Palestinian group ralthuam keng pangate chuan 7 October a Israel beih a nih khan Hamas-te an pui a, kum 2020 atang khan an chet dan tur ruahmanin training hona an lo nei tan tawh a ni.
Gaza-ah joint drills neiin Israel nena ramri atanga 1km leka hnaiah an chet dan tur nunchan zirna te neiin chungte chu social media-ah an post bawk.
Saltang tur man dan te, compound luhchilh te leh Israel defence tihchhiat dan tur te an zir vek a, an zir hnuhnung ber pawh an beih tak tak hma ni 25 a la awm chauh tihah a ni.
-- Advertisement --
‘Inlungrualna’
29 December 2020 khan Hamas hotu lu ber Ismail Haniyeh chuan sipai nunchan an zir a hming lema Strong Pillar an tih chu puangin Gaza-a armed faction tinte an lungrual thu a sawi a.
Gaza armed group zinga thiltithei ber chu Hamas te niin tun Israel beihnaah hian palestinian faction hrang hrang 10 te telin ‘joint-operation room’ pawh an nei thlap a ni.
Kum 2018 daih tawh atang khan ruahmanna kalpui niin central command siam niin hma an la tawh a.
Kum 2018 hma kha chuan Hamas te chuan Gaza a armed faction lian ber dawttu Palestinian islamic Jihad (PIJ) te a lo thawhpui tan tawh bawk a.
Hamas te chuan group dang tun hmaa an mil loh te pawh inremna a siampui vek bawk a. Kum 2020 a drill an neih hmasak ber kha Gaza a group hrang hrangte inlungrualna lantirna anga ngaih a ni. Kum 2020 hnuah joint drill tum li nei zuiin chungte chu video nena la thlapin social media channel hrang hrangah thehdarhin a awm bawk.
Group pathum PIJ, Mujahideen Brigades leh Al-Nasser Salah al-Deen Brigades te chu Israel mitang Hamas te nena mana lakhawmtute ber nia ngaih an ni a.
Heng group te hian ideology hran neiin a then chu hard-line Islamist te niin a then secular deuh an ni a, mahse, an vaiin inanna an neih chu Israel lakah tharum thawh an duh vek.
Hamas thuchhuah pawhin Gaza a armed group te chu an inlungrual tia sawiin joint drills neihah inthurual vekin Israel beihnaah sulsutu vek an ni an inti bawk a.
An joint drill video te chu a hnua 7 October a Israel beiha sipai leh civilian 1,200 chuang thata mi 240 an mana an chetlak dan nen a inmil hle reng a ni.
Khawvel hrilhhriat
Strong Pillar drill neih thawh hnihna chu an neih hmasak ber atanga kum khatna chiahah neih a ni a.
Ayman Nofal, Izzedine al-Qassam Brigades commander, Hamas armed wing official name chuan 26 December 2021 a drill an neih chu ‘pawl hrang hrang te an inlungrualzia lantirna a ni’ tiin a sawi.
Drill an neih chuan ‘hmelmate chu an lungbang leh invenna te Gaza ramria an siam chuan a dang dawn lo tih finfiahna tur a ni’ tiin a sawi.
28 December 2022 khan joint drill an nei zui leh a, chutah chuan fighters tena building an luhchhuah a, tank an lak dan te engkim mai chu chiang taka tarlin a awm a ni.
Heng joint drill te hi Israel pawhin a hria a, intelligence agency te pawhin an hre fiah viau a ni. Israel Defence Forces (IDF) te chuan Hamas training tihbahlah nan hian air strike te pawh an nei a. April 2023 khan Strong Pillar drill neih hmasak berna hmun chu an bomb nghe nghe a ni.
Hamas ten chetlakna an neih hma karah Gaza border a surveillance soldier hmeichhiate chuan drone thlawk a tam thu leh Hamas te chuan chetlakna an nei nasa tiin report an siam nghe nghe a. Mahse, chu chu Israel in a la thutak tawk lo tih a ni.
IDF deputy commander hlui Brigadier Amir Avivi chuan, “Intelligence report tam tak a awm a, hamas te nunchan zir video pawh mipui nawlpui hmuhtheihin a awm a, chu chu Israel nena inrina bul lawka thil thleng a ni,” tiin a sawi a. Israel sipaite pawhin an hmuin an hre vek a, mahse eng vanga Hamas te chu training nge an nih an hre lo a ni a ti.
Ayman Nofal bih hi Israel-in a beihletnaah 17 October 2023 khan tihhlum a ni a, Hamas military leader tun buainaa tihhlum hmasak ber a ni.
Hriat reng siin a ruk thei angin
Hamas tena sipai nunchan an zir chu a taka tihhlawhtlin an tum ruh hle. Kum 2022 khan fighters te chuan Erez crossing atanga 2.6km leka hnaia Israeli military base lem an siam luhchilh dan te chu an zir nasa hle a.
He Hamas te training camp hi Israel observation tower atanga 1.6km leka hlaa awm niin en maia a lan loh nan sipai nunchan zirna hi laih khuar a ni a, Israeli patrol te pawhin an hmuh mai loh nana tih a ni. He hmun hi Hamas te chuan building luhchhuah, mitang tur man te leh security barriers tihchhiat dan zir nana an hman chu a ni.
Hetiang training ground hi Hamas te chuan Gaza-ah hmun 14 lai an nei a, UN aid agency distribution centre atanga 1.6km leka hlaah pawh hetiang hmun hi an nei a ni.
Lei, tuipui leh boruak
10 September 2023 khan joint committee room chuan an Telegram channel-ah thlalak tichhuakin chutah chuan Gaza ramri hnaiha ralthuam keng tena military installation hmun an luhchilh dan thlalak tihlan a ni.
A hnu ni hnihah Strong Pillar exercise thawh lina chu neih a ni zui a, 7 October a nih meuh kha chuan Israel an beih dan tur tactic chi tin chu ennawn vekin a awm tawh a ni.
Training video pholanah hian silai kengte chuan lawng hmanga an chetlak dan te an pholang a, mahse, Israel chuan tuipui lam atanga 7 October a beihna an tawh chu an dan thu an sawi thung.
Mahse Hamas tena an training video an tihchhuaha an tihlan duh miah loh chu motorcycle leh paragliders hmanga an beihna chu a ni.
Barakhaihna
7 October hma khan Hamas te chuan fighters 30,000 vel Gaza Strip ah an nei anga ngaih a ni a. Group tenau zawk atangin fighter sang tel dang la nei thei an ni bawk.
Hamas te hi Palestinian armed group zinga thiltithei ber an ni a, IDF te chuan 7 October raid-ah khan fighter 1,500 vel an inhnamhnawih an ti zet a, tunah chuan 3,000 vel lai niin a ngai a ni.
Andreas Krieg, senior lecturer in security studies, Kings College London chuan Hamas te chu Israel defence tha lo lutuk chu mak an ti zawk tiin a sawi a, Israel surveillance technology te chu awlsam takin an kalkan, a ti bawk a. Chutak chu zawhna nasa tak awm theihna a ni a ti.
Hugh Lovatt, Middle East analyst, European Council on Foreign Relations chuan Israel chuan joint training drills te pawh a hre reng a, mahse a ngai thutak tawk lo a ni. Palestinian territory a paramilitary group te thil tih dan pangngai angah a ngai a ni, a ti.
Israel tan chuan 7 October massacre kha a dan theih reng a dan loh a ni em tih chu a la finfiah tur a ni.
Israel intelligence te nasa taka sawiselin an awm a, sawiseltute chuan Israel chu Hamas te chetlak theihna dah hniam lutukah an puh bawk a ni. Chuvang chuan Hamas ten a hma pawha an sipai nunchan zir thehdarh te pawh a ngai thutak tawk lo tih a ni bawk.