KRAWS KAMCHHUAK

Rev Dr Ramengliana
Mizo Kristiante lunglentu ber pakhat Good Friday chu kan hmang zo leh ta a. Krista tuarna hian kan rilru lak dan riau a nei nia ka hriat chhan pakhat chua Kristian Hla Bu han en a, a tuarna lam hlain a khat nuk mai a ni, Ka duh dan takah chuan kan la uar tawk lo mah mah a. Isua thih chanchin eng lai mai pawh hi thlarau lam thuchah thuk tak a awm deuh vek a ni. A hriat pawh kan hre tam thawkhat viau mai. Krawsa an khenbeh hnua Isua tawngkam chhuakte hi ngaihven a hlawh deuh thin bawk a. Vawiinah hian pasarih zinga pali han bel chiang ta ila.
“Ka Pa, anniho hi ngaidam rawh, an thiltih hi an hre lo a ni e,” a ti a (Luka 23:34)
Isua krawsa an khenbeh kha khawvel thil thleng tawh zawng zawnga thil rapthlak ber a ni a. Sual nei miah lo khan mi sual ber anga hrem a ni a; mite tanpuia tidam thin khan hmuhsitna vawrtawp a tuar a; Messia anga an chawimawi zawh chiah chu sal sual thihin a thi mek a; lei leh van Lalber chu Rom sipai lubawk ho kutthak hnawihnaah changin an chil per tenawm a dawng ta mawlh mawlh mai a nih kha.
Hemi nia thil lungchhiatthlak ber mai chu khengbettuten an hre sual chiang em em mai kha a ni a. Lal ropui Lersia an hai tum a, mi zawng zawng hnuaichhiah Liandova te unau ina a thleng ta ngawt kha chu nep te a ni. Lal Isua erawh mahni thu sawi leh zirtir zawng zawng zawm zo a ni a. “In hmelmate hmangaih ula…” (Luka 6:35) lo ti thin chuan mihring rilrua tawngtaina awm thei ngai lo hmangin a tiduhdah mektute tan a tawngtai ta a nih hi.
Thil runthlak ber mai chu a khengbet mektute tana tuar a ni tlat mai kha a ni. Kan Lalpa rilru kha a va hrehawm lehzual dawn em! Anni lah khan thil tha ti leh an tih tur tak tiah an inngai si! An thiltih rapthlakzia leh an thelh nasatzia kha an man pha lo chiang hle. Kan Lalpa erawh chuan hmangaihna thinlung thianghlim atangin an tan ngaihdamna a la dilsak lawm lawm a nih hi. Hmangaihna mak tak chu a lo ni e!
“Thu dik ka hrilh a che, ka hnênah vawiinah hian paradis-ah i awm ve ang,” a ti a.” (Luka 23:43)
Tlang pakhata khen beh theuh, inbe phak khawpa inhnaih, an tuar inang theuh ni mah se Good Friday mi pathumte dinhmun khan thinlung a luah thin a. A laia mi kha sualna nei lo, lei leh van lal, khawvel tana tuar leh a nunna hlan mek a ni a. A ding leh veia mite kha sualna inang reng, mahse thinlung inhlat tak an ni thung. Golgothaah khan intawh khawmna mak angreng tak a thleng a ni.
Chhandamtu sira khenbeh pahnihte khan Isua Krista an hnaih dan a inchen reng a. Isua chanchin pawh an lo hre ve ve tawh a, mahse Isua an hmuh leh beisei dan a dang thung. Pakhat zawk kha chuan Isua kha a ring lo hle niin a lang a, chutih rualin ama hlawkna atan chuan hman tangkai a hreh lem lo tih a hriat bawk. Hmuhsit leh tihelna ki nen a chhal hial a nih kha. Rinna tak nei lo tawngkam dik tak, mahni hlawkna atan chauha dawrtu a ni awm e.
Pakhat zawk erawh kha chuan sual inhriatna thuk tak a nei thung a. Hremna na ber chu a phu hleah a ngai. Isua Pathian a nihzia a pawm a. A nun sual chu hnein Krista Lalram erawh a ngai ve thin ni ngei tur a ni. |awngtaina tlawm tak Messia hnenah a thlen ta a nih kha. Rinna dik tawngkam kan ti thei awm e. Thiltih vang ni miah lo Chhandamna chu he mi chanah hian a chiang hle a ni. Ziaktu pakhat chuan vanram kawtthlerah chuan khawngaihna vang chauha chhandamna kha mak tiin khapa kha a nui kur kur thin ang, a ti.
“Zirtîr hnênah pawh chuan, ‘En teh, i nu kha,’ a ti a.” (Johana 19:27)
A fa hmel hmuh hmasak ber a nih mai bakah harsatna a tawrhpui zawng zawng ngaihtuahin a fapa Isua krawsa a thihna Mari tana a nat dan tur hi a suangtuah thiam theih a. Fa upa ber nih angin naupang tea a nu thihsan kan Lalpa tana a hrehawm turzia pawh a hriat thiam theih mai a ni. Pawh pha vek lo mah ila. An inkarah inkungkaihna danglam bik a awm dawn tih chu hriat thiam sa a ni bawk nen.
Hei hi Isua thihna chungchanga kan ngaihtuah thlen loh fo a ni awm e. Mihring zawng zingah Mari tana a nat zual dan tur te hi. Nu hmangaihna kan hriat thiam phak rual loh chu thu dang ni se, fapa sawisel bovin mi sual ber hremna a han tuar mai chu! Fa hming koh mawhphurhna pawh hlen chhuak thei lova hringfate hmangaihna avanga chauha piallei daia a zal san tur chu!
Isua khan amah zui avanga nu leh pate nen ngei ngei pawh inthenna chungchang a lo sawi tawh thin a. Chu chu Pathian ram dan a lo ni tlat. Chu kawng chu midangte zawh ngam leh zawh thei tura a lo zirtir tawh thin kha amah ngeiin a la zawh dawn tih a hriat lawk vang vek a ni awm a. Kraws atanga a nu a han en khan chu hmangaih vanga ‘thenna ram’ chu a chiang zual ngawih ngawih ang chu.
“Ka Pathian, ka Pathian, engah nge mi kalsan?” (Marka 15:34)
Kraws lera Lal Isua au thawm kha a hunlaia mite tan a awmzia hriat thiam a harsa angreng khawp mai. A hmuna awmte phei chuan zawlnei Elija a au emaw an ti a nih kha. Thenkhat phei chuan, Isua khan tuarna zawng zawng a kaltlang hnu khan Pathianin mak leh ropui taka chhan chhuak turin a ngai a, a beisei ang a thlen tak si lovah chuan beidawngin a au ta a ni, an ti hial.
Amaherawhchu, tunlaia ringtute tan hriat thiam a harsa vak lo thungin a lang. Isuan khawvel sualna a phurh zawng zawng rih turzia te, khawvel sual thawina atana hlan a nih mekna te, mihringte hriat phak rual loh amah leh a pa inkara ‘inkalsanna’ thleng te chu a rapthlak em a ni. He tuarna nasa em em mai hi au chhuahpui a awm em em a ni.
Hemi nia Krista Isua khawharna hi sawiin a siak lovang. A thianten an tlan bo san tawh a nih kha. Amah chauhvin mualpho thei ang ber leh a na thei ang ber tuarin krawsa khai kan mek a ni a, a nunna meuh pawh a thlah tawh dawn hnai a nih kha. Pa Pathian chuan a thinurna no chu a chungah a leih baw mek a, lei leh vana tuarna zawng zawng amahah a infawk khawm a ni ber e.