Mizorama Loneitute Eizawnna Dinhmun Chawikan Nan DBT Biotech- KISAN Project

By MZU PR Cell

-- Advertisement --

Department of Horticulture, Aromatic and Medicinal Plants (HAMP), Mizoram University (MZU) chuan Department of Biotechnology (DBT) atangin Biotech-Krishi Innovation Science Application Network (Biotech-KISAN) Project a hmu a, he project hi loneitute tana hmalakna niin an eizawnna leh an sum lakluhna tih hmasawn a; thingtlang mite ei leh bar zawnna chawikan chu a thil tum zinga pakhat a ni. He project hi district hrang hranga Loneitute Inzirna Sikul (Krishi Vigyan Kendra, KVK) kaltlangin Aizawl, Champhai, Kolasib, Serchhip, Lawngtlai leh Lunglei district-ah te kalpui mek a ni.
Project fund petu DBT hi sawrkar laipuiin Ministry of Science and Technology hnuaiah kum 1986 khan a din a. He department hian ram chhunga biotechnology lam thiamna tihhmasawn leh inrelbawlna tha siam te, thlawhhma lak kawnga senso tlem si; hlawk leh tha zawk tharchhuah leh hralhchhuah bakah khawtlang sum leh pai dinhmun tih hmasawn hnate a thawk thin a. DBT Biotech-KISAN Project hnuaiah hian loneitu leh mithiam (scientist) te thawkhoin; loneitute ban phaka science thiamna chhawp chhuahsak a, science laboratory leh thlawhhma thlunzawm a tum a ni. Scientist-te chuan loneitute harsatna tawh thin hrang hrangte zirchiangin an zawnchhuah pui ang a, chung harsatna chinfel pui leh tunlai thiamna hmanga thlawhhma lak dan changkang leh hlawk zawk in zirtir te bakah huan lo ram nei zau lo; a bik takin hmeichhe kuthnathawktute chawikan a thawhhona tha zawk siam te a tum a ni.
Chutiang a hma la tur chuan MZU a HAMP Department chu ‘Hmunpui’ (Hub) atan thlanchhuah a ni a, Project Coordinator atan Prof. Rambir Singh, HAMP Department chu ruat a ni. He project kaltlang hian thlai (vegetable) leh hmuihmer (spice) thlanchhuah bik te chu hlawk zawka tharchhuah a nih theih nan loneitute chin tir an ni ang a, MZU HAMP Department chu zirchianna hmun niin thlai tharchhuah, a that dan duhthusam a vawn leh sawngbawl te, lei leh hralhchhuah dan kawng awlsam zawk te a ngaihtuah bawk ang. HAMP Department a khawl leh bungrua te hi KVK atanga scientist-te leh loneitute tan hman theih a chhawpchhuah reng a ni ang a, KVK scientist-te pawh tunlai thiamna sang ber ber leh khawl changkang ber ber hmanga training pek an ni thin bawk ang. District tina KVK ten an mahni huam chhungah loneitute ziak lutin project chungchang leh hmalak dante an hrilh hre thin ang a.
Loneitute hnenah thlai chi tha leh tiak te semin KVK a Subject Matter Specialist (SMS) leh MZU atanga mithiam bik ten loneitute zirtirna hun te, thlai chin dan leh enkawl dan te; an tharchhuah hlutna belhchhah dan te an zirtir thin dawn a ni.
Mizoram leilungah hian hlawk taka thlai tharchhuah theihna tur leh loneitute sum dehchhuah tipung thei tur ram la dai zau loh tam tak a awm a. Kan ram hmun tin mai hi ruah tui dawng tha tak, buh leh bal leh hmuihmer ilo hlawk taka tharchhuah theihna tura sik leh sa duhthusam a ni a. Heti chung hian ei leh barah kan la intodelh hleithei lo a, phai lam atanga lakluhah kan la innghat nasa hle a ni. Hmun dang atanga thei leh thlai chawkluh kawngah inkalpawhna that tawk loh vang leh chhan hrang hrang avangin harsatna kan tawk fo a, bungraw phurhna senso a hautakin Mizoram a thlen meuh chuan man to taka kan lei te a ngai fo thin a ni. Heng harsatnate phuhru tur leh thlai chi hrang hrang a kan intodelh zawk theih nan he project hnuaiah hian loneitute thlai chin tir an ni a. Thlai tam zawk an tharchhuah theih nan thlai chi tha leh an mamawh thil dangte pein thlai chin leh kui dan te; thlai natna enkawl dan leh lei thatna vawng nung reng chunga thlai enkawl dan bakah thlai enkawlna hmanrua an mamawh te pe in zirtirna te pek thin an ni. Tunah hian thlai thar hlawk chi leh thlai natna do thei/tuar thei chi heng Changkha (Anushka F1/Palee/Rushaan), Broccoli (Hybrid F1 Green Magic), Zikhlum (Wonder Ball/BC 76/Ryozeki), Hmarchapui (Indra/ArkaAtulya), Parbawr (Valentena), Fanghma (Manali) leh Bean (Zorin Bean) te hi loneitute chin tir mek an ni a. Kumtluan a heng thlai te hi tharchhuah a nih theih nan project hnuaia awm district tin a loneitu thlanchhuahte hnenah meter 100 bial polyhouse a thlawna sak sak an ni a, KVK scientist ten vil rengin chak taka hmalak mek a ni.
Heng thlai bakah hian hmuihmer chi hrang hrang sawhthing, Mizo hmarcha leh aieng quality tha tak kan tharchhuah theih nan leh a hlutna belhchhah thei turin he project hnuaiah hian loneitute chin tir a hma lak mek a ni bawk a. Kan ram leilungah heng hmuihmer te hi an tha duh hle a, Mizo hmarcha leh sawhthing (Thingpui leh Thinglaidum) phei chuan Mizoram Geographical Indication Tag (GI Tag) a nei nghe nghe a ni.
Loneitute theihna tihpun leh zirtirna te pek a, kawng hrang hranga tanpui te, an mamawh te phuhruk sak leh an eizawnna dinhmun chawikan hi Biotech-KISAN Project-in a tum pawimawh tak a ni.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More