NANGMAH I LO HNAIH AHNU!

Rochamliana
Thakthing Veng

-- Advertisement --

Keini naupang chuan ka pu kha kan hmu ve hman lo va, ka pi erawh chu a bulah pawh ka riak fo thin. Ka pu (ka nu pa) Upa Taivela kha Indopui I-na (1914–1918) a lo chhuah khan Kumpinu ram chhan turin Lushai Labour Company-ah tangin France ramah a kal a. Sapho hun lai khan Aizawl khawpuiah hian duh ang anga pem luh a rem lo va, a awm mekte hnenah pawh ‘Khawpui Awm Man’ chhiah an khawn thin. Ka pu kha Indopui hun laia France ram kal a nih avangin sorkarin ‘Khawpui Awm Man’ an awl zinga mi a ni.
Indopui hnuah Aizawl khawpuiah in leh lo a pung chho zel a, a thian tha leh a hun laia mi thil ti theiten duhsak takin khawpui laili lamah inhmun dil ve turin thu an rawn thin a. Dawrpui lam hmun ruak remchang laiah te, Vai Hmeichhe Veng (Khatla) tawn tirh a Subedar Khuptuaha inhmun tia hriat lar zui tak bul lamah te, Mission Veng pangper lehlam ramhnuai, tuna Khatla lam epah te inhmun pek an tum thin a, mahse, a uksak lo. Dil belh chu sawi loh, Rahsi Venghnuaiah serthlum huan siam tura a chhuk hmaa an khawsak reng thin na, Damveng ni ta leh Mission Veng inrinna lai bawra a inhmun pawh Venghnuaia a pem san hnuah mamawh zuina nei lo nia a inhriat avangin midang a pe a ni.
Pisa Tlang (Treasury Square) kawngpui ânah hotuten dawr hmun an sawi hmuh tum phei chuan a fate pawhin, “Ka pa, dil ve rawh,” an ti laih laih a, a ni chuan, “Kan chhawr tangkai dawn mang si lo va, a chhawr tangkai turten dil rawh se,” a ti mai a, a duham lo hle. A thiante pahnihin an dil a, an hmu ve ve a ni. Upa Taivela tuipui ber chu ram danga an tih anga chhungkaw chawmna tling khawp a serthlum huan zau tham tak siam a ni a, France ram a serthlum huan zau pui pui a zuk hmuh fuh ten nasa takin a ngaihtuahna an kaihruaiin an chawkphur a ni ngei ang, chu lam chu a rilru leh a theihna zawng zawngin a bawhzui tawp mai a ni.
Rahsi Venghnuai tih thin, tuna Venghnuai ni taah hian sorkar hotute remruat puinain a zuk inbengbel a. Rahsi Venghnuai mawng lamah, midangte phei chuan awmna tur chi ah pawha an la ngaih vak rih lohna lam, mi chim phak lohna ah ram zau tak, khaw khat tiat a enkawl a, serthlum hmun a siam a, lakhuihthei leh thei dang engemawzat a nei bawk a, kum 1953-ah Venghnuai Kohhran Upa hmasa ber atana thlan a ni ta nghe nghe a ni.
Ka pu serthlum huan zau pui mai chu kan naupan laia kan tualchaina a ni a, kan khawvel a ni. Sikul kan bang a, ipte kan vawm thla rawk a, kan inthlak sawk sawk a, serthlum huanah kan vir lut thin, khawvel dang kan ngai bil lo! Ka pu thih hnu daihah pawh, hun rei tak chhung chu a serthlumte chu kum tinin hralh tham fe a rah chho reng a ni.
Favang a lo ni a, khua a rawn vawt tan a, serthlum a rawn rah a, a hmin sen tiar tuar mai a. Serthlum rim hian favang min hriatchhuahtir thin a, miin, “Krismas rim a nam,” an tih hian serthlum rim nen rang takin ka lo hmehbel vat thin. Inrinni zingah, sikul chawlh niin hma takah kan tho va, Thakthing Bazar-a Pu Lalbuaia kawmah, kawngsirah puan kan phah a, ka pi hovin serthlum kan zuar a, nuam kan ti a, Inrinni kha kan nghakhlel em em thin a ni.
Mi hrang hrangin kan serthlum zawrhte chu an rawn en a, “A pum a va tha rial rual ve,” an han ti a, ka pi chuan eng dang a chhang lo vin, “Chuti ahnu, lei ula ti nia!” a lo ti thuai thin. Tunhnu thleng hian ka pi in kan serthlum zawrh rawn entute hnenah, “Chuti ahnu, lei ula ti nia!” a tih ri kha ka bengah a cham thin a, ka khua a ti har thin.
Kum engemawzat a liam leh ta a, a rei leh ta deuhva, a kum ka hre mai thei ta lo, tumkhat chu Mission Veng Kohhran Puitling Sunday School zirtirtute training-naah kan zinga pakhat chuan Kristian Hla Bu No. 58-na ‘Isu nunnem, lo tawng ang che’ tih chang hnihna tlar tawp lam, ‘Hlauhvin khawvel a lo nang ve, Nangmah i lo hnaih ahnu’ tih hi a awmzia a hriatthiam loh thu sawiin, “Han sawifiah deuh theite kan awm em?” a ti a. Chu hla chu Pathianni leha kan zirlai turah khan a chuang a ni.
Kan Superintendent chuan, “Lal Isua lo hnaih hnuah pawh hian hlauhna hi khawvelah a lo hnai ve fo thin a, hlauhna hian min kiansan lo, min la rawn hnaih fo thin tihna a ni mai lawm ni?” a ti a, kan zirlaiah sawi tur pawimawh dang a awm nual avangin thui kan umzui ta lo va, kan Superintendent chhanna chu kan duhtawk ta mai niin a lang a, ka rilruin, “A dik lo” ka lo ti bauh.
Zosapthara khan hla thluk lar tak awm sa pahnih HYFRYDOL leh BLENWERN ringin he hla hi ama irawmin a phuah emaw ni dawn le aw ka ti hial a, kan chhiar thiam ve loh Welsh hla atanga a lehlin pawh a ni zawk mai thei. Chu lam chu kei aia hria, chiang zawk tak a sawi thei an awm nual ka ring.
“Hlauhvin khawvel a lo nang ve” — Khawvel hi hlauhna in chhumpui zing ang maiin a bawm chuk thin a, hlauhna in khawvel hi a tibuai thin a, hlauhna in khawvel hi a zar buai thin a, a kian san lo.
“Nangmah i lo hnaih ahnu!” — Mahse, engnge kan hlauh ang? Hnai takah nangmah i awm reng alawm! Kan bulah i awm reng! I hnai reng alawm! Hlauh tur kan nei lo, nang i hnaih phawt te chuan! Hlauhna chu a siruk la pawhin lo thawk raw sek sek, nang i hnaih phawt ahnuuu, kan tan hlauh tur a awm reng reng lo!
Zosapthara’n, “Nangmah i lo hnaih ahnu!” a han ti ngawt mai hi a themthiamzia tarlangtu niin ka hria a, he lai tlar tawite hian thu tam tak a funkhawm tûn a ni, a hla pumpui boruak vawrtawp a ni hial awm e. Sermon sawi thiamin sawi ta se, he lai tlarah ringawt hian zau tak a sawi vak tham ‘thu’ a awm a ni. KHB No. 130-na ‘Isua vanah a awm a, Khawvelah zuk lo kal a!’ han tih chiam te nen hian huang khata khung tur chi niin a lang. Chutiang chu ‘ecphonesis’ (Grik) an ti a niawm e, kan thil sawi dan key kan thlak thut a, pangngai taka sawi dem dem kan duh khawp tawh lo, kan thinlung chhunga bu khuartu, mak tihna nasa tak, so vut vut mai chu thu hmangin a lo puak darh ta thuai mai a ni.
Amaherawhchu, Kristian Hla Bu-a tuna a awm ang hi chuan, helai chang hi sentence pangngai ang a fullstop-a tawp ringawt anih avangin a phuahtu rilru put pui chunga chhiar fuh/sak fuh a harsa a, a awmzia hriatthiam pawh a harsat phah ta hle bawk a ni; kan Sunday School Superintendent pawh kha a thiamawm lo hauh lo mai. Chuvangin, a tawpah hian fullstop (.) ni lo vin makna/exclamation mark (!) dah ngei ngei tur niin a lang.
Tunah hian uluk takin Kristian Hla Bu ennawn a ni leh ta mek a, he hun remchangah hian helai hi kan hotuten an lo ngaihven a, an lo ngaihtuah zui a, an lo tihhlawhtlin ve theih hlauh phei chuan a lawmawm ngawt ang; Zosapthara pawh kha a lawm ngawtin ka ring!

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More