Russian president atan Vladimir Putin bawk thlan tlin a ni

Russian election authority tena presidential election result an puanah kum tam tak thuneihna lo chang tawh Vladimir Putin chu tlinga an puang leh chu thil mak a ni lo.
Vote tla zawng zawnga atangin 87% awih hmu in kum ruk dang rorelna a chang leh dawn a. Amah hnaih bertu Communist Party of Russian Federation candidate Nikolay Kharitonov chuan 4.31% vote a hmu chauh a, inthlanah Putin cho pha tur an awm lo hrim hrim a.
Putin sawisel tu te chu an candidate remtihsakloh vek niin Russian elites zingah pawh Putin sawisel leh cho ngam an awm lo. Amah khing ngam deuh te chu lung in ah khungin an awm a, a then ram dangah an tlanchhia a, a then an thi thung.
A term a hmang ral a nih chuan tuna kum 71 a upa Putin chuan modern Russia a rorel rei ber Joseph Stalin chu a khum ang a, kum zabi 18 laia Empress, Ottomans te laka ta Crimea chhuhsaka 1783 a awm zui tu Catherine teh Great hnua Russian leader rorel rei ber a ni bawk ang.
Kawng tam takah Putin dinchanna chhan chu lohtheihloha kum 1990 a forced retreat lo thei lova Russia siama Russians tena “decade of humiliation” an tih vang a ni pakhat a. Cold War vanglai tawngtu niin chutah Russia tluchhia hmu bawkin ‘chhiatna rapthlak’ tiin a sawi nghe nghe a. Kum 1990’s tawp lamah Putin chu Russia harsatna chingfel tu anga ngaih niin tunah erawh Ukraine nena indona kalpuitu a ni thung a, khawthlang tangrual te tia sawia cho ngamtu niin Russia ram chhungah erawh authoritarian system kalpuiin ram chhungah lungawilohna kalpui a khap bawk.

-- Advertisement --

Thuneihna chan dan
Stalin-a Russia ah kum 1952 khan a piang a, Putin chuan kum 1975 khan Leningrad State University (tuna Saint Petersburg State University) atangin a graduate a. KGB (Committee for State Security) foreign intelligence officer niin kum 15 a service a, kum ruk lai Dresden, East Germany ah a awm nghe nghe. Kum 1990 khan Soviet Union kehchhiat hma in Putin chu Lieutenant Colonel niin a retired a ni. Russia tharah chuan St. Petersburg ah political career tanin, kum 1994 khan Deputy Mayor a ni a. A hnu kum hnihah Putin chuan Moscow panin Kremlin chu administrator niin a zawm a ni. Kum 1998 khan President Boris Yeltsin chuan KGB thlaktu Federal Security Service (FSB) director ah ruatin chu chu khawvelin a hmelhriat tanna a ni ta a ni.
Khatihlai khan Russia chu a dinhmun a chhe hle a, a economy a buai chaur takzet bawk a. Eastern Europe a inzarpharh mek NATO cho ngam pawhin a awm lo. Chechnya ah seperatist ten indona an kalpui a. Vodka heh tak Yeltsin chuan harsatna tam tak tawkin a chak tawk si lo, mipui te chuan spymaster la naupang Putin chu amah thlaktu turin an thlir ta thup a ni. Kum 1999 khan Yeltsin chuan Putin chu prime minister ah a ruat a, yeltsin a ban hnuah Putin chu acting President a ni zui a. Kum 2000 khan presidential election ah a term hmasa ber a chelh zui bawk.

Thuneihna inchuhna
Putin presidency tir lamah Russia leh khawthlang ram te inlaichinna chu a tha thawkhat a. Russia chu kum 1997 khan G7 industrialised economy ah lakluh a ni a. Putin pawhin September 11 terrorist attck hnua US in war on terror a kalpui pawh a thlawp zui bawk. Kum 2001 khan President George W Bush chuan Putin chu ‘tlanghrak leh rintlak’ tiin a sawi nghe nghe a. Mahse, thuneihna inchuhna chu sang zelin US in kum 2003 a Iraq a run khan Russia chuan a dodal na hle tawh thung a. Khatihlai kha Putin hruaina hnuaia a economy leh military a dinthar that leh lai a ni. Iraq run hnuah NATO chuan Europe khawchhak lamah inzarpharh tinasa in Baltic ram pathum Latvia, Lithuania leh Estonia te Russia nena ramri nei vek te chu member ah a la lut a, Eastern Europe ram pali dang pawh a la lut zui bawk.
Putin chuan US kaihhruaia global order thar siam chu a teithei lo. February 2007 khan Munich Security Conference (Putin a foreign policy blueprint tia sawi a ni) thusawina a neihah US chu global oder thunun tum vekah a puh a ni. “Thuneihna hmun khat, centre of force hmun khat, thutluna siamna hmunpui pakhat. Master pakhat chauh awmna khawvel, sovereignty pakhat chuah awm na…United States hian a ramri kanin hmun tinah a inrawlh a ni” tiin a sawi.
A hmaa NATO inzarpharh ngawi renga Russia in a pawmna chu Putin hnuaiah chuan a ni ta hauh lo. Kum 2008 khan Bucharest summit neihnaah NATO chuan Georgia leh Ukraine chu membership pek an ni a. Chuveleh Putin chuan province pahnih inla hrang South Ossetia leh Abkhazia te humhim tihchhuan lamin Georgia ah sipai tirlutin Georgia in NATO luh a tumna chu a tlawlh zui a ni. Kum 2014 khan Ukrainian sorkar President Viktor Yanukovych sorkar Khawthlang ram thlawp lungawilo tena an paihthlak hnuah Russia chuan Black Sea fleet a dahkhawmna Crimea chu run thutin a awp zui bawk a. Chumi hnuah Putin chuan Yanukoych sorkar tluk hnua Kyiv laka hel Eastern Ukraine a Russian tawng hmang te chu sum leh ralthuam hmangin a pui ta vak bawk.
Kum 2014 a buaina intan chu February 24, 2022 khan indona puitlingah lutin Putin chuan ‘special military operation’ tiin Ukraine a run zui ta a ni. Russia Foreign Minister Sergeu Lavrov chuan Putin chuan ‘Adviser pathum a nei’ tia sawiin, “Ivan the Terrible, Peter the Great leh Catherine the Great te an ni” tiin a sawi.

Thuneihna sawhnghet zel
Russia ram chuhngah pawh Putin chuan thuneihna sawh nghet zelin kum 2008 a President term a tawp han constitution chuan term thum chelh a remtihloh avangin President atan Dmitry Medvedev tuarin Prime Minister a ni zui a. A hnu kum lo Putin chu President ani leh a, Constitution amend nghalin President atana chuh theiin dan a siam tha a ni.
Amah sawisel tu langsar ber Alexei Navalny chu August 2020 khan tihhlum tum a hlawhchham hnuah kumin February thla khan a tanna lung in ah maktak maiina thi a. Putin sawisel tu tho opposition politician Boris Nemtsov pawh February 2015 khan moscow ah kahhlum a ni tawh bawk.
Russia a dintharah Orthodox Christianity chu a lailum luahtu a ni thung. Military thilah khawthlang a do a ni ngawt lo va, ‘civilisation’ pahniha culture war a ni a ti bawk a. Russia modern republic President a ni mai lo “Mother Russia” patriarch a ni bawk. Populism, civilisational nationalism, cultural roots leh militarism chu Russia a tilartu a ni.
February 2024 khan Putin approval ratings chu 86% lawih a la ni a, amah duhlo chu 12% chauh an la ni niin Levada Centre poll lak chuan a tarlang a, President a nih hnuah Putin popularity chu 59% aia hniamah a awm ngai lo an ti bawk.
Russia rqamah inthlan huaihawt fo in chumi hmang chuan Russian politics ah a thuneihna a sawhnghet a, amah sawisel tute chu ngawi leh che thei lova siamin hma a la zel a. British historian Perry Anderson chuan Putin chetlak dan chu ‘managed democracy’ a tihsak a. Chutihrual chuan ram pawn lamah Khawthlang ram te chovin Russian influence tihchak zel a tum bawk.
Russia ram chhung a thunun hneh em emna chuan tun term thar a chelhah test khauh tak a hmachhawn tir ve thung dawn tia sawi a ni thung a. Ukraine indona chuan a kum thum hmel a hmu dawn ta a, reh lama pan hauh lo. Russia chuan tun dinhmunah indona tualzawlah hma a sawn zawk a. Mahse, sipai sing fe a hloh tawh a, khawthlang ram tena an hrekna avanga harsatna a tawh tan tak tak dawn bawk. Europe nena an inkarna chhiat vangin Asia lam a hawi a, Russia ramri bul ram te chuan NATO an zawm san zel bawk.
A rorelna chuan kehchhiat lam a pan tih ni tho bawkin chu chu chiang takin private military company Wagner group Yevgeny Prigozhin kaihhruai an hel khan a tarlang an ti bawk a. Mahse, Prigozhin pawh Putin laka a hel hnu lawkah a chuanna thlawhna tla in a thi zui bawk.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More