunga Chhungte, Asoka Hotel-a CHEF a lo ni a, “Pu Hming, Peace Accord Signed a ni ta hi a lawmawm em mai, Delhi aTanga Silchar in thlawh chhoh huna kawng tluana in ei tur chaw/refreshments, Ashoka Hotel aTangin ka lo tum ve ang e. Mi engzat tan nge ka lo buatsaih ang a, darkar engzat nge in thlawh ang?” a rawn ti a.
Chhuah zin a ngaih dawn avangin mu hma tura kan inpuahchah vel mek laiin, telephone a rawn ri leh a, Pu Laldenga a lo ni a. 
“Hminga eng vangin nge in thlawhna Passenger list-ah hian ka mi leh sate pakhat mah an tel ve loh?” 
“Pu Deng, Passenger list hi Operation Control Room aTanga buatsaih a ni a, ka hriatpui ve lo.” 
Pu Denga chuan, “Chuti a nih chuan ka mite tel ve ngei se ka duh hle mai.  Chungte chu - 1. Pu Aichhinga 2. Pu H.Vanlalauva     3. Pu R.Lalawia      4. Pu Lalhmingliana  5. Pu P.Siamliana te an ni a. Home Ministry rawn leh kher ngai lovin, nagma thuin passenger kal tur zingah i lo telh ve mai thei em?” 
“Thei e, zing 6:30-ah Delhi Airport VIP Gate-ah ka lo awm ang a, tlai lo turin rawn tir phei la, a bak chu ka kutah dah vek mai rawh,” tiin ka chhang a. 


“A That chu, tlai lo turin VIP Gate-ah chuan ka rawn tir phei ang,” a ti a, phone a dah ta a. 
Home Ministry VIP Flight-a thlawk tur hian Airlines thlawhnaa kan thlawh dawna ticket kan lei phawt Thin te, check-in leh luggage buk te, security pal tlangte a ngai ve lova. Motor-in passengers, thlawhtheihnaa chuang turte chu thlawhtheihna thlengin a phur lut mai Thin a ni. 
Tin, Seat a la awm a, thlawhna a rih lutuk (overloaded) loh chuan, thlawhna Commander (Pilot)-in a Tul angin passenger chuang tur lak beih theihna Discretionary Power sang tak a nei a. Thlawhna a thawl Tum chuan nupui-fanaute pawh kan phurh ve chang a awm fo Thin. Pi L.Tochhong (Seni), IAS pawh, pasal nei tura Delhi – Guwahati Sector-ah, amah chauhvin VIP thlawhnain ka phur tawh a. Hemi Tum hian Minister of State for Home Affairs, Pu LR Laskar, Gauhati aTanga hruai tura ka thlawh chhoh Tum a ni a, positioning flight a nih avangin, inthlahrung hauh lova hmelhriat duhsak zawng ka phurh ve Tum a ni ta a ni. 
South-West-Monsoon vung lai tak (khaw chhiat runpui lai) a nih avangin, kawng tluanin khua a chhe dawn a ni tih ka hre lawk a. Thlawhna kawng tur Delhi –Farukabad – Lucknow – Varanasi – Patna – Kishanganj – Bangdogra – Guahati - Silchar hi Monsoon THROUGH-LINE, khua a chhiat berna lai zel zawh a Tul dawn tihna a ni. Khaw Tha pangngai chu nise darkar 4:30 a thleng tur kan nih laiin hemi ni hi chuan a Tul hun apiangah khawchhia pumpelha kan thlawh kual a ngaih Thin dawn avangin kan thlawh rei tur chin hi chiang leh dik taka sawi lawk theih a ni lo. Weather/Meteorological Office-in weather forecast min pek aTang ringawtin thutlukna  siam  tur  ni ta  ula  chu,  thlawh  chhuahna  tur  chi  khua  a ni lo hrim hrim. 
Airlines flights tam tak, khawchhak lam kal turte pawh khaw en deuh nghakin flights tam tak delay/cancel a ni reng a ni. 
Khua chu chhe raw sek sek, Peace Accord signed a nih tawh avangin a tua pawh kan phurin kan hlim tlang hle a ni ta ve ang, Flight cancel lam chu ka rilruah a lang lo hrim hrim. Kei atan tak pawh a phurawm leh zualna chhan chu, Mizo passengers, Mizo te zinga Politics leh Sorkarah pawh a langsar leh a lawk zual Thalh mai phurtu nih chu a phurawm dan a danglam hle a ni. Hemi nia VIP, Pu Lal Thanhawla, Chief Minister leh passengers dangte an rawn thlen kim hnuin Delhi Airport chu zing 07:45-ah kan chhuahsan ta a. He Mizo Hnam Flight-a passengers chuang zawng zawngte chu :
Pu Lal Thanhawla, Chief Minister – V.I.P
Pi Lalriliani (Mrs. Lal Thanhawla)
Pu Rokamlova, Minister
Pu Zalawma, Minister
Pu Lalhuthanga, Minister
Pu Liansuama, Minister
Pu Vanlalnghaka, Minister
Dr. C. Silvera, MP
Pi Lawmzuali (Mrs. Silvera)
Pu. F.Lalthlamuana, Treasurer, MPCC
Pu Lalkhama, Chief Secretary
Mr. Vasudevan, Jt. Secretary, MHA
Pu Aichhinga, MNF
Pu H.Vanlalauva, MNF
Pu R.Lalawia, MNF
Pu Lalhmingliana (Tarmita), MNF
Pu P.Siamliana, MNF
Dr. Nupuii
Delhi Airport chhuahsana kan han thlawk kang chiah chu, kan rit lutuk (over-loaded) a ni tih ka hre nghal a. Nidanga thlawhnaa kan chuan dawn apianga kan tih Thin bungruate a rih lam uluk taka buk Thin angin tih theih a ni ve lova. Hemi ni hian thlawhna chuang reng rengin excess baggage avangin pawisa tam tak chawi a ngai dawn lo a ni tih an hriat avangin an in lei am deuh a lo ni a. Colour TV leh Generator hawn te, Portable wardrobe leh Mirzapur Carpet pathum lai hawn te pawh an lo awm nual a ni. Chumi hnuah Feet 18,000-a sanga thlawkin, Lucknow chung kan thlawh laiin Ei leh In tur Mizo duh zawng taka Pu Rokunga Chhungte-in a buatsaih chu kan sem Tan ta a. Thlawhna P.A. System (thupuanna) ah pawh puan tur awm apiang chu Mizo-Tawng ngatin ka puang bawk a. Arsa leh vawksa-erfu duh tawkin kawng tluanin kan lim tlang a ni ber mai. Pu Vasudevana, Joint Secretary, Govt. of India erawh chuan ei tur a lo nei ve hauh lo mai lo niin. Pure vegetarian a nih vang a ni a, a rilTam nileng a ni ber mai. A khawngaih thlak lehling khawp mai. 
He Special VIP Flight-ah hian VIP- Pu Lal Thanhawla- Mizo, ei leh in tur buatsaihtu Pu Rokunga Chhungte - Mizo; Pilot-in-Command Wg.Cdr.J.Lalhmingliana – Mizo; kawngtluana announcements leh inbiakna leh fiamthu thawhna thlengin  - Mizo Tawng; khawvel piantirh ata vawiin ni thleng leh khawvel lo awm leh zel turah pawh he flight tluka ‘Mizo-Hman-Flight’ tia vuah phu a la awm ngai lova, a awm leh thei ngai pawhin a rinawm lo. 
Khawchhia hela kan thlawh kual nasat em avangin, thlawhna tui (Aviation Turbine Fuel) pawh a nih tur aiin kan hmang hek lo thei lova. Varanasi chunga kan thlawh laiin, ka crew dangte nena kan inrawn hnuah, programme siam danglam a Tul ta a. Thlawhna tui (ATF-Aviation-Turbine-Fuel) in min daih dawn loh avangin, Patna Airport-a ATF thun belh tura Tum a ngai ta a ni. Patna Airport-ah hian darkar khat emaw kan awm hnuah Silchar panin kan thlawk chhuak leh ta. Khua a la chhe viau na chungin, Kishanganj (West Bengal) kan thlen chuan ni êng kan hmu thei Tan ve ta a. 
Khaw Tha, chhum leh ruah thlawh tlang ngai lova kan thlawh lai hian, Pu Rokamlova leh Pu Lalkhama pawhin engemaw chen chu thlawhna hi an khalh chhin ve nghe nghe a. Pu Lalkhama phei chuan, “Hminga, thlawhna in khalh hian, in ke leh kut zungTangte in tiche zeuh zeuh a, lei lam a khat tawkin in be leh ringawt a, in hna hi a lo harsa lem lo khawp mai,” a ti nghe nghe a ni. 
Tluang takin, ruahsur leh chhum hlauhawm chi (CB Clouds) pumpelh chung zelin Halflong tlang kan thleng a. Silchar Airport-ah ruah sur nasain chhum hniam chi (low clouds) a tam em avangin Control Tower-in Agartala a Tum zawk (diver) turin min hrilh a (due to rain, poor visibility and low clouds, landing not possible, divert to Agartala). Silchar-a Tum a Tul tlat si avangin, “Vawi khat Tum ka tum chhin ang a, a theih tak ngang loh chuan Agartala/Guahati-ah ka kal ang”, tiin ka chhang a (Will make one attempt, if unable to land, will divert to either Agartala or Gauhati). Fimkhur taka NDB (Non-Directional Becon) let-down (instrument approach) ka tih hnu-ah Silchar Airfied-ah chuan chawhnu dar 3:30 ah him takin kan Tum thei ta a. Hemi ni hian NE Sector (Gauhati, Agartala, Shillong, Tezpur, Imphal leh Silchar) ah khaw chhia vangin, flight an lo cancel vek a lo ni a. Tluang taka kan Tum thei hi kan vannei hle a ni. 
Tichuan, MIZO-HNAM-FLIGHT-VT-EHL (Victor Tango Echo Hotel Lima) chu 2nd July 1986 chawhnu dar 3:30-ah hlawhtling takin Kumbhirgram Airport, Silchar-ah a Tum ta a. He flight tluka Mizo history atana pawimawh flight dang a la awm ngai lovin, a awm leh zen zen pawhin a rinawm lo. 

WG.CDR.J.LALHMINGLIANA
(Pilot of the Mizo Hnam Flight)

Article ziaktu Pu.J.Lalhmingliana hi Aizawl mi, Kulikawn Veng-a piang leh seilian a ni a. Kum 17 ½ (sawm pasarih leh a chanve) lek a nih laiin I.A.F-ah All India Exam, Tribal Concession awm lohna Exam kaltlanga lut a ni a. 29th October, 1966 khan Indian Air Force-ah North-East tribal te zinga a hmasa ber ni turin President’s Commission pek a ni a. I.A.F-ah hian kum 20 service a neih chhung khan darkar 12,000 chuang thlawk hmanin, A/MG (Exceptionally Competent Pilot, fit to fly VVIP etc.) pek a ni a. Civil Flying lamah pawh Examination a face hmasak ber ALTP (Airlines Transport Pilot License) pek nghal a ni leh a, hei hi Civil Flying-ah chuan Qualification lama ALTP Open rating (Pilot dangte zirtirtu/Instructor) nei kawp thei hi India ramah pawh mi tlemte chauh Pilot zingah a awm a. North-East States atang phei chuan vawiin ni thlengin a hmasa ber leh awmchhun a la ni. 
Mizote zingah I.A.F Pilot tling thei hi vawiin ni thlengin mi pahnih chauh an la awm a. A hmasa ber Pu J.Lalhmingliana hi 1966 Batch a mi a nih laiin a dawtu chu Lalrinsanga (Helicopter Pilot) a ni a, 2010 Batch a ni. An Batch inkarah hian kum 44 zet a tla hman a, an chhangkhat hle a ni. Heng Mizo I.A.F Pilot pahnihte hi KULIKAWN chhuak ve ve an ni.

Pu. J.Lalhmingliana’n a tana Flying awmzia a hrilhfiahna chu:

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More