Rev Dr Ramengliana
-- Advertisement --
Kan chang tlawhchhan khi Israel ho hun pawimawha Josuan a chona a ni a. Mosia hovin Aigupta atangin Kanan ram an thleng a, Kanan ram chu Josua hovin an la a, an awm zel dan turah thutlukna nghet siam a ngai ta a. Chutah chuan Josua hian “In duh chuan hnam dang pathiante kha bia ula, kei leh ka chhungte hi chuan Lalpa (Yahweh, Israelte Pathian bik) rawng hi a ni kan bawl dawn ni,” a ti a ni. Josua thu sawi ang thova ropui chu Israel Upate zawng zawngte chhanna – Lalpa rawng chauh an bawl tur thu an sawi ve nghal kha a ni bawk. He chona hi vawiin thlenga chhungkaw tin mi chona a ni tih hria ila.
Mawhphurhna hlu
Kristian hi chi hnih kan awmin ka hre thin a. A chi khatna chu a hminga Kristian nih hi tha an ti tawk hle a, an vanneihpui tur lam chauh an buaipui thin a; Kohhran huang chhunga chhiar tel an nih ve hram hram chuan an lungawi mai. Pathian ram zau zelna tur leh Pathian duh zawng tiha a awm dan tur an vei tam lem lo. A chi hnihna erawh chuan Pathian hmel an thlir a, Pathianin ti tura a duh an ngaihven a, Pathian ram zauna tura an tih ve theih chin an chhut a, an mawhphurhna an ngai pawimawh thin a ni. Pathian hian a chhandam fate kovah hian mawhphurhna hlu, mihring tehfung piah lama ropui hi a nghat a ni tih hre fuh tawk lo kan tam. Chuvangin, ringtu intite pawh ‘rawngbawlna rilru pu’ leh ‘pu lo’
Chu rawngbawlna kan ngaihtuah chuan Chhungkuaa rawngbawl pawimawhzia hi sawi nat lutuk a awm thei awm lo ve. Khawtlang nun a lo hniam a, khawvel boruak tui anga a lo len lai hian Chhungkua hi kan inhumhimna leh kan inzirtirna khur pui a ni a. Chu chhungkua chu khawvela arh chhuak tur leh khawvel eng kan nihna phur chhuaktu tur chu a ni a. Ringtute kan nih a, Chanchin Tha khawvel zawng zawnga hril tur kan nihnaah hian chhungkuaa mi thenkhat chauh hi rawngbawl tura ngai bik lo va, kan chhungkaw pumpuia che chhuak tur kan ni tih hriat a pawimawh a ni. Kan eizawnna, kan hmalam hun ngaihtuah a kan infuih sauh sauh karah hian ‘chhungkuaa kan rawngbawlna’ te pawh sawi hova, ngaihtuah hova, vei ho a tul thin ang.
Kan chi tuh
Kan naupan laia Kristian Tlangau bua Krismas Drama tawi an rawn chhuah ka hre reng thin a(tu ziah nge ka hre chhuak zo ta lo). Chhung inkhawmah khan pa berin Krismas chanchin a sawi bakah Krismas thilpek an pek tur, harsa chhungkua kha a sawi dan dan a. An fate kha eng zah nge an pek tur a zawt zel a, an fate sawi kha an pawm zel bawk a. Mi hneh hle a ni. “Naupang ho khan tam deuh sawi ta nulh se engtin nge aw a tih ang?” tih te pawh ka ngaihtuah hman. Khati taka chhungkaw boruaka midangte tana inpek leh midangte khawngaiha veina an tuh kha a ropui (phuahchawp drama mai mah ni mah se). Kha chhungkua kha chuan rawngbawlna rilru an intuh tha khawp mai. Chutih rualin Chhungkua hi rawngbawl harsatna ber a ni thei hial tih erawh hai lo ila. Kan nihna zawng zawng hi a lang uar sia! Lemchan a theih loh. Hetah tak hian ngaihhlut tur dik (values) kan intuh a ngai nasa hle a ni.
Mite anga lar ve tehchiam lo Pastor pakhat fapa thian ka nei a. A fate a enkawl dan leh an rilrua a thil tuh hi ropui ka ti thin. Shillonga lehkha kan zir a, nu leh pa tam tak (Pastor telin) te chuan lehkha zir tura awm an nih angin Kohhrana rawngbawlna te pawh ngaih pawimawh loh dan thiam chin nei tura an fate an hrilh laiin a ni chuan, “I zirna aiin i Kohhrana i rawngbawlna kha ngai pawimawh reng ang che,” tiin a chah ngat nia! An ina chaw ka ei tumin a fanu missionary hna thawk mek a tawngtaisak mai chu…turu tak a ni. “…. tuar a ngaih chuan tuar tir la…” te pawh a ti nuai mai. Kan chhungkua hian rawngbawlna rilru kan pu em? Midangte tana luang chhuak turin kan infuih thin em? Pathian Ram avanga chan ngam turin kan fate kan fuih thin em? tih te hi kan inzawh fo tur a ni ang.
Rawngbawlna rilru
Chhungkuaa rawng kan bawl dan tur hmasa ber chu kan in chhunga rawng kan inbawlsak tawnna hi niin ka hria. Pathian hian chhungkua a siamna chhan chu tum a neih vang niin a lang a. Trinity hian Trinitarian model (Pa,Fa,Thlarau Thianghlim = Pa, Nu, Fa) hi a hmang chiahin ka hre lehnghal! Pa ber hi chhungkaw Pastor a ni a, chhungkaw thlarau lam nun in-charge a nihna hi hriat a va pawimawh tak em! Nu ber hi chhungkaw Missionary a ni bawk a. Pawn lam khawvel a vei hmain chhungkaw nuna tih tur leh nih tur hlu ber berte a hlen hmasak a pawimawh tih theihnghilh loh tur a ni. Tichuan, fate pawh chhungkaw Thapui an nih tih inhria a, Thlarau Thianghlim hnathawh chu Fapa chawimawi a nih ang a, nu leh pate chawimawi; Thlarau Thianghlim chu tanpuitu (paraclete) a nih anga nu leh pate tanpuitu tha kawng engkima an zia hlen chhuah a pawimawh a ni.
Kohhran leh khawtlang thatna leh hlutna te a chhawrtu ngawr ngawr niha lungawi mai lo hian a thawk chhuaktu ni tura tan lakte pawh a ngai thin a. Rawngbawlsak ni reng bik lova rawngbawltu nih ve hi kan mawhphurhna a nihzia hriat a ngai thin. Rawngbawlna rilru nei thiam lo ringtu chu a ngaihtuahawm thin a nih hi. Nupa tam tak chuan an fate zinga mi thenkhat hi hun puma rawngbawl tura pek chhuah duhna rilru te pawh an nei thin. Awmthei deuh chhungkaw thenkhat chuan harsa zawk chhungkaw khai chhuah te chhungkaw project atan te nei a. Tu chhungkua emaw thlarau nun veia tanpui tura mawhphurhna an kova nghat te, mahni tih tur bik atana inchhawp tein chhungkuain rawng an bawl thin a ni. Kan tih thin sa tam tak piah lamah chhungkaw thenkhat chuan heti zawng hian hma la ila hmasawnna hlu tak a ni ngei ang.
Kei leh, ka chhungte erawh hi zawngin LALPA rawng a nia kan bawl dawn ni.
(Josua 24:15)