Mahmuaka Chhakchhuak
-- Advertisement --
Khawvel mihring zingah hian kum 40 tling hi mi sang tam tak an awm tawh a, chutiang bawkin kum 40 tling hman ta lo a boral pawh chhiar tham an awm tawh bawkin an la awm mek zel bawk a. Chutiang khawvelah chuan kei chuan kum 40 ka tling hi lawmawm ka tiin Pathian hnenah lawmthu ka sawi a ni.
Kum 40 tling hman lo chunga khawvelin a theihnghilh theih loh hi engemawzat an awm a, Mizo zingah ngei pawh vawiin thlenga kan la theihnghilh theih loh leh kan theihnghilh tawh ngai loh tur mi an awm bawk. Chung zingah chuan lehkhabu en lo pawha an hming kan lamrik theih mai, heng kum 37 mi nia boral ta C. |huamluaia te, kum 30 mi chauh nia TB vanga boral ta Kaphleia te, Lalzova, kum 21 mi chauhte leh Lallianmawia Pachuau, kum 24 mi chauh a nih laia boraltate hi an chanchin pawh sawi thar leh ngai lo tur khawpa kan hriat larte an ni. Mi hriathlawh tia kan sawirik zel phei chuan Bruce Lee, kum 33 mi chauh nia July 20, 1973-a boral tate, Jim Morrison (27), Jimi Hendrix (28), Kurt Cobain (27), Princess Diana (36), Anne Frank (16), Tupac Shakur (25) leh Brandon Lee (28) te pawh hi kum 40 thleng hman loa nunna hlu tak chante an ni a, midang pawh sawi tur an la awm zel ang. Kum 40 tlin vanga ropui bik kan ni lo nain heng an hming kan sawite hi chuan kum 40 an tling hman lo chungin khawvelin a theihnghilh tawh ngai dawn tawh lo a, an vannei ngawt mai.
Kan chenna khawvel hi mithiamte chuan BC. 4004-a siam niin an sawi a, Sir Isaac Newton chuan BC. 4004 October chawhma lama siam a ni e a ti a, chu aia chiang lehzualin Bishop John Lighfoot chuan Oct. 23, 4004, Meridian degree 45 zawna a awm laiin zing dar 9;00-ah tiin a sawi bawk a. Eng hunah pawh khawvel hi siam lo nimahsela chu lam chu kan sawi tum a ni lem lo a, kan sawi tum tak zawk chu chutiang taka khawvel upa tawh takah chuan mi sang tam tak an lo piangin an lo boral tawh a, thlanmualah mi chhiarsen loh kan lo invui liam tawh bawk a. Chutiang chuan nang leh kei pawh kan lo piang ve nawlh a, nawlh ka han hmanna chhan kher pawh hi tum reng vanga piang kan nih loh vang a ni. Nausen atanga bul tanin kan lo thang chho zel a, naupang, thalai leh puitling rual kan lo ni a, nakin lawkah chuan kum upa kan lo la ni chho zel mai thei bawk a, chutih hunah chuan tute emaw chuan ‘Tar’ tiin min la rawn sawi emaw a ni ang a, lungawi vak lo mah ila ‘Tar’ tih tawngkam chu kan hman tlanglawn tak a lo nih bawk si avangin keimahni ngei pawh chu ‘Tar’ tih zingah kan la tel ve mai thei a nih chu. Chu erawh keini thu ni loin Chunglam thu ni se.
Dam rei hi thil thlakhlelh tur nge thlakhlelh loh tur tih hi ka hrethiam mai lo a, thlahlel tak tak awmte hi ka dem lo a, thlehlel hauh lo mi an lo awm pawhin ka dem chuang hek lo. Midang chu ka sawi thei lo a, kei atan erawh chuan thlakhlelh tur nge thlakhlelh loh tur tih hi hriatthiam har ka ti a, ka ngaihtuah fo tawh nain ngaihdan siam fel a, duh dan sawi chiang thei turin vawiin hun thlengin ka ngaihdan ka la sawi thei chuang lo. Dam reina hi malsawmna a nih laiin thenkhatte tan hi chuan dam reng hi anchhia emaw tih mai turin an chungah vanduaina a thleng zawk emaw tih turte hi an awm a, chung mite tan chuan thih mai hi an thlan zawk chang vawi tam tak a awmin ka ring thin. Nimahselna mahni thua nunna lak erawh Pathian remtih loh zawng tak a nih tlat si avangin naktuk zing nichhuak hmu hreh ngawih ngawih hi mi an awm ve thei tlat thin. Nunna leh thihna hi kan thu a ni loa chunglam thu thu a nih zawk zia hi mi tam takte hi chuan an hre lo thin a, dam reng tum tam tak an lo boral tawh a, hrisel lo tak chunga rei tak dam pawh an awm bawk a. Nachin lawka an hming kan lamrikte erawh kha chuan kum naupangtea boral pawh nisela hriatreng an hlawh tawh tho avangin khawvela an rawn piang hi an vannei bik kan ti thei ang.
Le, keini hian midang tana hriatrengna tur hi thil eng nge kan tih a, kan sulhnu hi chhuitu awm ve ta sela sulhnu chhui tlak loh tur thil tam tak hi kan hnutchhiah mai zawk lo ang maw tih turte hi a ni a. Chuti chunga kum 40 han tlin ve mai chu thil lawmawm tak ava ni si em tiraw. Mut hmunah ka inngaihtuah a, boral ta thut ila eng thil hlu nge ka kalsan ang tih ka ngaihtuah hian kalsan tur thil hlu ka neih lohzia ka hria a, kan neihchhun nia ka inhriat vena tur reng reng hi engmah a awm lo. Kum 40 chu mihring danin ‘Puitling’ tih tur kan lo ni ve tawh a, mi tam takte chu hetiang kumah chuan In leh lo ropui tak tak an neiin mi hlawhtling tia chhal ngam pawh kutchang thleh nghauh nghauh tham an awm. Kei erawh chu heti mai hi ka ni a, chhuan tur ka neih lohzia pawh ka hria a, a chang phei chuan ka insit ru viau thin. Mi tam takte kawng zawh hi zawh ve ngawt ila ka tan thil awmze nei lo tur a ni zawk ang tia ngaihtuah tam tak ka nei a, ngaihtuah tam avanga zan muttheih loh chang lah a tam narawh.
Khawzawl Kawnzar venga ka naupan lai huna ka thian kawm thinte zingah khan mi tlemte chauhin vawiinah chuan hlawhtlinna tlang chhip an thleng tih ka hriat hian keimah ngei pawh ka infuih a, kum 40 ka tlin hnuah hian naupang chhe rilru paiha puitling rilru put a hun tawh a ni ka ti tlaikhawhnu a, a nia lawm, tlaikhawhnu tih hi a dik chiah a ni. Thli thawtna lam apianga ka thlek mai mai chhung kha a lo rei hman viau a, chu chuan mi pangngaiah min chher rualin hlawhtlinna tlangah erawh min hlangkai kher lem si lo tihte hi kum 40 ka tlin hnuah fiah takin ka hmu ta chauh mai bawk a. Tunah chuan thil tihna tam takah ka hman lo ka ti ta fo mai a, hun hlutzia pawh hi ka hre ta telh telh a, hun neih inzat roh rohah hun hmangthiamte chuan tangkai taka an lo hman thin dante pawh hre fiah lehzualin ka inhria a. Ka taksa a dam a, thil dangin min tlakbak anih loh chuan darkar sawmhnih leh pali chhungah hian darkar 6 aia tam mut ka tum lo a, darkar thum emaw tal lehkha chhiar leh ziahna atan hman ka tum tawh bawk a ni.
Sum leh pai hlutzia pawh ka hre nain sum leh pai duh luat avanga khaw eng hmu lo khawpa awm erawh ka tum lem lo a, ka neih chhun sum leh pai erawh tangkai taka hman hram ka tum zawk thin. Kum 40 han tlin tawhah chuan kan taksa pawh hmangaih lehzual a ngai tan tih ka hria a, zuk leh hmuam tih loh hi taksa tan a thatzia pawh hre chiangin ka inhre ve ta. Chutiang zelin hringnun hi tangkai taka hman dan pawh ka lo thiam ta deuh deuh a, tih loh tur tih loh pawh ka thiam chho zelin zawi muanga kal dan pawh ka lo thiam ta zel bawk a, khawvel hi thlakhelh tur a awm lo zia pawh hmufiah thei turin ka khawhmuh pawh a fiah ta deuh sawtin ka inhria a.