Swiss glacier-te chu kuminah 4% in a tlem belh tia sawi niin nikum khan 6% laiin a tlem tawh a, kumin hi glacier tlem ber kum hnihna a ni.
Swiss Glacier Monitoring Network (Glamos) tena annual report an tihchhuahah tarlan niin Glamos a researcher rualte chuan Switzerland-a glacier 1,400 atangin a bik takin 176 chu an zirchiang a ni.
Tunah chuan alpine ice field-a glacier tam takte chu humhim zawh a nih theih loh an rin tawh thu sawiin climate target pawh tihhlawhtlin pawh ni se an chhiat hlen tawh an rin thu an sawi.
“A pawi takzet zet a ni” tiin Glamos chief chuan a sawi hial bawk.
Kum hnih chhung lekin Switzerland chuan glacier 10% lawih a hloh tawh a, kum 1960 atanga 1990 inkar a hloh zah zet kum hnih lek chhungin a hloh tiin a sawi bawk.
Glaciologist-te veng vurtlangte tehtute chuan kumina hloh erawh nikum aiin a tlem zawk hret thung an ti bawk a. Tehna kan siam atanga a zawn zata kum hnih kan hloh nasat a thleng a ni, tiin Matthias Huss, head of Glamos chuan a sawi a. “Nikum a thil thleng duhawm lo tak kumina a thleng nawn hi a pawi a ni” tiin a sawi bawk.
Researcher-te chuan vur tlang tuiral zel hi summer lum lutukin a hrin a nih bakah nikum thlasik khan vur tla a tlem hrim hrim an ti bawk a. Tun ang renga khawchin a awm a nih chuan vur tlang hlohna hi a nasa zel dawn an ti bawk.
Switzerland-a glacier tenau zawkte chu an tuiral zo tawh bawk a. St. Annairn glacier phei chu hmuh tur a awm tawh lo an ti bawk.
Glacier dangte pawh a tuiral chak em em a, a tam zawk chu chhan theih an ni dawn lo va, Paris agreement target anga kan chenna lei temperature 1.5C aia sang lova dah pawh ni se chhan hman an ni tawh lovang an ti bawk.
Khawvelin greenhouse gas nasa taka a tihniam lo a nih chuan mi thiamte chuan glacier lian Aletsch angte chu kum rei lote chhungin a tuiral zo vat dawn tiin an sawi bawk.
Heng vurtlangte hi thlasikah nasa taka inchhekkhawmin nipuiah zawiawia tuiralin, chu chuan Europe lui tuite chu tui thianghlim tak pein Europe-in thlai chin nana a hman leh an nuclear power station-te tihdaih nana an hman ber a ni.
Nikum khan river Rhine-a lawngte chu a intahtawla tlantir hialin an awm a, a chhan chu Rhine luitui chu a tlem lutuk vang a ni. Chu mai bakah kum 2022 pawh khan Swiss river-a sanghate chu mana tank-a dah an ni hial a, a chhan ber pawh river water-te chu a lum lutuk avangin sanghate tana damchhuah ngaihna a awm loh vang a ni.
“Glacier-te hi climate change hriatfiah theih nana pawimawh em em an ni a, a chhan chu awsam taka hmuhfiah mai theih an nih vang a ni” tiin Huss chuan a sawi.
“Climate mitigtion awm lo a nih chuan Alps tlanga glacier-te hi kum 2100-ah chuan kan hloh vek tawh ang” tiin a sawi bawk.
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
Next Post