US Secretary of State Anthony Blinken chuan Chinese spy balloon kaihhnawih avanga ram pahnih inlaichinnain thla nga kalta atanga chhiat zual a pan hnuah Pathianni khan China-ah a thlawk lut a.
A tira a zin tum chu balloon kaihhnawih avangin thulh nghal hmak a ni a, China chuan balloon chu khawchin(weather) hriat nana a tih tiin a sawi a, US chung zawna a awm hnuah America military aircraft te chuan an kap thla a ni.
Blinken hian China top foreign policy official te a hmu dawn a, mahse, Chinese President Xi Jinping nen an inhmu dawn em tih a chiang lo thung a, kar kalta Zirtawpni khan Jinping leh Microsoft founder Bill Gates te erawh Beijing-ah an inhmu thung.
Ram pahnih thiltithei ber ber te hian ngaihmawh an nei dun hnem hle a, chutih rual chuan khawvel huap tan pawha tha tura thawh dun theihna pawh an ngah hle bawk a. Thil pathum pawimawh chungchuang a awm tia sawi a ni thung.
-- Advertisement --
Inlaichinna siamthat
A pawimawh hmasa bera dah chu Blinken-a zin hian diplomatic lama inlaichinan siamthat tum tia sawi a ni a. Thla kalta khan tun boruak a awm theih nan hian senior US officials te chu Vienna, Austria ah an inhmukhawm tawh a.
Mahse Blinken erawh Biden administration official most senior niin China a tlawh tur hian huhang a nei thuk thung a, October 2018 hnua US Secretary Beijing tlawh leh hmasa ber tur a ni.
Tun hi inremna siamna hun tha niin a chhan chu buaina nasa zawk awm thin pumpelh theih a ni, tiin Deputy Assistant to the President and Coordinator for Indo-Pacific Affairs Kurt Campbell chuan a sawi a.
“Kan inremlohna te min thenhrangtu a remtiha kan thawhhona hmang khawvel tana pawimawhte tihbahlah kan rem ti lo,” tiin a sawi bawk.
Mahse Chinese lam atang chuan Blinken-an a tlawhna turah lawmna em em an nei lo tia sawi a ni a. Chinese Foreign Minister Qin Gang chun Blinken hnenah hian tun hnaia ram pahnih inlaichinna chhiatna chhanah ‘dem tur zawk a chiang’ tiin a hrilh tia sawi a ni.
“United States hian China ngaihpawimawh te a zah tur a ni a, China ram chhung inrelbawlnaah a inrawlh tur a ni lo bawk a, China sovereignty tihminghliau thei, security leh ngaih pawimawh te chu inelna hming chhala a namnul a rem lo” tiin Qin chuan a sawi.
US pawhin chuti takin Blinken zin kaihhawihah thuchhuah a nei lo va, he meeting hi diplomatic lama thlir chuan a pawimawhna chu inhmuhna a awm tih a ni mai tiin a sawi a. “Thil eng emaw inthlak danglam nghal beisei suh u” tiin Daniel J Kristenbrik, State Department’s senior East Asia diplomat chuan a sawi a.
Inhmuhnain US leh Chinese officials te inbiak pawhna a hring zel a nih chuan chu chu ram pahnih tena inbiakna behchhana an hman zui zel theih tur a ni ang, a ti bawk.
Sumdawnna lama inbakaihna
President Biden-an a hun chelh atang phatin China nena an inkar a chhe nghalin a chhan ber pawh Donald Trump-an sumdawnna lama a hrekna te a hlih nghal duh loh vang a ni.
Chumai ni lovin kawng thenkhatah phei chuan nasa zawka hrekin US computer-chip China hnena thawn luh te nasa zawkin a khuahkhirh a, hei hi electronic technology lama US in chungnung zawk a duhna kal zel a ni.
China pawhin chhang letin dan siam zuiin US manufacturer lian ber Micron tena an rama computer memory chip an hralh a khap zui bawk.
Inhmuhnaah pawh China chuan US chu a hmalaknaah zawhna a nei ngei dawna ngaih niin ram pahnih inkarna tichhe bertu pakhat chu computer technology lam a ni tlat a ni.
Hei bakah hian illicit drug trade pawhin ngaihmawh a hlawh a, US chuan Chinese-producd chemical component te fentanyl siamna hman te chu lakluh danah khuahkhirhna siam a tum a ni. Tun hnai kum sarih chhungin fentanyl avanga US-a nunna chan chu a let sarih chuangin an pung tawh hial tlat a.
Indo pumpelh
Balloon thil thleng awm hnuah China chuan Russia hnenah ralthuam pek a tum tia sawi a ni a, US sorkar pawh fimkhur hlein Ukraine-Russia indonaah US leh China tena proxy-war an kalpui loh nan a fimkhur hle a ni.
US chuan China-in Russia hnena ralthuam peka tum nia sawi chu duh lo hlein Blinken chuan a hma pawhin Vienna a inbiakna neihah Chinese te chu a lo vau lawk tawh bawk a.
Hei bakah hian US leh Chinese warship te chu Taiwan strait leh South China Sea-ah game sang tak khel reng ang tia sawi niin US chuan heng lai hmun hi international water a ti bur a.
Blinken leh a diplomatic team te chuan an zinnna chu boruak sosang tur tizia turin an ti a, inbiakna tha zawk a awm theih nana an hmalakna tiin an sawi.
Tuna Blinken zinna chuan nakin zelah inbiakna tha zawk a awm theih nan leh thawhona tha zawk a awm theih nan dinhmun tha a siam theih beisei niin chutihrual cuan kum 2024 US presidential election dawnah loh theih lohin China chungchang chu sawi ber pakhatah neih a ni lo thei dawn lo thung a.
Tuna Bliken a zin hian ram pahnih inkarah ‘communication channel’ a siam thei a nih chuan chu chuan ralthuam hmanga inbeihna hial thleng thei a veng thei dawn a. Chu chu ram pahnihte mai ni lo khawvel pum tana pawimawh leh tihmakmawh anga ngaih a ni.