Reuben Lalnunthara Hnamte
-- Advertisement --
Mihring ni a, mi puitling kan lo nih tawh chuan kan ngaihtuah ber pakhat chu kan nun khawchhuahna tur leh chhungkua kan lo din a, chhungkaw chawm thei nih hi a ni a. Lehkha kan zirchhante, hna kan thawhna chhante pawh a ni thin. Tum mumal nei lo chu an hlawhtling mawh hle a, a lai laklawhah an tawpsan fo. Eizawnna hi kan thupui ber pakhat a ni tawh a, tunlaiah pawh kan ramah kan buaipui ber pakhat chu eizawnna hi a ni awm e. Hman deuhte kha chuan HSLC han passed ek ek tawh chuan hna an hmu deuh zel kha a ni a, tunlaiah chuan M.A passed chin ngat hna nei lo an inkalpel suau suau mai zâwng a nih hi. Peon hna tun hmaa Class VIII passed-in an an thawh thin anga kan ngaih pawh tunah chuan Master degree chin ngat pawhin an hmu hlei thei tawh lo. Mihring kan pung a, lehkhathiam kan pung a, a hna lam lah a pung chuang lem si lova, thalai lehkhathiam hna neilo an tei suau suau mai a nih hi. Pakhatah chuan thalaite hian a hahdam zâwng leh changkang deuh a bul tana hnathawh kan tum thin tak hi kan hlawhchhamna pakhat a ni a. Company emaw, sorkar hna emaw thawh tum ringawta lehkha kan zir emaw, hlawhtlin kan tum chuan ka tifuh dawn lo.
Mi taima leh tum ren rawn, teirei peih mi tan chuan hnathawh tur leh hlawhtlinna tur hi ala tam viauin ka hria. Thawklehkhata hauhsak tum emaw, hlawhtlin mai kan tum hian min tichhe zawk thin a, kan rilru (moral) thlengin a nghawng thin. Hnamdang kan state pawn lama mi Mizorama inhlawh tura lo kal tam tak hi mi hlawhtling taka chhuak a, an state lama haw leh tawh te, kan rama cham hlen ta te pawh an awm. A tirah chuan mawlte atangin bul an rawn tan a, thawmhnaw tha pawh an ha ngai lo tih theih tluk a ni. Keini chu kan neih ang angin thawmhnaw manto leh lan mawi ngawt ngaihtuahin kan intlansiak a, belhchian kan dawl lo em em zui a. Amaherawhchu, kan ramah hian dinchhuahna tur chu ala tamin a lang a, kan ramah pawh hian mi taima leh teirei peih mi tan chuan hlawhtlinna hi a la tam tih a chiang a ni. Bill Gates khawvel mi hausa tawntaw chuan “Kei hi University zirlai pawh pass lo ka ni” alo ti sin. Chuti chung chuan khawvel mi hausa ber zingah a inhlangkai thei a ni. Dirubhai Ambani chuan “Petrol pump-ah petrol ka sem thin” a ti. India mi hausa leh khawvela mi hausa hlawhtling hote pawh hi an bultanna chu ho te mawlte a ni a, vawi tam tak lo hlawhchham tawh te an ni thin.
Hman niah ka lu ka mehtir thin pakhat chu ka pan leh a, ka lu ka mehtir a, a chanchin tlangpui ka zawt ta a. Ni khatah engzatnge a hmuh thin tih te, thla khatah a tlangpuiin engzatnge a lakluh thinte ka zawt a. Kan lo innel tawh avangin tha takin min chhang a, ani chuan, “Ni khatah hian a chhe berah lu 20 hi chu dawr ka hawn chuan ka met ngei ngei a, zing atang hian hawng peih reng phei ila chuan ka lalut hnem ngawt ang. A tlangpuiin, cheng singruk atanga nuaih hi ka lakluh dan a ni a, mass dawn hnaih lamah phei chuan chu aiin a tam thin” a ti. A dawr chu ho te ve mai a ni a, a tihna a rei ve tawh a, “Dawr changkang zawk ten ti la” ka ti a. Ani chuan “Changkang deuha tih chuan tuna min pantu tamtak hian min pan lovang” tiin min chhang a ni. Chu sorkar hnathawk hlawh tam tak nei ang mai i ni a, tuna kan thalaite hian ti ve se, hnam dang lumehna dawr te hi luahlan vek se a va tha ve” ka ti a. Ani chuan, “Kan thalai ho chu changkang deuh a tih hi an tum nghal a, mawltea bultan hi an peih lova, an teirei peih bawk silova, an hlawhtling thei lo a nih hi” a ti ve mai. Ram changkangah te phei khu chuan lumeh chi pawh a ni lo, a to em em a, a hlawk pawh an hlawk bawk. Mizo thalai tamtak hian eizawnna kan bultan dawn hian changkang leh engemaw deuha tih hi kan tum nghal a, hei hi mi tam berah chuan a fuh lo.
Kan ramah hian a thawk peih leh rilru nei tan chuan eizawnna khawp hnathawh tur hi ala tam viau mai a. Mizo thalai tam tak hi chu hna sang leh hlawh sang deuh, hahdam deuh hi kan tinzawn nghal ringawt a, tuarchhelna leh tih hram hramna hi kan tlachham em a ni. Changkang taka hnathawh hi kan rilruah a awm nghal ngawt zel a, hei hian min piansualtir tam hle niin ka hria. Kan rilru hi a changkanga keimahni kan changkang lawi si lo hi a pawina a ni. Tin, changkanna awmzia tak hi kan man lo bawk; chu chuan kan rilru lam(mental) hi siamthat a pawimawhzia min hriattir a ni. Hnam changkang leh ram changkangah chuan mi tam berte hian thawhchhuah ngei hi an ngaihluin an ngaisang a; dik lo leh inbumna hmanga sum hmuhchhuah hi an ngainep khawp mai. Mizoramah hian hauhsakna leh eizawnna tling ala tam tih hriatna chu; hnamdang rawn inhlawhte hi an hlawhtling thei em mai. Ni tin kawt kai thutthleng sei a muin, film city kalna tur Rs 20 ka thiante ta ka puk thin.
Shahrukh Khan India rama actor hlawh tam berte zinga mi chuan a lo ti a ni. Tunah zâwng kan thalai thenkhatte hi chu ruk ruk leh mi bumtur zâwng reng rengin an phe a, hna an thawk peih lova, changkang taka awm an duh bawk si a ni. Hun awl kan ngah lutukte hian ruihhlo ngawlveina leh sualna chi dang tam tak a hring chhuak a ni. Lehkhathiam ringawt pawh hi hlawhtlinna leh hauhsakna pawh a ni lo; Sachin Tendulkar India rama Cricket avanga mi hausa leh hmingthang lo ni ta chuan “Kei hi Pawl riat(8) fail ka ni a lo ti a sin.
Hun hi kan vawng dik lo em em bawk a, hun lah kan ngaipawimawh hek lo. Ram changkang kan tih hoahte chuan Second khat pawh hi an ui a, awmzia an neihtir a ni. Hun hian min control lo lutukte hi kan hlawhtlin theihlohna a ni a, hun hlutzia hi kan man phalo niberin a lang. Hun hi kan duha kan siam theih a ni lova, Pathian min pek a ni a, hmang tangkai thiam a piang an hlawhtlingin malsawmna pawh an dawng thin. Schoolahte, office-ahte leh committee naah te hian hun kan vawn dik hi atul takzet a ni. |halaite u, hun vawn dik zir ula; changkan hmasak tum lo ula, chhelna leh taihmakna nen hna thawk ula, in hmaah hlawhtlinna chu a awm a ni. Pathian hian amah ringtu an ni emaw ni lo pawh ni se, a mihring siamte hi an taihmak a, an tuar peih phawt chuan hlawhtlin theihna hi a ruahman vek a ni. Pathian ringtute tan phei chuan a nasa lehzual ngei ang.