Rev. Dr. Zaichhawna Hlawndo
-- Advertisement --
‘|hattheihmiahlohna Bawm – Party Politics’ tih thu ka ziak lo chhiar tawh te chuan kan rama Party politics kan kalpui dan dik loh avanga sualna nasa tak lo awm dan chu kan hrethiam tawh turah ka ngai. Amaherawhchu Zofate hian thu leh hla lama kan ril viau rual hian thil bul chhui leh hriat lam hi kan hlamchhiah deuh niin a lang. Sual pawh kan hua, tih rem pawh kan duh, kan thiam ang leh theih ang tawk pawhin kan bei nasa hle. Amaherawhchu sual kan do dan leh tihrem kan tum dan hi a lerah kan thuai a, kan beih nasat ang huin kan hlawhtling thei rih lo. Chuvang chuan sual bul/corruption bul hi kan hriatchian a ngai tak zet a ni.
Zoram Thar Zofate Lairelna a kan unaunu pakhatin Zoram Thar lo pian dan tur mumanga a hmuh thu min hrilh hian ka rilru a hneh khawp mai. Hetiang hi a mumanga a hmuh dan chu a ni- Pa pakhat hian an kawt zawla thinghnah tla hnawk chu tuktin mai hian a phiat fai thin a. Tuktin phiat mahsela tuk tin a hnah chu a rawn tla hnawk zel a. A ning lutuk chuan “a zar hi kan satthla vek teh ang” tiin a zar chu a thlak kawlh ta vek a. Mahse thla leh kum a lo vei chuan a zar chu a lo chawrno leh a, a ngaite bawk chuan an kawtzawl chu hnah ro tla chuan a rawn ti hnawk leh ta. “E heti chuan a dik lo, a zar chauh ni lovin a kung hi kan kit daih teh ang” a ti a, a kung chu a kit ta a. A kung kit tawh mahsela a zung atang chuan a lo chawrno leh a, thla tam a vei hmain a kung a lo insiam leh dawn ta mai a. “E heti chuan a diklo, a zung hi kar phawng vek a ngai a nih hi” tiin a zung chawpin a kar phawng ta vek a. Chuta tang chuan a kawtzawl tihnawktu hnah chu a awm ta lo. “Zoram Thar lo pian dan tur chu party politics sualna hi a zungah phawi a, paih a ni hunah Zoram Thar chu a lo piang dawn a ni,” a ti.
Kan ram hruaitute, politician-te hi that duh lo kan awm awm love. Rorelna fel leh dik pawh kalpui kan chak vek ang. Amaherawhchu tuna kan party politics kalpui dan atang hi chuan mi tha tak nih hi a theih thlawtlo a ni tih chu a hretute vek kan ni. Party dintute chu ram veitu, ram leh hnam thatna duhtu kan ni a, mahse kan party kalphung chu a corrupt tlat si – Hruaitu kan thlan dan leh kan ruat dan atangin kan dik lo (corrupt) nghal a. Party chhungkuaah hruaitu nihna inchuhna nasa tak kan siam a, party chhungkuaah lam tang siamin indona tenawm tak a awm thin. Chutiang zelin Blok hruaitu thlanna leh Unit hruaitu thlan thlengin lalna leh thuneihna inchuhna tenawm tak hmangin party kan kalpui. Chu tak chu party politics a eirukna (corruption) in zung a kaih dan chu a ni.
Inthlan a lo nih dawn chuan MLA candidate tura inchuhna nasa tak a lo awm a. Sum nei nei hmeltha tih chu chiang sa. Mi lar leh thiltithei deuhte chu pary-ah mithar pawh nise thutthleng tha chu an chan turah an dah nghal a. MLA candidate tur chuan tangka ngah tawk a ngai phawt a, a dawt lehah chuan tangka ngah thlawptu an tam a ngai. Pawisa khelhna lar tak Hupthuk khelh ang mai hian Inthlan chu kan kalpui a. Tawka, Zum, Ak leh |ialah a khawi ber hi nge tla tha ang tih kan zawng a. A tlak thatna turah chuan sum chu kan vawm thur thur ta mai a. A tla tla vanduaiah tih ang maiin a chhuah ve lohna rawng ho, Sawrkarna siam ve lo party-te chu an hawi hil tawp a ni mai. A tlak thatna pawlte/ party te chuan an sum sen rah tlan tur niawm hrimin kum 5 chhung chu an thuneihna leh sawrkar sum hmangin an in leng kual vel ta thin a ni ber mai.
Ka ei ru ve dawn lo reng reng ti vek si khan, eiruk dan tur an zawn loh chuan an sum sen phuhrukna tur budget hranpa a awm si lo. Nuai 100 chuang an lo sen tawh kha tuihawk kawra paih ringawt atan chuan an ui ve lo thei lo. Anmahni lo puitute sum pek ringawt tur lah chu budget ah a tel bawk si lo. An party mi leh sa, Block hruaitu, Unit hruaitu leh sum leh paia lo puitute mantang eiturte an tih lawm a, an ei ve tur ngaihtuah lo thei lo dinhmunah an ding ta thin a ni. Contractor ni lo mah se contract hna an pek a ngai a, supplier ni lo mah se supply tur thil an zawn sak a ngai a. Hnaruak awmah an aia phu zawk awm mahse an mi leh sate duhsak kha a ngai tlat a ni.
Mipuite hnenah MLA a min thlan tlin chuan chumi khami chu ka tih sak ang che u tiin leiba an lo insiam thêr thûr bawk si. Sawkarna an chelh tuk atang chuan mantang eitu tur an rawn inlar ta sup sup a. MLA that tum leh fel tum tak tak ho chu |hattheihmiahlohna Bawmah chuan an awk ta thin a ni. Chuvang chuan Zofate kan harh a ngai, kan ram leh hnam hi kan hmangaih a, Lalpa Pathianin rorelna hi chang se kan duh a nih chuan tuna party politics system hi a zungah kan phawi a, kan pho ro va, kan hal vek a, Pathian lal ram politics – Politics thianghlima bul kan tan a ngai a ni.