Mizoram leh Ecological Balance

Kum tin May ni 22-a khawvel huapa hman thin Biodiversity Day (International Day for Biological Diversity) chu Mizoramah pawh kan lo hmang liam ve leh ta a. Biodiversity Day-ah hian mithiamten leilunga nunna nei hrang hrangte inbuktawk (ecological balance)-a kan khawsakho theih a pawimawh thu an sawi tlangpui a; mahse chu chu a tak (practical) erawh chuan kan nunpui lo mai ni lovin, a tichhe zawngin kan kal chho ngar ngar a tih theih awm e.
Thil kan lei dawnin buknaah kan buk a, a inbuktawk loh chuan a zuartu emaw, a leitu emaw kan lungawi lo thin. A buk a rih lutuk chuan a zuartu lam an buai a, a buk a zan lutuk chuan a leitu lam an buai bawk a, a inbuktawk chiah chuan a leitu leh a zuartute lungawi takin an awm thei.
Hetiang deuh hi a ni a, ecological balance kan tih pawh hi. Biological diversity hi Siamtuin a duan ang thlapa a kal hi chuan mihring leh nungcha/thilnung dang inkarah buaina leh harsatna a thleng ngai lo. Mahse, mihring kan lo pung zel a, khawsak phung a lo pangngai reng thei lo va, nawmsak duhna te, duham vangte, ecological balance pawimawhna hriat loh vangtein mihring lamin kan buk kan tirit tual tual a, a lehlam a zang hret hret a. Chumiin a hrinchhuah tak chu, global warming te, hri tha lo te, tui harsatna te, boruak chhia avanga natna hrang hrang te, sik leh sa inthlak thut thut avanga khawkheng, tuilian, etc avanga chhiatna hrang hrangte hi a lo ni ta a ni.
Thawkkhat lai khan kan thenawm ram Bangladesh-ah chuan sum lakluh nan Utawk/Uchang an vai chiam mai a. Utawk/Uchangte hi buh leh thlai eichhetu rannungte suattu an nih avangin, an tel lo chuan buh leh thlaite rannungin an lo eichhia a, buh leh thlai thar tur a lo tlem phah a, tawrhna nasa tak a thlen phah ta a.
Utawk vulh chiam ila, buh hmunah tam tham tak chhuah ila, an tam lutuk chuan buh an tichhe zawk ngei ang. A lehlam tam tlurh ringawt pawh a ni lo va, a inbuk tawk a awm mai.
Tunhmain khualzin dawnin emaw, ramvah dawnin emaw tui pai a ngai ngai lo; kawrte tui emaw, lui tui emaw englai pawhin khawi hmunah pawh rin tur a awm mai thin. Engatinge tunah hian a awm tak loh? ‘Tuihna… tuihna’ kan ti ta chul reng mai a nih hi. Tunhma chuan sik leh sa a nuam a, hun dikah a thleng thin; tunah chuan sik leh sa awm dan a mumal thei tawh lo va, khawlum avangin intih daih nan khawl chi hrang hrang kan hmang a, chungte chu boruak tichhetu a lo ni leh zel a, heng zawng zawng hi ecological balance kan ngaih pawimawh loh vang a ni.
Tunah hian ‘balancing’ dik turin engtiang chiahin nge hma kan lak tak le? Ecological balance siam tha tur hian khawtlang leh pawl thenkhat thahnemngaia hmalakna hi a tawk mai lo a, sawrkar chet-lakna (political will) a ngai a, chu chu mipuite nena tangruala thawhho theih a ni.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More