RK Dawla
Mb 9366095658
-- Advertisement --
1. May thla tâwp kan thleng leh ta a. Mizoram chhak, hmar leh thlang lamah chuan ruahtui a ha ang reng tawh a. Ram laili leh chhim lamah erawh a la chuti rih lo deuh a. Engpawhnise, kan leilung erawh a hnâwng rualkhai tawh ang reng a. Mizoram leilung ngaihtuah hi chuan ruah bawhawk leh khawchêng hi a huphurhawm viau hin. Ruah bawhawk vanga chhiatna lo lang nghal – leimin, tuihawk hawrh chhiat, tuilian etc bâkah hian; lang nghal mai lo – lei chunglang kalral leh vegetation chak lutuk hi kan tuar reng a. Farmer tam zawk hian kumkhat thlawhhma la uarin, kan hmunhma a awih tlangpui si. Lei kalral vênna measure han la tak tak dawn ila, a hautakin hmunhma kumhlun tur a lo ni chiah bawk si lo nên. Kum chanve chhung leilung hnâwng leh kum chanve chhung leilung khawro buaipui rêng rêngin kan hmanhlel kum tin a nih mêk hi.
2. Fur ruahtui leh khawlum vangin leia rannung tui inphûm tam tak an lo keu a. Kan thlai chinte eitu (insect pest) tam tak a rawn hluar hin. Heng rannung tam berte hi thlai taksaa thlil thlum (plant sap) eia nung an ni hin. Fall Army Worm pawh ngaiah kan neih titih tawh a. Mi henkhat erawh chuan kan la buaipui viau thova. Kan thlai bawmtu rannung tam berte hi fur lai chuan, damdawi hmanga enkawl buaithlâkna chen a awm ve fo hin. Tûr (chemical) hlauhawm pui pui hmang lo chuan, duh anga control a har fo hin. Greenhouse leh pot plants an nih loh chuan, insûkna sahbawn dip pava chanve chanve (1/4 pava) leh chawhmeh kanna têl 50ml tui 15L-a chawhpawlhin, rannung tam ber nghal lutuk tur hi chu a control ve mai theih a. Thawk chak deuh tura kan duh chuan, zûk leh hmuama kan hman hin khaini hi, bâwm khat tuia chawk ralin, filter leh hnu-ah a tui kha pawlh leh mai khan a thawk ha viau. Fall army worm phei chuan an haw êm êm. Hêng pangngangte hian vun hmanga thaw an ni a. An vun nêm takah khan sahbawn al leh têl mawm a beh chuan, an nunphung a buai a. An sa huam huam a, an thi mai hin. Tûr chak tak hmanga kan thlai bawmtu rannungte kan kah hian, a thawk ha ngei mai a. Mahsela, hêng tûrte hi kan thlai thar eitute khan tlêm tlêmin an ei tel reng a. Nikhua a lo rei a, kan ei tam telh telh phei chuan, hriselna nghawng thei thil a lo ni mai hin. Mizo nawlpui chaw ei dan phung hi a dang a. Eitur chi hrang kan ei nasa êm êm. Buh kan ei a, chawhmeh atân sa (meat) pawh hmang ila, bai leh hâng lan duh tel a. Salad kan siam pawhin chi hrang hrang kan mix leh kher hin. Chuvang chuan, thlaia châmbâng pesticide pawh kan ei tamna chance a sâng bik niin a lang. Tin, pesticides chungchangah kan awareness level a la hniam êm êm. Hei vang hian a hman dan dose leh a safe period lamah pawh fimkhur lohna chin tam tak kan nei ngei ang. Chuvangin, kan ni tin nuna kan hmuh theih awlsam aangin kan thlaite venna tur damdawi insiamchawp lamah an kan lâk a ngai hle.
3. Tin, sawrkar pawhin Zirna, inkalpawhna, hriselna leh ei tur tharchhuahna kawngah a bîk takin an a lâk nasat kan ngai hle. Zir sâng ringawt ni lo, zir chhun hrechiang leh zir bâk chhui zui thei mihring kan mamawh tam a. Hnam rilru hrisel kan nih theih nân kut tling lova sum lalûttu nia kan hriatte hi kan hmuhsit uar a, sawrkar pawhin chhuizui a, action a lâk zung zung a pawimawh hle. Chubakah, hmun kilkhawr tak taka khaw awm darh seng sung kan nih vangin, inkalpawhna kawngpui ha mamawhna a sang êm êm. Kum tin fur ruahtui tuar ram awihtlan kan nih avangin, ruahtui leh tuihâwk manage thiam tura kan inzirtir a ul hle bawk. A tawp berah chuan, kan ei leh in tharchhuaktu farmer te, kan state population-a a tam ber nihna hauhtute hi kawnghmang mumal tak neia kan tuaihriam a ul hle. Kan state intodelhna tur agri/horti products-te hi a ram potential leh capital investment tur aang ringawta teh lovin, farmer’s potential leh ootlook aanga kan teh a pawimawh êm êm. Tih tak takah chuan, ramdanga thawnchhuah hisâp lêm lo pawhin, Mizoram chhunga kan intodelhna tur commodity hi a tlêm lo hle. Mahni tualchhungah man tlawm leh thianghlim taka kan thar theih dan tur ngaihtuah hi tun hnaivaia kan mamawh thil takzet a ni. Ram lum zawk, tuilian leh khawkhêng nasa zawk phai ram aangin mi