US-China boruak sosang zual zel

US leh China balloon kahthlak avanga an inbakaihna chuan zuallam pan zelin global community buaipui ni tawhin a nghawng a na zual zel.
Karkalta Inrinni khan US Secretary of State Antony Blinken leh China foreign minister Wang Yi te chu Munich a secutiy conference neihnaah inhmuhna neiin balloon boruak amw hnua high-level meeting neih hmasak ber a ni.
Blinken chuan ‘kan ram sovereignty tibuai thei thil kan duh lo bur’ tih leh ‘hetianga fimkhur lo taka chetna hi thleng tawh lo se’ a tih laiin Wang thung chuan ‘politics thil US in tul hauh lova a kalpui’ ti thungin US chu ‘kawng tinrenga China rahbeh tum’ a ti thung.
US in balloon a thil awm te tarchhuahna a kalpui mek zel laiin China chuan spy balloon a ni lo a la ti tang tang ve thung a.
Thil chiang tak awm erawh he balloon avanga buaina piah lamah hian Beijing leh Washington inbakaihna chuan khawvel ram hrang hrang te nghawngin ch chuan national security leh geopolitical stability te pawh nghawng nei zui zel thei a ni thung.
China leh US inkara inrintawnlohna lian lutuk chuan zau zawkin khawvel a nghawng zel tura ngaih a ni a, chumi piah lamah Washington leh Beijing te chuan tun hma anga inkarna him zawk an neih theihna kawng a tiping rih hle a ngaih a ni bawk.
Chinese ballon hrang hrang thlawk te lailan mek zel niin China chuan inenthlakna zau taka a kalpui nia ngaihdan a sang hle a. US chuan Chinese military te chuan khawmualpui pangaa ram 40 chuang te chu balloon hmangin vansang atangin a enthla a ti.
Karkalta vek khan Japan leh US te chuan unidentified flying object tun hmaa an lo tawn tawh te ennawn leh an ti bawk a. China chuan kum 2019 atang khan heng inenthlakna balloon te hi a hmang tawh niin an sawi bawk.
Financial Times chuan Taiwanese officials thusawi a tarlanah China balloon te hmangin an ram chu vansang atanga enthlak a lo ni reng tawh tiin a sawi bawk a. Taiwan defence ministry chuan karkalta Zirtawp khan Chiense weather balloon an hmuh thu sawiin weather balloon ni lo an hmu a nih chuan kahjthlak an hreh dawn lo an ti zui bawk.
“Ram hrang hrang ten tun hnaia US in balloon a kahthlak hma chuan enthlakin an awm tih an hre lo va, tunah chuan an hre ta a. Hei vang hian ram hrang hrang te chu an fimkhur zual phah a ni” tiin Dr Ian Chong, non-resident schoalr, Carnegie CHina chuan a sawi.
US puhna pawm te chuan balloon hmanga inenthlakna chu China in inenthlakna hmanrua a neihthat zia pholanna leh Beijing chuan a duh a hriat theih nan a kalnat ngam dan pholannaah an ngai thung.
“People’s Liberation Army te chuan China in thuneihna leh thiltih theihna a neiha US derthawng zawka a sam theih nan chuan eng technology emaw mission emaw pawh kalpui an hreh dawn lo tih pholanna a ni” tiin Drew Thompson, US Department of Defense officila hlui leh National University of Singapore-a visiting senior research rfellow chuan a sawi.
Thompson chuan “China hian a nghawng awm thei hre vekin leh international law bawhchhiat a nih theih dan hre vekin hma a la lui” tiin a sawi bawk a.
Global community anga China demna a nasa lo hle zui reng a ni, tia sawiin Thompson chuan hei hian ‘international law te derthawn zia’ pholagnin ‘China chuan amah sawiselna awm thei a pumpelhb thu theih zia pholanna a ni bawk a’ tia sawi bakwin mahse hei hian khawvel chu him lo zawkin a siam ngei ang a ti bawk.
China chuan balloon te chu civilian meteorological airship a ti a, mahse, a thusawi tichiang tura nemnghehna tur pholann emaw a nei hauh lo thung. “China langtlang lo lutuk hian zawhna tam zawk a siam a, amah ringhlel tena an rinhlelhna a nasa zual zel zawk bawk” tiin Dr Ching chuan a sawi bawk.
China in US chuan a hma pawhin China ram chhungah balloon 10 chang a lo thlawh luh tir tawh a tih Washington in a hnawl leh pawm loh thu a sawi zui pawh chu hriatthtia har tih a ni bawk.
“China hian a ram chunga balloon zalen taka thlawk te chu a hma in a lo reti reng reng em ni?” tiin Dr Chong chuan a sawi a, chutianga a remti a nih chuan Beijing in hun rei tak a ta tawh sovereignty inzahsak a aupui thin chu a kalh der a ti bawk a.
China chu ‘whataboutism’ ah a inham mek tia sawi bawkin Thompson chuan amah puhna te chu puhtu te puhlet lamah a ramtang mek a ni a ti bawk.
US chuan karkalta khan China balloon an kahthlak pali zinga pathum chu inenthlakna ni lo nia a lanthu an sawi a. Mahse, US President Joe Biden chuan an kapthla chu an tan tihmakmawh a ni tho tia sawiin commercial aircraft traffic tan pawha pawi thei a ni a, chu mai bakah facility pawimawh te hnaih veka awm an ni a ti bawk.
US in China balloon a kahthlak chu Victor Gao, vice-president of Beijing-based think tank Center for China and Globalization chuan ‘a lova luakchhuaka chetna’ tiin a sawi a, US chu hun dang zawng aia mumal lo tiin a sawi a.
“China chuan professional takin mawhpurhna la in US hnenah leh khawvel hriatah inbakaih ai chuan thawhona thlangin asawifiah a. Mahse, US chuan inlavung takin China balloon te chu kahthlak a thlang ani” tiin a sawi.
Midangte erawhin US chetlak dan chu fak thungin Australia deputy PM Richard Marles chuan Chinese balloon kahthlak chu ram chhung lutru niin tihngei ngei tur a ti mauh thung.
Balloon kahthlak hian US leh China tena thawhhona tha neih tuma hma an lakna a tihnufum nghal hle a. Chinese te tan chuan balloon kahthlak leh President Biden an ngaihdam dilna a siam duh lo chu a na a ni, tiin Gao chuan a sawi a.
“CHina chuan a airspace ah hetiang chiah hi hma ala zui mai dawn a. Chuta CHina in ngaihdam dilna asiam lo a nih pawhin sawibuai theih a ni lovang” tiin Gao chuan a sawi bawk.
China chuan US indo thlahwna te an airspace lut fo te bakah China tuipui lut US indo lawng te lakah pawh nasa zawkin chet a la thei tiin a sawi bawk a. US Navy te chuan South China Sea a Taiwan Strait ah ‘freedom of navigation’ tia chhuanlama hmangin indo lawnglian a tirlut fo thin a. Hei hi China chuan tun hma atanga a helh em em niin South China Sea pum deuhthaw chu a ram anga a chhal a ni bawk.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More