2024-2025 chhungin Mizoramahkumtling loa nupui pasal nei 193

Kum kalta, 2024- 2025 chhung khan Mizoramah kum tlin hmaa nupui pasal nei mi 193 an awm a. Khawpui lam aiin thingtlang lamah kum tlin hmaa nupui pasal nei an tam zawk.
	Hengte hi Health Management Information System leh National Family Health Survey (NFHS-5) 2019- 2021 data atanga hmuh theih a ni a. Kum tling loa nupui pasal neih emaw neihtir emaw chu dan bawhchhiatna, dan hmanga hrem theih a ni tih sawi niin, Mizoramah chuan India ram hmun dang angin naupang inneih luih tir ang hriat tur awm lem lo mah se, kum tling loa inneih chu dan mitah thil sual tihna tho a nih avangin fimkhur a tul tih sawi a ni.
	State Hub for Empowerment of Women, Directorate of Women & Child Development (WCD) chuan Zirtawpni khan Aizawlah Mission Shakti hnuaia hmalakna kal zelah kum tling loa inneih khapna dan inhrilhhriatna a buatsaih. 
	Hmanpuitu Mizoram State Legal Services Authority member secretary Vincent Lalrokima chuan, khawtlang nun tichhetu lian tak pakhat, kum tling loa inneih tibo tura mawhphurhna an chan thu leh hemi lamah hian District Legal Services Authority nena thawhhona tha nei a, central scheme hmang tangkai turin a fuih.
	National Legal Services Authority-in tunhnaia a chhuah, ASHA (Awareness, Support, Help and Action) SOP – Towards Eliminating Child Marriage 2025 nen pawh a kalkawp thei tih sawiin, “Prohibition of Child Marriage Act (PCMA) 2006 hmanga child marriage prohibition officer (CMPO) te hmalakna hian rah tha a chhuah dawn a, kum tling loa inneih an titawp mai niloin, a nghawng tha lo tam tak an tibo tel thei dawn a ni,” a ti.
	WCD director Zoramthangi Chhangte chuan India ram hmun danga ‘child marriage’ an tih ang tak chu Mizo zingah awm lo mah se, kum tling loa inneih hi he dan hian a huam tel, tih leh naupang chanvo bawhchhiatna lian tak a ni tih a sawi a. Hetiang kaihhnawih thubuai chu a hun taka bawhzui a tul thu leh thawhhona tha neih a pawimawh thu a sawi.
	Mizoram State Commission for Protection of Child Rights, National Health Mission, police, leh WCD atangin mithiamten CMPO-te hriat tur tul an sawi a ni.
	W&CD department hian sawrkar laipui bultum, Bal Vivah Mukt Bharat- Child Marriage Free India Campaign hi 2024 November 27 atang khan a kalpui a. Hmeichhia kum 18 an tlin hma leh mipa kum 21 an tlin hmaa inneih tir an nih lohna turin a zau thei anga hrilhhriat an ni.
	India ram hmun tam takah naupang (kum tling lo) inneih tir a la hluar a. Mizoramah erawh tihluihna niloin nau an pai avangte, an inruk (elope) avang leh inngaihzawnnain a hrin chhuah thil hrang hrang avangin nu leh pa/ chhungten an suihrem a, man leh mual an inhlan leh mai thin. Hei hi khawtlang nunah suala ngaih em em ni lo mah se, thil tha lo, naupang hmakhua tichhetu a nih bakah dan mitah thil sual a nih avangin fimkhur a ngai tih sawilan a ni.
Health Management Information System-a hmeichhe raipuar ziahluh thar zinga kum 15 hnuailam zat:

District	2023-24 	2024-25
Aizawl 	3 	40
Champhai 	0 	10
Hnahthial 	1 	5
Khawzawl	1 	0
Kolasib 	3 	5
Lawngtlai 	11 	67
Lunglei 	24 	20
Mamit 	9 	12
Saitual 	0 	13
Serchhip 	17 	19
Siaha 	10 	2
Total 	79 	193
8	Naupang inneih tir an nihin, inneihtirtu, hriatpuitu leh a puitute chu PCMA 2006 hmangin kum 2 chhung hrehawm taka lung in tantir leh cheng nuaikhat thleng chawia hrem theih an ni a. Mipa puitlingin hmeichhia kum 18 hnuai lam nupuia a neih chuan hetiang tho hian hrem theih a ni.
8	Naupangin a hun hmaa nupui/pasal an neih hian an zirna, hriselna, eizawnna, ngaihtuahna nasa takin a nghawng a, an theihna leh an thlen chin tithuanawpin hmakhaw eng tak nei turte nun a tichhia a, nu leh pa, chhungte leh khawtlang mipuiin hetiang inneihna thleng lo tura venpui kawngah mawhphurhna an nei tih sawi a ni. 
8	Hetiang thil thleng hria emaw hmutu chuan child helpline tollfree number 1098-ah emaw, women helpline toll free number 181 ah emaw, child marriage prohibition officer District & Block tina WCD office-ah, village council secretary leh community watch group hrang hrang hnenah a thlen theih a ni.
PCMA 2006 hman a nih atangin ‘child marriage’ awm zat hi a chanvein a tlahniam a. National Family Health Survey (NFHS-5) atanga hmuh danin, kum 2006-ah child marriage hi 46% a awm a, 2019-21 ah chuan 23.3% ah a tlahniam. NFHS-5-in Mizoram dinhmun a tarlan chu:
NFHS-5	URBAN	RURAL
8	Hmeichhia kum 20-24 	3.2 	14.0
	inkar, kum 18 tlin
	hmaa pasal nei zat 
8	Mipa kum 25-29 	8.9 	15.0
	inkar, kum 21 tlin
	hmaa nupui nei zat 
8	Hmeichhia kum 15-19 	2.1 	6.9
	inkar, survey neih
	laia fa nei tawh emaw rai mek 
8	Kum khat chhunga hmeichhia 	9 	42
	kum 15-19 inkar, 1000 zela
	chhiara nau piang zat
	(Adolescent Fertility Rate)

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More

Ako optimálne zavlažovať stenu: vek a metódy Prečo vás pes kňučí zo spánku: takto