Sawrkar laipui leh state sawrkarin chhiah hrang hrang tlingkhawm atanga inenkawlna atana sum insem thinah Mizoram sawrkar chuan zat leh zat (50-50) a insem a rawt tih 16th Finance Commission atang hian chairman Dr Arvind Panagariya chuan a sawi a. State dang an tlawh tawhnaah pawh hei hi state sawrkar dang ho rawt dan tlangpui a ni tih a sawi. Mizoram tlawha cham mek 16th Finance Commission member leh official-te chuan Thawhtanni khan Aizawlah Mizoram sawkar hotute an kawm a. Hemi hnua thuthar thehdarhtute an kawmnaah 16th FC chairman chuan, sawrkar laipui leh state sawrkarin chhiah tlingkhawm an insem dan a sawi a, chumi ruahmana rawtna siamtu tur chu Finance Commission hi a ni, tiin, state tin an tlawh anga, an sawrkar hotute bakah a kawm awm mi hrang hrang an kawm anga, chumi hnu ah kum 2026- 2027 atanga 2030- 2031 thleng atana sum hman dan tur ruahmanin rawtna an siam dawn tih a sawi a ni.
Tunah hian chhiah tlingkhawm insem hi state sawrkarin zaah 41 a chang a, centre-in zaa 59 changin, tuna FC tharin state an tlawh tawh chinah chuan state chan tur hi zaa 50-a dah turin an lo ngen tlangpui tih a sawi.
15th Finance Commission ruahmanna siam dana tehfunga la awm lo, sustainable development goals (SDGs) a chet that dan leh nitin mamawh man san chhoh dan chu state hnena sum sem dan turah zaa 7.5 ve vea tehfung atana hman rawtna pawh a lut tih a sawi a ni.
State sawrkar hnena Commission-in sum pek tur a rawtpui danah hian a mi cheng zat leh a state zau zawng, forest an neih that dan leh mahnia sum thawhchhuah tuma hma an lak dan bakah tehna hrang hrang a awm tih Dr Arvind Panagariya hian a sawi a. Finance Commission hmasa zawkin rawtna a siam dan atangin FC thar hian state tana sum a ruahman sak dan chu, peng hrang hrangah tih san leh tih hniam a nei thin tih a sawi bawk.
“Chhiah hi state sawrkara lut, sawrkar laipuia hlan chhawn leh a awm a; sawrkar laipuia lut tlang ngal a awm bawk. Heng chhiah tlingkhawm state leh centre-in an insem dan tura rawtna thlen chu Finance Commission hna ber a ni,” a ti. Finance Commission rawtnaa tel loa state sawrkarin a dawn theihna chu central sponsored scheme a ni tih a sawi a ni.
Zawhna chhangin 16th FC chairman chuan, a mimal ngaihdanah chuan state economy thanna atan chuan Mizoram-in a hnianghnar mau hman tangkai a fuh a ring tih a sawi a. Chumi atan chuan state chhung entrepreneur-ten tan an lak a ngai a, state sawrkarin a puih that a ngai bawk dawn tih a sawi.
Mizoram sawrkar hotute nen an inkawmnaah chief minister Lalduhoma chuan Mizoram chu tribal hlang deuh thaw chenna, kuthnathawka innghat tamna state a ni chungin, India ramah ziak leh chhiar thiam tamna state a ni a. Chutihrualin ram leilung pianhmangin a zir loh avangin inkalpawhna kawnga harsatna, hmanraw man sang leh industry lian behchhan tur a awm loh avangin hmasawnna ruangam duang tur chuan sawrkar laipui puihna a tul fo tih a sawi a. Mizoram sawrkar sum lu zaa 83.56 vel chu tax devolution leh grants -in- aid a ni tih chief minister hian sawiin, zaa 16.77 vel chauh state chhung atanga hmuh a ni a. State danga thleng zen zen lo, khuarel chhiatna – leimin, ram kang, tui lian leh ruahtui tam vanga harsatna thleng thin chu Finance Commission chuan a ngaihpawimawh sak a tul tih a sawi a ni.
Inkawmnaah hian chief minister bakah minister-te, chief secretary, Mizoram sawrkar department hrang hrang secretary leh director-te an tel.
16th Finance Commission hi Pathianni khan Mizoram lo thlengin Hunthar Veng lei tlahniam an tlawh nghal a. Chief minister leh sawrkar hotute an kawm bakah political party aiawh, Autonomous District Council aiawh, urban & rural local body aiawh leh trade & industry aiawhte an kawm a. Zoram Medical College & Hospital Falkawn an tlawh dawn bakah Thenzawl leh Serchhip tlawhin Handloom Centre leh hmunhma pawimawh dang an enfiah dawn a, February 26 thleng an cham ang. An zirchianna behchhan hian sawrkar laipuiah rawtna an thlen dawn a ni.
Sawrkar laipui leh state sawrkar inkara 2026 April 1 atanga chhiara kum 5 chhung chhiah lakluh insem dan tur zirchiangtu 16th FC hi India danpui Article 280 hnuaiah 2023 December 31 khan din a ni a, chairman bakah full time member 4 an awm a ni. 16th FC lokal hi chairman Dr Arvind Panagariya bakah member dang – Ajay Narayan Jha, Annie George Matthew leh Dr Manoj Panda an ni a. Official dangten an rawn tawiawm bawk.
16th Finance Commission hnenah hian:
8 State Finance department atangin Finance Commission hmasa atanga sum hmuh dan leh a hman dan sawifiah a ni.
8 State sawrkar department 29 atanga hmachhawp ruahman a nih dan sawi a ni a. Mipui hriselna enkawl kawnga ruahmanna, zirna ti hmasawn tura hmachhawp, inkalpawhna kawng tihchangtlun pawimawh dan leh sawrkar sum renchem kawnga hma lak dan sawi a ni.
8 16th FC atangin thalaite thiamna leh theihna (skill development) tih pun a nih theihnana rawtna, mau hman tangkai lehzual dan ngaihtuah tura rawtna, nursing school leh college changtlung kalpui zel tura rawtna sawi a ni.
8 Mizorama Autonomous District Council pathum – CADC, MADC leh LADC chuan anmahni huamchhung theuha an sum dinhmun leh an harsatna an thlen.
8 Political party – ZPM, MNF, MPCC, AAP leh BJP-ten tawngka leh ziakin Mizoram mamawh an thlen.
8 Local body – Aizawl Municipal Corporation, Lunglei Municipal Council, Aizawl City Local Council Association leh All Mizoram VC Association ten an dinhmun theuh an lo hrilhfiah.
8 Tlawmngai pawl hrang hrang aiawhin Central YMA leh MHIP Gen. Hqrs. in an hmu a ni.
Chhiah tlingkhawm sum sem danah centre leh state 50% a insem rawt
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
Prev Post