Eng nge Union Council of Ministers?

Union Council of Ministers (COM) Prime Minister Narendra Modi kaihhruai chu June 9, 2024 khan lakluh a ni ta a. Tun COM-ah hian Prime Minister bakah Cabinet Minister 30 an awm a, Ministers of State (MoS) independent charge nei leh MoS 36 an awm a ni.

-- Advertisement --

Council of Ministers
India hi parliamentary democracy niin President chu nominal head a ni a. Constitution Artile 74 chuan Prime Minister (PM) kaihhruaiin COM a awm ang a, chung mite chuan President thurawn pein an pui ang tih a ni. Executive power tak tak COM kuta awm a ni a. Minister chu Lok Sabha emaw Rajya Sabha member a ni tur a ni a, a ni lo a nih chuan appointment a hmuh atanga thlaruk chhungin a ni hman tur a ni. Chutiang bawkin State-ah pawh Chief Minister (CM) kaihhruainain COM a awm bawk.
COM ah chuan Cabinet minister, MoS independent charge, MoS leh Deputy Minister a awm thei. Constitution chuan COM member te chu rank hrang hrangin a then lo thung a. Tuna India-in a kalpui dan hi British hun laia kalpui dan hman chhunzawm zelna a ni a. Cabinet Minister chu a rank a sanga portfolio an chang lian bawk a, MoS chuan Cabinet Minister puiin an hnuaia thawk an ni. MoS independent charge te hi chuan an ministry enkawl chu Prime Minister hnenah direct-in report an pe thung.

Constitution bituk?
India-in COM a neih hmasak ber Prime Minister Jawaharlal Nehru kaihhruaiah khan minister 15 chauh an awm. Kum 1952 a general election hmasa ber-ah khan Nehru khan a COM ah member 30 a la lut a. Kum a kal a, COM chu tihlen tial tial niin 50-60 vel laia tihpun a ni ta a ni.
United Front sorkar Deve Gowda kaihhruai (June 1996) leh I.K. Gujral (April 1997) sorkar ah khan minister 21 leh 34 nen lek sorkar lakluh a ni thung. Kum 1999 a Atal Bihari Vajpayee Prime Minister a nih khan a COM ah minister 74 lawih an awm thung a. State lianah pawh COM hi ritsak zakw a ni thei. Kum 2002 a Mayawati in Uttar Pradesh Chief Minister dinhmun a luah khan minister 79 a nei.
Kum 2000-a Constituion ennawn tura Justice Venkatachaliah chairman na hnuaia National Commission din khan Centre leh State elvelah Lok Sabha/Legislative Assembly a minister ni thei tur chu seat awm zah atanga 10% ni se a ti. Kum 2003 khan 91st Costitional amendment siamah PM/CM telin COM chu Lok Sabha/ Legislative Assembly seat atanga 15% ah bituk a ni ta a ni. Central level-ah chuan minimum requirement a awm lo va, State tenauah chuan minimum-ah Minister 12 tal awm a ngai. Union Territory ah chuan maximum limit chu Assembly strength atanga 10% a ni thung.

Eng nge a issue?
Minister ni thei chin bithliah a nih hnuah pawh inhnialna awm reng chu State hrang hrangah Parliamentary Secretary te ruat thin an ni. Parliamentary Secretary (PS) pawh hi British system hlui tho a ni a. India rama PS post hmasa ber chu kum 1951 khan siam a ni a. Kha mi hnu atang kha chuan Central government ah hman tam a ni lo va, hman hnuhnun ber chu kum 1990 khan a ni.
State-ah erawh PS hi Constitution 91st Amendment siam hnuah hman a ni chamchi thung a. High Courts of Punjab & Haryana, Rajasthan, Bombay, Calcutta, Telangana, Karnataka etc. te chuan an jurisdiction chhungah PS hi COM maximum limit bawhchhiatna tiin hman an rem ti lo. Supreme Court pawhin July 2017 khan Assam in kum 2004 a PS a ruat chu constitution kalh tiin a hnawlsak bawk a. Tun hnaia court thurelna hnaivai ber chu January 2023 a Himachal Pradesh High Court-in State-a Minister anga facility engkim nei vek tura PS paruk ruat chu a remtihsak lo a ni.
State thenkhatah chuan Parliamentary Secretary ruat vak chu constitution kalh si lova MLA te tihlungawi nan anga hman thin a ni.
Sikkim, Goa leh northeastern region a state tenau zawk te population 7 lakhs atanga 40 lakhs vel nei te chuan minister 12 chauh an nei thei a. Chutihlaiin Unition Territory NCT of Delhi leh J&K ang te mipui 2 crore leh 1.5 crore chuang nei te chuan minister pasarih leh pakua chauh an nei thei thung. Delhi a public order, police leh land te chu Delhi sorkar thuneihna a ni lo zui a. Chutiang bawkin Jammu and Kashmir a public order leh police te chu Jammu and Kashmir sorkar thuhnuaia awm a ni lo bawk. Population tam bawk siah chuan COM 10% bituk sak tawp chu ngaihtuah nawn leh ngai a ni mai thei.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More