Nurse-te Kan Hmakhua an ni

By Christina Ramdinsangi
Assistant Professor
BN College of Nursing
Hualngohmun, Aizawl: Mizoram

-- Advertisement --

International Nurses’ Day vawi 49-na hmingin Nurse zawng zawngte leh chhiartute chibai ka buk hmasa a che u. Vawiin May ni 12 hi Florence Nightingale-i, “Lady with the Lamp” piancham a nih angin he ni hi International Nurses’ Day atan kum tin hman thin a ni a. Mizoram Nurse-te paw’n Trained Nurses Association of India, Mizoram Branch hmalak nain urhsun tak leh ropui takin Hospital hrang hranga nurse-te leh Nursing Institution ten kan hmang thin a; he kar (week) denchhen hian free clinic te, health check up te, thisen pek te leh tanpui ngaite tanpuina atan hun kan hmang thin a ni.
He Nurse-te niah hian International Council of Nurses (ICN) chuan khawvel pum a nurse-tena hma kan sawnna tur leh hmalakna thar tur thupui a rawn siam thin a. Kumin thupui atan “Our Nurses Our Future” tih an rawn ruat a, Dr Pamela Cipriano, ICN President chuan he thupui hi sawifiahin, Covid-19 hripui leng nasa tak hian zirtur pawimawh tak min chhawp chhuak a, hriselna kawnga hmasawn – ramin a mamawhzia rawn tarlang in, he hriselna lama thawktu tam takte zingah hian nurse-te pawh telin hmun pawimawh tak kan luah a, amaherawhchu khawvel pumah nurse-ten mipui tana rawng kan bawlna kawnga kan him tawk lohzia te, zah kai kan nih tawk loh thinzia leh ngaihhlut kan nih tawk loh thinnate hi thlak dang lama Nurse-te hmakhua tha zawk dapa hmalak a tul tawhzia a rawn tarlang a. He hripui lo leng hian nurse-te kan pawimawhzia a rawn tarlang a, chuvangin nursing hnaah hian ram leh sorkar te an insawr bing zual a, a taka nursing a hmasawnna thlen tura hmalakna kalpui a tul tawhzia a rawn tarlang a; tin, nurse-te fuih tharin, hripui ralhmatawnga thawktute ni ringawt tawh lova nursing hmasawnna tur a sulsutu ni turin nurse zawng zawngte ke pen thar theuh turin min sawm bawk ani.
Mizoramah pawh nursing profession-in hma a sawn chho zel a, amaherawhchu mizote hian kan dam loh laia a thim a var thlu lova min enkawltu nurse kan ngaihsan leh mamawh em em ang ai hian an hna hi kan la ngai hlu tawk lo em aw a tih theih a, ti ti khawchanga deuhsawh taka han tawngkhum mai mai te leh social media-a inchirhtheh kan la ching em em thin te hian, rilru a hliam a, sim a hun tawh hle a ni.
Mizote hian sap tawnga humanity (mihring kan nihna anga inlainatna), kan tih hi India ram state danga mite aiin kan nei tha zawk a, tin, kan Kristiannain mite rawngbawlsakna nun a ken tel avangin he ze pawimawh tak hian nurse tha kan nih theih nan min pui a, chuvangin India ram leh foreign ram hrang hrangte pawhin Mizo Nurse-te hnathawk turin min duh em em a ni. Mizorama nurse zir chhuak tur leh zirchhuak tharte pawh campus placement neiin phaia hospital lian leh tha tak takte pawn kum tin recruitment an rawn ti ziah thin a ni. Tin, tun dinhmunah pawh Mizoram pawnah sipaiah (Military Nurse Service) te, ram pawn hmun hrang hrangah te kan inzar pharh chho ta zel a, a bik takin kan foreign nurse-te hian an sum thawh chhuahte India ram suma chantirin, Mizoramah an rawn hawn lut chho mek a ni. Amaherawhchu kal chhuak kan la tlem em em lawi si avang hian, Mizoram chhunga thalai tam tak ten hna kan zawng a, hna a vang tiin tlawngawl taka mahni thawh chhuah ni lova kan invur mawi lai hian; India rama state thang chak berte zing ami Kerala leh South India state hrang hrangte chuan, Nursing proffesion thatzia hi kum tam tak kal ta khan an lo hmuchhuak tawh a ni. Tichuan a hmei apain nursing profession hi an luh chilh ta sup sup a, heng nurse zirchhuakte hi foreign-ah a tam zawk kalin sum tam tak an state leh India ram economy tidanglam hawk theiin an awm ta a ni. WHO 2017 report-in a tarlan dan phei chuan India chu ram danga nurse thawn chhuaktu tam ber a ni tiin, heng mite zingah hian Keralian an tam ber a, Kerala-a nurse zirchhuakte zing ah 30% hi UK leh USA ah an thawk a, 15% Australia tin 12% Middle East ah te an thawk a ni a ti. Tin, zirchianna dang lehin a tarlan danin Foreign-a thawk Keralian Nurse-te hian March 2018 chinah khan Vaibelchhe 85,092 vel an state ah an lo la lut a, hei hian an state GDP chu 30% laiin a tihsan phah ta a ni. (Source: January 2019,Centre For Development Studies Under The Aegis Of Govt. Of Kerala & Indian Council Of Social Science Research).
He hmasawnna tur hi hriain Mizoram sorkar paw’n Nursing School leh College-te a din chho ta zel a, Tichuan kum tinin Mizoram Nursing Council pawhin standard maintain turin heng Institution te hi an endik ziah thin a ni. Heng kan Institution neih zinga Sorkar College-ah phei hi chuan Mizoram state pawn atangin mipa tam takin an rawn zir a, amaherawhchu kan Mizo mipate zir duh hi an la tlem em em a, hei pawh hi kan thuanawp nachhan pakhat a ni. Kan mizo mipa thluak tha tak tak leh tlawmngai tak takte hian han bawh ve tawh se, ruihhlo leh nunkawng dik lo kan zawhna tur lakah a veng dawn bawk si a, tichuan eizawnna chhenfakawm tak hna an lo nei thei ang a, kan mizo mipate pawh hi kan thanharh zel hi a va duhawm em!! He nursing profession hi hman tangkai nachang chu hria ila kan ram economy nasa takin a chawi sang ngei ang.
Kumin March G20 kawmpui Aizawla kan neihah pawh khan nursing hi kan ram economy tichangtlung thei tura product tha neih theihna a ni tih hriain, kan sawrkar pawhin nasa takin nursing zir tangkaina chungchang a lo pholang a nih kha. Tin, Mizoram Youth Commission leh India rama Agencies-te thawhdunna avangin India ram chhung leh ram pawn (foreign) – UK, Japan leh hmun dangte thlengin an zirna behbawma tanpuina (sponsorship) leh an thawhna turte zawnsak an ni mek bawk.
Zirchiannain a tarlan dan ah, India ramah maktaduai 3.5-in nurse hnathawktu kan tlachham a, tin WHO chuan nurse 4 zelin mipui 1000 zel enkawl tura a duh laiin India ramah chuan Nurse 1.7 in mipui 1000 zel enkawla chhut a ni. Mizoram ngeiah pawh WHO-in a recommend ang hi kan la pha lo nasa a, hei vang hian nurse-te kan hnathawhna kawngah kan indaih lovin kan hnathawh hun chhung (Employment and Labour Laws of India Regualtion) tur bakin kan thawk a ni. Tin, damlo nurse pakhatin kan enkawl tur zat aia tam kan enkawlnate hian kan taksa leh rilruah te nasa takin min nghawng a ni. He indaih lohnaina a ken tel chetsualna leh thil dang thleng a thleng thei a ni. Chuvang chuan nurse-te kan hnathawhna hmuna him tak leh hlawk taka kan thawh theih nan, nurse mamawh tawk leh hmanraw thate kan mamawhna a sang hle a ni. Kan ram mipuiin kan chanvo hriselna kawng a inenkawlna tha kan dawn theuh theih nan hian sorkar leh mipuite pawhin nurse-te himna tur leh zahawmna tur vawng nunga, ngai hlu a, kan nurse-te kan hmakhua an ni tih leh Mizoram Economy leh hriselnaa hmasawnna tura sulsutu pawimawh tak chu he Nursing Profession hi a ni tih hre thar turin, he International Nurses’ Day hian kan inngenin kan insawm a ni. Ka lawm e.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More