KAN RAM TICHHETU MI CHI SARIH

By Jeremy Pudaite

-- Advertisement --

Kan ram hi amah ngawta chhia a ni lo a. Amah maia chul leh tlusawp tur a ni hek lo. Tichhetu, rawktu leh suasamtu avanga rualbanlo leh ramtuileilo a ni ang. Mahni ram neihchhun hmangaih leh vei em em an awm laiin, thenkhat chuan an hamthatna tur ngawt zawngin ram himna leh zahawmna an hralh a, pawisa tam tak an neihna tur chuan pawisak an nei lo fo.
Ram hmangaihtu, ram tana lu chhum ban chhum huama an theihna zawng zawng hlan ral huam mi huaisen an awm a. Kan ram hmel tibaltu leh rawkdatu mi tam tak an awm bawk. Chu’ng mite chu tute nge ni ang le?

1. Vote hralh chingte : Inthlan dawnin heng mite hi thingtlang kilkhawr mai ni lo khawpuiah pawh hmuh tur tam tak an awm thin. Policy leh manifesto tha emaw mi dik leh rintlak tih lamin an rilru a hneh ve lo. An vote chu sum siam nan hman an tum rân a, a to thei ang bera hralh an tum thin. Mak deuh mai chu, heng mite hian an vote leisaktu candidate chu an ngaisang zui lem lo a, a dawrtu candidate pawhin a ngainep zui tlangpui thin. Heta tang ringawt pawh hian vote hralh leh zahawmna hralh inzawmna chu a hriat theih mai awm e.

2. Dawt thu tiam chingte: Heng candidate leh an thawhpuite hian mipui leh Pathian hriatah dawt thu an tiam nawn awn awn a. Mi harsatna leh retheihna chu remchanga lain thil ropui tak tak an tiam thin. Heng mite hi ram rethei, mipui rilru sukthlek a changkan lohna hmunah an huangtau zual a. An thusawi awihsaktu leh lo ring tawk an awm thei zel bawk.

3. NGO atanga ram vei, party-a ram vei lo: Hetiang mi hi ram hruaitu ni lai leh nih tum mekte zingah thahnem tak an awm. NGO atanga ram veina thu rum takin an aupui a. An hming lansarhna leh mipuia tlak nat chu an an tum ber a ni thin. Party-ah lutin dinhmun sang an chelh chho a, MLA candidate hial an hlawh chhuak thin. NGO-a ramri vei, rethei hmangaih leh rorelna dik tlangaupui thinte khan pute tihlawm loh an hlau chho a. An thinlunga dikna leh huaisenna chu pamhamna leh tanghma haina te chuan a ei chhe tial tial thin.

4. Kohhran sum vawnghim thei, mipui sum vawnghim thei lo: Hetiang mi hi an huangtau sâwt ta hle. Kohhranah sum tam tak an chhunglut ruih ruih a. An thilphalin thilpek an uar viau zel bawk. Kohhran erawh chuan an sum hnâr chhûtpui loin kohhranah nihna sang kan chelhtir fo thin. Chutiang mite chuan kohhran sum cheng khat mah an khawih pelhe ngai lo tlat thung. Mipui sum, sorkar sum erawh an ziakbo thiam em em a. Mipui chanai an eiruk hmanga an lei lirthei changkangah te chuan ‘ Krista zara ka ta’ tih pawh an tarlang hreh chuang lo.

5 Ram rethei hruaitu, hausak atchilh tlat te: Heng ram hruaitute hian inthlan dawnin mi rethei an inhmangaihsiak a. Veng chengker leh mi in hnuai luah zawng zawngte pawh an tlawh chhuak peih. An retheihna leh an tlakchham tinreng an zawt chhuak thin. An han tling chho a, mipui retheihna haiderin anmahni bank account an thlir tlat a, inhmun leh in thar mitthla chungin picnic spot siamte hial an rilruk chho nghal thuai thin. Chung mite chu kum nga chhungin zaa 20 chu sawi loh, zaa 200 chuangte’n an hausak belhchhah a. Zahna leh inthlahrunna chhete mah an nei chuang lo. Sakeibaknei koham ang maiin beram rualte eitur pawh an ei zawhsak a. Sum hmangin thuneihna an lei a, an thuneihna hmang vêk chuan sum an siam leh thin. Heng mite hian kan ram politics-ah bu an khuar thuk zel a, a lailum an chuh thiamin an zei hle bawk. Mizoram mawina an rawk da a, an chipuite retheihna haiderin vai contractor lian inremsiampui an hreh hek lo.

6. Party-a ruhkawl rumrut: Kan ramah hian mahni ram politics aia party politics tuichilh, vei zawk leh ruih chilh zawk hial mi tam tak an la awm reng mai hi a hnam ang pawha zah ngawih ngawihna tham a ni. Party kalphung leh hruaitute thlir hauh loin an awmna party hmingin an lunglai a luah tlat a, inthlahchhawn thila ngaia ruh ve em em mi tam tak an la awm. Party ruihchilhtute chuan manifesto leh policy tha an ngaihven lo a, ram hruaitu tha leh fel ten an thinlung a hneh ve hek lo. Party hla nasa takin an lampui chiam chiam thin. An party hruaitute’n mipui pawi sawi mah se, an hminghliauna thup bo dan leh fak mawi dan tur an zawng hram hram thin. Chutiang thilte chuan mipui rilru a hruaikawi a, zirtirna dik lo an theh darh a, ram hmasawnna a tithuanawp thin.

7. Lehkhathiam ram leh hnam vei lo: Kum tinin graduate, post-graduate, Phd leh degree sang tak tak zir chhuak Mizo thalai sang tel an awm thin. Mizoram chhung mai ni lo, India ram hmun hrang hrang leh foreign-a zir thei hial te pawh an awm ta thluah mai. Heng thiamna leh finnaa thuam thalai changkang tak takte hian kan ram leh hnam tan kan thiamna leh theihna kan hmang phal thin em? Kan chawrchhuahna ram riangte hi kan changkan bosan ta mai em ni? Zoram politics fawng hi hmanlai mi, ram tana ngaihdan leh hmathlir thar lam nei tawh hauh lote kan thununtir reng mai dawn em ni? Party politics tui nu-a chiah pil, party-a chhum hmin inti te duhdana thle dual dual tur khawpin em ni kan thiamna leh finnate hman chhuah theih a nih tak loh le?

Hawh u, thiamna hrang hrang zir chhuak ten kan theihna zawnah theuh kan ram neihchhun hi i vei thar teh ang u. Keini tal kan harhchhuak tawh lo a nih chuan mithiam chapo, mi rethei thlawh khum politician kan siam chhuak teuh mai dawn a ni. Chutih hunah chuan hmanlai politician, thu ngai sawi reng thin, Pathian hminga dawt sawi hreh chuang si lo, kohhrana a khaipa, ram roreltu koham leh pamham hnuaiah kan la kun reng mai dawn tihna a ni ang.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More