TRAFFIC JAM vs AMC

Dr. C. Lalrampana

-- Advertisement --

A KAMKÊUNA
Aizawl khawpui hi Feb. 25, 1890 khan din tan a ni a. Khatih lai khan mihring 293,416 kan awm a. Kum 2022 khan mi 387,000 kan ni. Kumin 2023 hian 396,000 kan ni mek a, 2023 kum tawpah meuh chuan mi 403,000 tling tura chhut lawk theih a ni. Aizawl khawpui zãuzawng hi 129.9km² a ni a, Aizawl District pumpui zãuzawng erawh 3,577 sq kms (1,381 sq. miles) a ni. Atir phat atangin Aizawl hi khawpui ruahman fel loh (unplanned city) a ni a; Raipur (chhattisgarh,) pawh khu India ram khawpui zinga ruahman fel loh (unplanned city) awm chhun a ni a, New Raipur erawh khu chu planned city a ni. Rãl atang leh thlawhtheihna atanga thlir chuan Aizawl khawpui kawtthler, kawngpui leh inte hi awmze nei lovin a awm vel niainuai a ni tih chu a hriatsa theih mai a, heti chung hian June 25, 2017 khan khawpui changkang leh fel fai (smart city)-ah puan a ni a; kan phu loh dinhmuna hlãn kai erawh kan nih hmel hle. Punjab & Haryana state khawpui intawm Chandigarh khu Prime Minister hmasa ber Pandit Jawaharlal Nehru khan French architect Le Corbusier ruaia a ruahmantir a nih avangin India rama khawpui mawi ber a ni. Aizawlah hian in 60,635 awmin chhungkua 92,779 kan awm a, kan la tlem tehlul nen ruahman fel loh khawpui (unplanned city) kan nih avangin khawpui mawi tak leh nuam tak a ni thei ta lo a ni.
LIRTHEI AWM ZAT
Tun hma deuha Mizoram atanga USA tlawhtute sawi uar leh titi tam ber chu “USA-ah chuan mimal tinin motor an nei vek a, an khalh thiam vek bawk” tih hi a ni a; a nawm hmel kan ti thei rap mawle! Mahse, USA leh ram dangte anga hmun hma nei tha ve lo tan chuan lirthei ngah hi a chakawm lem loh hle a; phurrit thlentu a ni zawk hlauh thei a ni. Mizoram Transport Department-in Mizoram puma lirthei awm zat August 31, 2023 thlenga a chhin chhiah (registered) danin lirthei 294,395 (Nuai hnih singkua sangli zathum sawmkua leh panga) a awm mek a. USA angin mitinin lirthei nei ve theuh ila phei chuan tuna Mizorama mihring awm zat lirthei nuai 12 leh sing 6 vel a awm dawn tihna a ni a; engtikawng mahin khawsak ngaihna a awm lovang. Kum 4 chhungin lirthei ziah luh thar 118,147 a awm a; lirthei awm zawng zawng atanga chhutin lirthei punbelhna hi zaa 40.13% a tling a ni. Heng zingah hian lirthei ke pahnih nei (2wheeler) tam berin 200,597 a awm a, lithei awm zawng zawng atanga chhutin lirtthei ke pahnih nei hi zaa 68.13% lai a tling a ni. Hmun hma nei tha India phai ram khawpui leh ram dang khawpuiahte chuan Car changkang tak tak leh nalh tak tak, man to tak tak neihte chu an intlansiakna a ni a; kan Aizawl khawpuiah ve thung chuan lirthei ke pahnih neihah kan intlansiak lo thei lo a ni. Hei hi a chhan ber chu kan Smart City-ah hian lirthei ke pali nei tan chet chhuah ngaihna awm loh vang a ni ber. Tlang ramah awmin kan khawpui hi zim hle mah se, ruahman khawpui (planned city) tal lo ni se’ng chuan tun ai hi chuan kan ziawm zawk ngei ang.
AMC VE THUNG HI ?
India rama Municipal Corporation hmasa ber Chennai (Madras) khu Sept 29, 1688 khan din a ni a. A hnu kum 322 hnuah ward 19 nei Aizawl Municipal Corporation (AMC) hi kum 2010 khan INC-ZNP sorkar intawm hnuaiah a lo piang ve chauh a. Hetia AMC a lo pian ve takah chuan Local Administration Department (LAD) mawhphurhna zawng zawng deuhthaw leh mawhphurhna dang dang chu a kutah a awm tak avangin AMC huam chhunga inrelbawl dan leh hmalaknate chu AMC kutah a awm ta a; Aizawl khawpui chhung veng hrang hranga lirthei dahna/dinna hmun thlengin huamchin felfai tak rinin ruahmanna a siam a; chumi dungzui chuan lirthei dinna (Parking place) leh din man (Parking fees)-te khawn thin a ni. Lirthei dah man/din man hmun hrang hrang atanga khawn khawm hi kum khat chhung hisapa theh luh zat thlir chuan a chhenfakawm ve tham hle tih chu a hriat theih awm e. Chuvang chuan AMC hian State Sorkar atanga a hmuh tur sum a hmuh baka sum lakluhna (Source of income) a neih chhun tha tak a ni hial awm e. Hei vang hian AMC hian lirthei din/dah man khawn khawm thuah thahnem a ngai hle niin a lang. Demarcated Parking Areas 2022-2023-in a tarlan angin AMC huam chhungah hian Melthum (Silaimual) tanga Bawngkawn (brigade) thlengin Parking area 51 lirthei chihrang hrang tan siam a ni. Aizawl hi ruahman fel loh khawpui (unplanned city) a nih avangin ram changkangho angin smart parking mumal tak neih hleih theih a ni lo lehnghal a; chuvangin, Aizawl khawpui chhungah traffic jam a tam phah hle a ni.
ENGVANGA TRAFFIC JAM NGE?
Khawi ram khawpui pawh, ruahman khawpui (planned city) pawh ni se, khawvela awm chhung chuan “zu (wine) hi khap rem vek theih a ni lo” an tih fo thin angin Traffic Jam pawh hi tih reh vsn theih a ni lo ti ila kan sawi sual tampui awm love. Amaherawhchu, khawpui ruahman felsa (planned city)-ah nge nge chuan traffic jam hi awm ve chang awm mah se, kan Aizawl khawpui ang em em hi chuan traffic jam a tam ve lem lo thung. Traffic jam a awm chang pawhin thuneitute’n a chhan an zawng chhuak thuai thuai thin a;, traffic rules leh Motor Vehicle Rules-te a nihna ang takin an kengkawhin a nihna ang takin dan an kalpui mai tthin a; hei hian an harsatna tam tak a sukiang nghal thin. Pi Baryl Vanneihsangi AMC Councillor-19-in a timathlawn lovin -Mizote hian harsatna kan tawh hian harsatna kan tawh mila mahni insiamrem mai kan ching a; hnam fing zawkte chuan an harsatna tawh chu enge a chhan hriat phawta sutkian dan an zawng thin; chuvangin, harsatna kan tawh reng reng hian engvanga chu harsatna chu lo awm nge, tih hriat hmasak phawta a sutkian dan tur zawn thin hi kan chin fo zawk tur a ni tih kan hriat a pawimawh hle. Aizawl khawpuia Traffic jam tam ta lutuk pawh hi engnge a chhan tiin kawng hrang hrangin khun khan takin ka ngaihtuah thin. A chhan hrang hrang nia ka hriatte chu: 1) A tir atanga khawpui ruahman fel loh (unplanned city) kan nih vang; 2) Sorkarin kawngpui (Main road) bula insate a ngam loh vanga kawngpui huamchin mimalin an nekchep lutuk vang; 3) lirthei dahthatna in (garage) nei ve thei loten kawngkama lirthei an hun thin vang; 4) Mi hausa luhlul leh public services lirthei khalhtu thenkhat duhna hmun hmuna an din thin leh bungrua hlan kãi leh hlãn thlak an chin thin vang;; 6) kawngpui chhe lutuk leh leimin tam thin vang. Heng lo pawh hi sawi tur tam a la awm thei awm e.
A TLÃNGKAWMNA
Aizawl khawpuia Traffic jam tam chhan kawng hrang hrang tarlan takte bakah khian a chhan dang pawimawh tak pahnih AMC-in a sutkian ngai site a la awm a; chungte chu: 1) Bazar huam chhung (shopping mall) kawngpui kama dawr neitute’n an lirthei nileng lenga an hun thin vang; leh 2) AMC-in chhunah ni leng lenga kawngpui kama lirthhei din an phal vang. Heng harsatna lian tak pahnihte hi AMC vanga awm a ni a; chuvangin, Aizawl khawpuia traffic jam tam lutuk tiziawm tur chuan Ngaizel-Bawngkawn inkar kawngpui kama dawr neitute’n anmahni lirthei nileng lenga an hunga AMC-a parking fee an chhun thin hi AMC hian thlahlel lovin titawp tawh se, anmahni garage theuhah dahtir vek se, dawr hawn dawna inthlahtirin haw dawnah inlamtirleh theuh mai se; chutiang zelin Parking place ni lem si lova kawngpui kama nileng lenga lirthei hung thinte pawh hi anmahni garage theuhah dahtir mai se tun ai hian traffic jam hi a ziawm
ngei ang. Zan hun lirthei tlem veleh kawngpui kama lirthei hun an khap a; chhun eng lirthei veivak tam veleh lirthei hun a phalleh lawi si a; thil kalphung mak tak chu a ni e. Central mi pawimawh entir nan: Prime Minister emaw President lokal changin Aizawl khawpui lailia lirthei tamna hmun leh kawngpui tlang dungte an thian fai vek tthei si a; an haw veleha kan inhnawh tawt leh tlat site hi enge a awmzia le? Chuvangin, Aizawl khawpuia Traffic jam chhan lian tak pahnihte hi AMC vang liau liau a nih hmel a; chuvangin, AMC hian Parking fee ringawt hi hisap lovin Aizawl khawpui tawt lutuk leh Traffic jam tam lutuk hi tihtak zeta ngaihtuahin a sutkian dan tur a ranglama ngaihttuahin a takin thawkzui se’ng chuan tun ai hian kan Aizawl khawpuiah hian Traffic jam a tlem zawk ngei ang.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More