RAM HRUAITU DINHMUN

Mahmuaka Chhakchhuak

-- Advertisement --

Ram hruaitu dinhmun hi dinhmun pawimawh tak a niin ram mipuite tana an inpekna ang zia zela chawimawi phu tak an ni. Kum tam tak kal tawh atanga vawiin thlenga ram hruaitu tam takin ram an hruai dan thlirin hruaitu tam takte chu thangtharte tan pawh chawimawi chakawm tak takte hi engemawzat an awm a ni. Ram leh hnam tana an inpekna avanga retheih phah mai pawh ni lo, a ramtuileilo hiala an awm phahnate leh nunna hial an lo chan phah tawhnate avang hian mi tam takte chu chawimawina pangpar thi awrh nawntir phu ngawih ngawih hi an awm bawk a. Chutiang mi chu kan ram, Mizoram ngei pawhin mi engemawzat kan lo nei tawhin vawiin thlenga kan zinga la awmte pawh an awm bawk a. Chung mite chu an hlu a, ram leh hnam tana mi pawimawh an nih mai piah lamah an inpekna avangin mi chhuanawm tak an ni bawk.
A bik takin ram ropui leh hnam changkang zawktea ram hruaitute hian hmathlir an nei thui a tih loh theih loh a, chung mite chu an pianpui finna leh thiamna mai bakah Pathiana rinna nghet tak an neih vang a tih theih bawk ang. Anmahni mihring mihrinna hrim hrima hruaitu nih tling pawh engemawzat an awm bawkin harsatna leh buaina tam takin a tukdawl zawh loh an ni bawk thin. Khawvelin a theihnghilh theih tawh ngai loh tur ram hruaitu tam tak zinga pakhat chu Fidel Castro (1926 – 2016) hi a ni. Kum 39 mi chauh a nih laia Cuba ram Prime Minister a nih theihna tura kawng bumboh tak tak a zawh a, a paltlangte kha ngaihnawm tham a ni. Cuba chuan Spain atanga Independence a neih hnuin Dictator Fulgencio Batista hnuaia awm chu duh loin a thiante nen sorkar dinglai chu an bei ta chiam mai a. Taninah pawh vawi tam tak tangin nasa takin a bei zel a, chutianga chawl loa an beihna avang chuan kum 1959 ah hnehna an chang thei ta a. Kum 1959 atanga kum 1976 chhung Cuba ram Prime Minister a nih hnuah pawh kum 1976 atangin kum 2008 thleng President a ni leh bawk a, hetih chhung zawng hian ramhnuaia hel hruaitu a nih laia a uniform hak thin chu ala ha chhunzawm char char nghe nghe. Hetianga hruaitu a nih chhung pawh hian a hunawl apiangah fu huanah kalin lo neitute ang chiahin kuthnathawh a bansan duh chuang lo a ni.
Ram hruaitu dangte pawh chhuanawm tak tak an awm a, vawiin thlenga thangtharte pawhin an la fak leh chawimawi hruaitu engemawzat hi an la awm. ‘Chairman Mao’ tia China mipuite’n vawiin thlenga an la koh Mao Zedong te, Pathiana rinna nghet tak nei mi Eisenhower te leh midang tam takte hi entawn tlak khawpa ram hruaina hna an thawhnaah leh an mimal nunah pawh chhuanawm tak an ni. Anni hruaina hnuaiah chuan ram mipuite an thla a ngamin an ralmuang a, hmasawnna kawngah chak takin ke an pen thei bawk thin. India ram ngei pawh hian hruaitu chhuanawm tak tak kan lo nei tawhin vawiin thleng hian chawimawi tlak hruaitu engemawzat an la awm a, an la awm zel turah ngai bawk ila. Vawiin thlenga min la dampui zingah chuan ‘Mr. Clean’ tia an koh hial Manmohan Singh chanchinte hi a ngaihnawm ngawt mai. India Economy tluchhe mai tur a khai chhuah dan zawng zawngte kha khawvel awmchhung hian theihnghilh a ni tawh ngai lo ang.
Heng ram hruaitute hian an theihna zawng zawng an hmangin ram leh hnam tan an inhlan takmeuh a, thuneihna hmansual theihna tur leh dik lo taka sum leh pai lakluh theihna tur lakah pawh an fimkhurin sulhnu pawr pawh an nei meuh thin lo. Hmangaihna tak tak nena ram an enkawl a, ram hruaitu hna chu tihtakzeta an thawhna avanga chawimawi phu pawh an nih avang hian anmahni chawimawina hi thangtharte ngei pawhin an chak thin a. Kan ram hruaitute zingah ngei pawh hian anni anga chawimawi phu hi an awm tawhin tuna ram hruaitu zingah ngei pawh an awm bawk ang a, hmangaihna tak tak nena ram hruaina hna thawktute hi tupawh maiin kan hai ngai lo. Chhungkaw nawmsakna pawh ngaihtuah chang thei lo khawpa ram leh hnam tana inpumpekte phei chu tunlai tawng takin thangtharte hian kan ‘Star’ an ni a, eng Party ah pawh awm sela anmahni fakna awrawl hi kan chhuah hreh hauh ngai lo.
Chutianga ram hruainaa tihtakzeta ke pentute kan chawimawia kan fak thin rual chuan a lehlamah ram hruaitute zinga hmangaihna tel miah loa ram hruaina hnathawktute pawh kan hai ngai hek lo a, kan hre chiang em em bawk a ni. Chawimawi chawp ngai leh fak chawp ngai hruaitu kan nei ta hial emni tia ngaihbel theih tur an han awm ta te ngaihtuah hi chuan thil zahthlak tak a nih rualin sim hmak atana thil tha tak pawh a ni. Ram mipuite’n hruaitu hlui leh boral tawhte ngei pawh vawiin thlenga chawimawi an la hreh lohna chhan chu an thiltih that vang leh an hnathawh ropui vangte a nih laiin tunlaiah keini chuan hruaitu thenkhatte chu rem leh rem loin kan han chawimawi chawp a. Kan chawimawi nasat poh leh lehlam ho an thin a ur ting mai thin bawk si avang hian thlei bik nei ngai loa rual taka lo thlirtu ram mipuite hi an zahawm lehzual thin ngawtte hian a hriat thin.
Ram hruaitu dinhmun hi phur leh zuam vanga thawh ngawt chi a ni lo a, tlin intih vanga luhchilh ve ngawt chi lah a ni hek lo. Nimahsela chutih rual chuan ram siamthat duhna tak tak thinlunga neihna avang leh hmangaihna tak tak nena ram hruaina hna thawk an awm bawk a, chung mite chu an hnathawhah ngei pawh fak leh chawimawi chakawm tak turin hna an thawk nge nge bawk thin. ‘Come, follow me, I have nothing to give you but blood, tear, toil and sweat’ tia Italian thalai sing rual kokhawm theitu General Giuseppe Garibaldi ang hruaitute hi kan ram, Mizoramah ngeite hian awm ve sela tih hi thalai tamtak dream a ni. Chutih laia an hnathawh that pawh sawi tur awm mumal loh laia hlemhletna leh thuneihna hmang dik lo anga sawi thawm an han awm zawk thin hi thinlung thinghlim taka lo thlirtute tan pawh lu ti haitu an niin bei ti dawngtu an ni thin. Hei vang hian ram hruaitu dinhmun hi dinhmun namai lo tak a ni a, zuam avanga ring rawlh ve ngawtna chi hi a ni ngai hek lo.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More