Centre chuan Karnataka a sorkar thar hnenah an flagship Anna Bhagya scheme tihhlawhtlin a nih theih nan buhfai a pek belh duh lova hei vang hian politics thila inbeihna thlengin Congress te chuan Narendra Modi kaihhruai sorkar chu ‘huatna politics’ kalpuia an programme te tihchhiat tum tiin an puh a.
Congress te hian Karnataka-ah thutiam panga neiin chung zinga pakhat chu Centre-in national Food Security Act hnuaia mirethei bakberh te hnena buhfai 5kg a thlawna a pek bakah BPL leh Antyodaya card neitute hnenah buhfai kg10 zel pek a tum a ni.
Chief Minister Siddaramaiah chuan Centre chuan buhfai mamawh tawk aia tam a nei teuh chungin Karnataka hnenah a pe duh lo tiin a sawi a. “Buhfai tam tawk mamawh aia tam tonnes nuai tel an nei a. Hengte hi mimal hnenah pein an lilam a, State te hnenah an pe duh lo,” tiin Siddaramaiah chuan a sawi.
Karnataka sorkar chuan State dang leh national cooperative agency te chu buhfai lei tur dila biain mahse a hlawhtling vak lo. Man pangngaia buhfai July 1 atanga sem tur a neih dawn tak loh avangin State sorkar chuan a dawngtu tura tihte hnenah buhfai kg nga man zel sumfaiin a pe rih phawt dawn a ni.
Karnataka sorkar chuan cash scheme hi thla thum vel tal PDS supply pangngaia kalpui a nih hma chu an pe rih phawt dawn tia sawi niin cash transfer an kalpui avang hian Anna Bhagya an kalpuina kawngah 5-10% velin a tlawm phah dawn thung a ni.
-- Advertisement --
Eng nge Anna Bhagya scheme?
Congress tena May thlaa Assembly inthlana chakna an chana thutiam panga an neih zinga mirethei bakberh te hnena a thlawna buhfai sem sawina a ni a. Anna Bhagya scheme hnuaiah hian thla tinin mirethei te Antyodaya Anna Yojana (AAY) in a huamte hnenah buhfai 10kg pek tur an ti.
He ‘game-changer’ scheme hi Siddaramaiah hmalakna niin July 2013-a CM a nih hmasak khan tlangzarhin a awm tawh a. Scheme hmang hian State sorkar chuan chhungkua vaibelchhe khat dawn te hnenah Rs 1/kg in buhfai 30kg a lo pe tawh a. Single-member card holder tan chuan thlakhatah 10kg pek niin, two-member family tan 20kg leh pathum emaw a aia tam te hnenah chuan 30kg pek an ni.
Shceme hi kum 2015 khan enfiah niin chutah chuan upper ceiling titawpin BPL in tin hnenah a thlawnin 7kg buhfai an pe leh a. Mahse, Congress-JDS sorkar a tluk hnuah BJP sorkar pian hnuah 5kg ah tlakhniamtir a ni.
Assembly inthlan hma khan Congress te chuan tharthawh that an tum thu sawiin an tiam zui a, an manifesto-a five guarantees an tihah an telh zui bawk a. He scheme hi ruahman ang chuan July 1 atanga kalpui tan tura tih a ni.
Karnataka buhfai mamawh zat?
Tun dinhmunah BPL card holder te chuan Cente-in National Food Security Act hnuaiah 5kg zel an dawng a. Anna Bhagya scheme hnuaiah 5kg dang pek belh hian Karnataka sorkarin buhfai a mamawh belh zat chu 4.45 lakh metric tonnes niin chu chuan 1.19 crore household a tuam thei dawn a, thla tinin 2.28 lakh metric tonnes mamawh belh a ni tihna a ni.
Chumi kalpui tur chuan Karnataka chuan a tirah Food Corporation of India (FCI) dawr phawtin FCI te chuan June 12 khan Open Market Sale Scheme (Domestic) hnuaiah Rs 3,400 per quintal a leitir a remti a. He scheme hnuaiah hian FCI te chuan wheat leh rice te chu food grain supply mumal a awma open market price tihhniam a nih theihna pre-determined rate a siam a ni. Kumin January khan Centre chuan OMSS plicy kalpui tanin chumi hmang chuan e-auction ngai lovin State te chuan FCI atangin rice leh wheat an lei thei ang a ti.
Mahse, June 13 khan Union Ministry of Consumer Affairs, Food and Public Distribution chuan OMSS atanga state te hnena central pool atanga rice leh wheat hralh phalna chu a titawp a, mahse, hei hian northeast state te a huam lo thung. Khatih lai khan central pool ah rice 262.23 lakh metric tonnes laia tam a awm a ni.
Eng vangin nge FCI-in a thu a zuk?
Ministry chuan thuchhuah a siamah buhfai man ngelngheta siam tumna vang a ti a. “Inflation thununa central pool-a buhfai mamawh tawk a awm reng theih nan State sorkar te hnena OMSS(D) kalpui chu tihtawp a ni,” tiin tarlan a ni.
FCU chuan he scheme hian Prime Minister’s Garib Kalyan Ann Yojana te pawh a huam thu sawiin, sorkar chuan food grains 80 crore te hnenah a pe mek reng a. Hei bakah hian 60 crore te chu an mamawh phuhruksak an nih a ngai bawk a, OMSS operation hi heng 60 crore te tan bik hian bithliah niin tichuan inflation thununin a awm thei dawn a ni, tiin Ashok K.K. Meena, Chairman and Managing Director, FCI chuan a sawi.
Karnataka-in ngaihtuah zel
Kar kalta khan Siddaramaiah chuan Union Home Minister Amit Shah chu Delhi-ah hmuin a sawipui a. Shah chuan Union Food and Consumer Affairs Minister Piyush Goyal chu biaka sawipui a tiam a ni.
Mahse, Goyal chuan Karnataka phut chu State Food and Civil Supplies Minister K.H. Muniyappa nena an inbiaknaah an hnawl thu a sawi a. “Centre hian ram pum tan 135 lakh metric tonne a mamawh a, 262 lakh metric tonnes a nei mek a Buhfai te hi min leitir thei kan ti a, mahse, an remti lo,” tiin Muniyappa chuan a sawi.
Hei vang hian State sorkar chuan hmun dang atanga hmuh tumin a dap ta a, he scheme kalpui nan hian Rs 10,000 crore vel sen tura ngaih niin Siddaramaiah chuan Andhra Pradesh, Telangana leh Chhattisgarh CM te a bia a. Central agencies National Consumers’ Cooperative Federation (NCCF), Kendriya Bhandar and National Agriculture Cooperative Marketing Federation (NAFED) te pawhin quatation an theh lut bawk a. “NCCF, NAFED, Kendriya Bhandara te hian buhfai an supply theih thu an sawi a. NCCF te hian Rs 32.94 in an supply theih thu an sawi a, keinin Rs 32.24 ni se kan ti thung a. Open market-a buhfai lei a nih theih nan langtlang takin tender kan kalpui mek,” tiin CM chuan a sawi. FCI chuan buhfai hi Rs 36.60 per kg a pe thungin transportation cost-ah Rs 2.60 seng tura hisap nghal a ni thung.
Buhfai kaihhnawih politics
Congress sorkar chuan Narendra Modi sorkar chu ‘anti-poor’ tiin an sawizui nghal a, ‘dirty politics’ khela non-BJP sorkar te welfare programme tihbahlah tum an ti bawk.
Muniyappa chuan Union government chuan FCI open market sale an hman theih tur a khapsak laiin rice 15 lakh metric tonne chu Rs 31 per kg-in hralh a tum thung a, “Keini chuan Rs 34 per kg-in kan lei ngam thu kan sawi reng si,” tiin a sawi.
Congress hruaitu Jairam Ramesh chuan a hmain Karnataka-a BJP sorkar chuan OMSS rate-in January 1, 2023 atanga May 24, 2023 thlengin buhfai 95% lawih an lei a ti a. Tuna Centre-in OMSS tihtawp a ti hi Anna Bhagya scheme tihchhiat a tumna a ni tiin a sawi.
BJP te erawhin chhang letin Congress te chuan buhfai open market kaltlangin lei mai se an ti a, “Buhfai 10kg pek nan open market ah lei mai rawh se, khapna a awm lo. Congress-te hian dawt sawi bansanin an hlawhchham chhanah Union Government puh lo teh se” tiin Pralhad Joshi, Union Minister leh senior BJP leader, Karnataka chuan a sawi.