A HNAR A FIM CHUAN A MAWNGLAM PAWH A FIM MAI

H.Lalchhuanliana

Ram hruaitu lu ber, Chief Minister pawimawhzia sawi nan kan thupui khi hman thin a ni a, a dik thui hle awm e. Hun rei tak chhung chu pol.party lian pahnih Congress leh MNF ten kan ramah rorelna an inchan chhawk ngar ngar a, kum sawmli dawn lai an inlal chhawk a ni. Thil tha tam tak an tiin tuna hmasawnna ruhrel zawng zawng deuhthaw hi an sulhnu kan ti thei awm e. UT kan nih lai atang khan Central-in hmasawnna ruhrel min dinsak bawk a, pawisa tam thu pawh sawi a nih thin kha.  Ram rorelnaa pawimawh ber chu Chief Minister hi a ni zel a, politics tawngkam “A hnar a fim chuan a mawng lam pawh a fim mai thin” tih pawh hi CM dinhmun sawina a ni. Sawrkar hmasa lamah khan a hnar ber kan CM pahnih te kha an lo fim reng em tih chu sawi dan hrang hrang a awm thei awm e. Mi thenkhat chuan party pahnih sawrkar inchhawk thin kha a hnar a fim em em vang pawh ni lovin, Party lian dang a awm tlat loh avang khan kan hnawl hnu kha kan thlang leh mai thin a ni an ti a . Mipui hnena pawisa sem tur tawktarh tam zawk zawk party kha mipuiin an vote tling leh mai thin tih a awm bawk a, dik tak maw le!
    CM chu kawng engkimah ram nu leh pa chan chang tur a ni a, party mal CM a ni lo tih inhriaa rilru zau tak pu tura ngaih a ni. CM chu rorel (administration) thiam, hmathlir nei tha, eiruk ching lo, ram leh hnam tana inpe tak tak, thu belhchian dawl  chauh sawi thin, ram hruai tum dan mumal tak (principle) nei, thu zuk mai mai ching lo leh mi rinawm ni thei se duhthusam a ni ang. CM thuneihna hi a san ang bawkin mipuiin kan beiseina pawh hi a sang a, a chunga kan sawi ang nihna (quality) te khi kan beisei thin a ni. Mihring ve bawk an nih avang hian kan beisei ang diak diak erawh an ti thei bik lo va, hriatthiam chin neih pawh an ngai awm e.
  Kan hruaitu hmasate hna lo thawh that te chu sawi sen a ni lo anga, an tih fuh loh deuhte pawh sawi tur a awm bawk ang.  NLUP leh SEDP hmanga hma an lak dan te, hmasawnna hna an thawh dan leh sum enkawl dan thlengin duh khawp loh deuhna a awm thei ang. Heng ang hi a lo awm pawhin hriat rengsak lo ila, hma lam hun thlir thiam phahnan hmang hlauh zawk ila a tha hle ang. Kan party mi an nih loh vanga kan ram hruaitute thlenga kan sawichhe  bawrh bawrh thin hi sim atan a tha, a kristian lo a ni. Hun rei tak CM lo ni theite hi mi bik an ni a, sawi nep ngawt chi an ni lova, zah an phu hle zawk a ni.
   Tun hma lam atanga kan sawrkar kal dan fel lo thenkhat, dan ang maia kan kalpui tawh siam that ngai hi awm nualin a lang. Chung zinga langsar deuhte chu, Advertisement tel  lova sawrkar hnathawk lak tam lutuk (political appointment), hei hian aikal lak a hring a, abikin zirnain nasa takin a tuar a ni. Contractor leh Supplier ni lo Contract leh Supply hna thawk politician an tam thin a, politics eizawnna atan an hmang hi a fel lo hle a ni. Sawrkar hnathawk transfer leh posting-a politician inrawlh nasa lutuk thin hi hnain a tuar thei a ni. Dan tha tak awm reng chunga dan lova kal luih ngar ngar hi chu ram hmangaihzia aiin lal thutthleng thlakhlelhna a kawk zawk a, kan sakhaw zirtirna kalh a ni. Politics chu dan hnuaia dik tak leh  hleih nei lova mi tin huap zo ram rorelna a ni tur a ni a, mahni inhaivurna tur a ni lo .
 |hangthar lehkha thiam tak tak an lo chhuak zel a, sawrkar hna te ber thlenga diltu pawh BA/MA an kat nuk tawh a ni. Tun sawrkar thara danglamna ka lo hmuh ve pakhat chu “Advertisement” kan hmu leh ta chuai chuai hi a ni, thalai hna zawngte tan a lawmawm zual ngawt awm e. Tunah chuan Advertisment chhuah lova hna lak chu mualphona a ni zel dawn tawh a ni. Ram hmangaihna tak tak thinlungah chuan a tling lo leh dik lote duhsakna a leng tur a ni lova, ram hmangaihna tak tak ( nationalism) kan tih fo hi a sawia sawi a ni lova, thiltih leh chetziain a nemnghet tur a ni zawk ang.
  KAN DANGLAM DAWN:- Kum 2023 MLA election-ah vawikhat mah la sawrkar lo, ZPM chuan  seat 27 lain sawrkarna an rawn siam ta a. Mi thar deuh vek leh an vawikhat MLA nihna a ni fur hlawm nghe nghe a. ZPM lo sawrkar nawlh mai hian chhan tam tak a nei ngei ang a, chung zingah chuan  “Kalphung thar hmangin kan danglam dawn” tih hi a tel awm e. Mipui hnena enchhin tura an inzawrhnate, an  CM candidate-ah mipuiin beiseina an neih vangte, rorel lai party kha  mipuiin an rin tawh loh vangte a ni thei bawk ang. ZPM policy leh campaign auhla, a thlawna pawisa sem aiah thawhrimna hmanga intodelh, mi harsate khai chhuah, (bana kaih policy) kut hnathawktute thlai thar leisak leh adt.khan hna a thawk niin a lang. An MLA zawng zawngten an eiruk loh tur thu an intiam kha kan la hriat ngai loh, kalphung thar a ni a, a takah chantir ngei teh se. Kum khat leh a chanve zet rorelna an chan hnu hian danglamna chu an thlen em, a sawitu azirin sawi dan hrang hrang a awm thei ang. Pol.party-te sawi dan aiin mipui tan lam nei lote ngaih dan chu a dik ber  awm e. ZPM hian an sawrkar tirh atangin danglamna chu an thlen ngei a, kan duh dan a nih leh nih loh chu thu hran ni se. Inrenchem zawngin bul an tan kha a ni a, CM,  Ministers, MLA te a hmahruaiah tangin an hamthatna an ti tlem nghal a. CM ngei pawhin mihring pakua an lo  kawl thin kha pali-ah a ti tlem niin an sawi .Motor leh hamthatna dang pawh a ti tlem zawngin hma an la a, vawn nun zel  atan a tha hle mai.
 Kan thupui “A hnar a fim chuan a mawng lam pawh a fim mai a ni” tih hi Pu Lalduhoma hian thiam taka a sawi thin kha a ni a. Tunah amah ngei CM a lo ni ta a, CM a nih tirh atangin theihtawpin hma pawh a la nghal a, a hnar ber fim reng tur chu amah ngei a lo ni ta a ni. An sawrkar tirha sawrkar officer-te hnena a sawi, sawrkar hnathawkte hi in tel lovin kan corrupt ve thei lova, nangni erawh chu kan tel lovin in corrupt thei, a tih kha a dik thui hle awm e. CM hian a Ministers, MLA te bakah anmahni tel lo pawha eiru thei a tihte hi hnai taka a en zui zel erawh a tul hle awm e. Rorelna fel leh tluang taka kal tur chuan thawh hona tha a pawimawh ber zel ang. Ministers, MLA te bakah sawrkar officials thlenga mawhphurhna inzahsak tawn te, inrin tawnte, intihphur leh inrawn khawm fote hi thawh hona hmanraw tha tak a ni ang. Hun hmasa lama sawrkar intawm kan neih tuma Minister pawh lo ni tawh chuan, an Ministry kha an inrawn khawm ngai meuh loh thu a sawi a. Mak ka tih thu leh zawhna thenkhat ka zawh min chhannaah chuan, nuam tipawl chuan nuam an ti ngawt ang a ti a, ngaihtuah a tithui khawp mai. Hetiang hi thil awm thei a lo nih chuan CM hian administration lam thlengin a vil uluk a ngai hle tihna a ni ang.
     ZPM hi kum hnih pawh an la sawrkar lova, an Ministers leh MLA te corruptiona fihlim lo sawi tur an la awm lem lo a ni maithei e (an lo awm reng thei bawk a!). Hetih lai hian an party mite contract leh supply hna thawk tan mekte hian an tihmingchhe thei tih an hriat reng a tul ang. Sum ngainatna avang hian kalphung thar aiah ram hlui zia la kalpui hreh lo hi an  party mite engemaw zat an la awm ang. Ruling party worker nih vanga hotute na taka hna dil chingte, inti ruling party taka sawrkar hnathawk sawn tura hma lak chingte hian sawrkar an ti hmingchhe thin tih hi hre reng teh se.
    ZPM an sawrkar tirha dan awm sa anga office kal leh haw hun an han vawng dik te kha “kalphung thar” a lo ni reng mai a, thil mak tak a tling a ni!  Kut hnathawkte hamthatna tur lam leh an flagship policy, thlai thar lei kawngah pawh an thawk tha viau a tih theih ang. Sawhthing leina ngawt pawh kuminah cheng vaibelchhe 96 chuang an seng tawh niin an sawi a, CM pawhin kut hnathawktute tana pawisa pe chhuak tam ber an nih thu a sawi. Hetianga kut hnathawktute thawhrim rah ngei an leisak hi a lawmawm takzet a, taimak inzirtirna tha tak leh kalphung thar a ni awm e.
    A tawp berah chuan kan CM Pu Duha hi kan CM hmasa pahnihte kan sawi ang bawka mi bik nihna nei a ni a, All India  Services-a inziak tling thei ngat, IPS  a ni. Hetiang dinhmun hi mi thluak tha leh mi bikte tan lo chuan nih ve mai harsa tak a ni. Kan State Police hotu ber, DGP tur mizo IPS pawh kan awm tak loh chhan hi All India Services-a mizo kan tlin theih loh vang a ni. Kan CM Pu Duha hi hetiang taka mi bik a nih vang a ni ngei ang, CM a nih tirh pawh khan a tum khatna tih hriat loh khawpin a zei nghal tlat a ni !! Tunah hian CM a rawn ni ta a, a hmaa CM te thil tha tih chhunzawm  zel chungin leh ama inzawrhna ang ngeiin a tha zawnga danglamna “Kalphung thar” rawn thlen ngei teh se. A hnar ber a fim reng ngat chuan a mawng lam chu a fim reng mai ang, a koah chu chu a innghat e.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More