F. Lalremsiama, Chaltlang
Mb: 8415994340
-- Advertisement --
Pastor Chhawna Inlarnaah i tan phawt mai ang, Mizo takin. Mizo Union Symbol SAI kenget a tlu a, PC Arpa (hluisen) titi-ik khuang hman loin a kal liam a. Ni a chhuak thei lo. Mizo khumbeu ni lo, lukhum nalh tak (Felt hat) lem kan khum mek a ni. Lalna leh thuneihna inchuhna chu Politik khawvel ni berin a lang. Congress NLUP herlum veilawi kan ning. Pu Rama (MNF) Chakai Farm leh Foreign Mau, Telhawng Farm leh MIP, SEDP an hlamzuih fai veka, khua a har ta lek lek! Term khat hnu maia an tlak chhan kha Party chhunglam neuh neuh vang aiin kamtam vang ti tu te an tam.
ZPM-in Kalphung Thar, Mipui Sorkar an zuar a, hralh a tla hle. CM tura Huallawk hoin, an MLA Candidate zawng zawngin “Ka eiru lo ang” tih an puan, Rorelnaah Pathian Ram lo thleng rawh se an tih te kha Mizo fate tuipui, a uma an um hum hum tur reng a ni. Awihawm takin Party Manifesto-ah an thil tih tumte chu Research-based vek an ti thiam lehzel bawk. A reng reng thu ah, Pu Lalduhoma IPS bansana Politik khelmuala zuanglut, fingvar leh Thusawi thiam vakvai rei lutuk leh ZPM (Party thar, la Sorkar ngai lo) auhla te hi mipuiin an enchhin duh, a ngai leh a ngai, herlum teivet ai chuan. Budget-a DAH tih te pawh “Thu lau” mimawl hriatphak tawk Thimlal kulh beih nan a lo tha hle. Zoram khawvar hun kan nghak chhuak dawn ta emaw tiin Pathian Hla “Heng puanvar sinte hi tu te nge ni? Tia zai Campaign te kha ZPM ho te maw le” ti richhuak hauh si loin. Ti niin kan ngai hlawm tlat!
Mizo thar chhuah thil pali(4) chauh, Sawhthing, Aieng, Hmarcha leh Hmunphiah te hralhna rate a chhiat thulha Rate Bituk neia a leisak ngei ngei tur, chin uar tir, lei leh hralh chu a Politik ta ngei mai. Budget-ah vawikhat an DAH tawh. An DAH nawn leh dawn mek. Nikum lam chetvelna a chuti he-hu lo, hmunphiah lam bik takah phei chuan. Insawhngheh kum (Year of Consolidation) a ral tep. Politik khawvel thlirna, VC, LC Election hmanni lek maia Result en chuan, Ruling ZPM Party uang tehchiam theiin an lang lo. Huapzo (Inclusive) tunge hnawl tum? Kan hre thei mai awm e. PM hlui, mi tinte ui tlan dial dial Pu Manmohan Singh te, PM mek lai Pu Modi te Aw chu Huapzo nih hauh tlat tumna, Mi zawng zawng huapa thil tha tih a nih ngai kha maw le! Pied Piper, naupang zawng zawngin an um luih luih lem te ka hrechhuak uai uai mai! Hruai bo suh u. Mipuiin an tana tha hre lo hulhualah tuman i ngai lo ang u. Chaltlang Tourist Lodge, ZMC, Lengpui Airport, Chhiah pung over?
Thuneih inchuhna Politik khawvel thlirna a chhip atangin – President, Prime Minister, Governor, Chief Minister, Parliament, State Legislature, District Council, Municipal, LC, VC. Politik chu Politik, a music chu Ruling nih, a chair chu chuh fet ngai. A changtu Chair chu a nuam, chang lote an ding ve mai mai, chair an dah bo zo vek tawh. Mipui zingah thu thar an nghak ve mai mai. Mahse, The Show must go on. Business as usual. All good things must come to the end. I hrethiam em? “Eng mah lo mai mai” (Thuhriltu). Awih la awih suh la (Ripley’s). Kha daih kha! Ni lo, This is not the End. If the Left decide to quit, so be it. Heavens will not fall. (PM Manmohan Singh on Civil Nuclear Deal) A la tawp chiah lo.
Tu-pa-fa mahin an la tih ngai loh, chung-u nungchung kan buk dawn! “A theih loh, a rem lo, nang nena len dun” miin an tih tlat chuan a lo theih hauh loh. Chu tak chu a ni, Politik makna chu. Ram tinah a ni vek, Autonomous District Council 3, chhim lama awm chhungah chauh a ni chuang lo. Kum 1993 khan Congress leh PC tangdun an Sorkar a. Hnungzang sik-ah leh seh neuh neuha inpuh vangin Congress-in an naupuak PC, mawng sawh dawm khawpin an thlauh kha. A hma deuhin MNF MLA panga (5) an lo uire khang lang tawh bawk nen, PC Minister tha deuh deuh pahnih (2) leh MLA pathum(3) kuah bet siin an vawk lal len vel vei a. 1998 Inthlanpui a lo thlen chuan an artelukawn lo chauh a nih kha. Fiamthu thiamin, Pu R. Lalzirliana |awng lettu atan saw-ti-lam Awzemi poli nen MLA panga(5) an ngah hram tak kha an ti. Opposition lah lo lawm ve tum hrang. Kan oppose, kan expose, kan DEPOSE an ti ve kawisawi bawk. Hehhil bik nih an duh lo. Grep te chu a thur thur nen tiphal chuang hlei lo chuan!
Politik, Mipui Power thiltihtheihna chu Assam khawpui pakhat Tezpur – ah 1969 khan ka hmu. Assam tuialhthei (Crude Oil) Bihar-ah daih, Pipe liana la thlain Barauni-ah Oil Refinery thar lianpui Central Sorkar-in an siam vangin Digboi bakah, Second Oil Refinery Mipui leh Sorkar-in an phut a ni. Assam pum a nghing luai luai a ni ber. Central Sorkar an dem lutuk. Mahse buaina an siam lo. Prime Minister Indira Gandhi-in mipui hmaa thusawi duhin Tezpur, Nowgong leh Dibrugarh -ah, Nikhat thilthua kal a tum. Tezpur mipuiin Flag dum leh thawmhnaw dum lam hlir inbela khuaa lut thei loa dan tumin kawngpui km 5(nga) mu khat tlat turin an inbuatsaih. Police – IGP, DIG-2 leh SP rual nen 3000 vel zet kan duty. Sikul zawng zawng a leng lote puan inah. Temporary kulh kan siam a ni ber.
A ni a lo thleng ta. Air Force Station/Tezpur Airport, Salonibari-ah chuan. An station Commander chuan kan DC, Arunadoi Bhattacharya Camera a phihthlaksak phawt. Boruak lumzia a lang. Governor BK Nehru leh Chief Minister BP Chaliha Shillong atangin an lo tum a, kan lo chibai. Rei rial loin Prime Minister a lo tum a. Governor leh CM te nen an inchibai zawh chuan Pi Gandhi chuan, pir ve vaw-in, “Minister Chaliha, Do you approve this?” a han ti hraih mai a. Pu Chaliha chhan letna pawh ring tawkin, “Yes, Of course!” Pi Gandhi chuan Pu Nehru chu a kalsawnpui hret hnua thuthar chu “Shillong-ah Lunch kan ei ang a, Dar 2:30-ah Air Force Families hmaah thusawiin, Delhi-ah kan let leh ang” tih a ni. Kan thaw huai! Mipui rilru, Pu Chaliha hoin, a dik tiin langsar takin Peaceful Movement an thlawp. Refinery pakhat mai ni lo, Pahnih (2) an neih phah! Mipui Power-in Hnehna a chang. Kei mimal pawhin, hre loin, thawhrim rah leh Hnathawha inpumpekna avangin mark ka lo hmu tha tih zawi zawiin ka hre zui ve.
Thilnung ang hrimin Politik chu a che reng, ni tin zan tin, chhun engah leh thim hnuaiah pawh. A khelha khelh pawh a ngai. Hmanraw tinreng hman thiam a ngai. Hruaitu tha zuitu nei tlem aiin Hruaitu insiamrem thiam, tawng-pawng ngheh bur lo, thawkrim leh thilphal an hlawhtling zawk zel niin a lang. BJP ho hian hmanraw awm thei zawng zawng an hmang duha an hmang thiamin a lang. A that ber leh ber loh lam chu thudang nise. Congress chin loh thin, First Timer tih Minister mai, Agatha Sangma te a lang, Gujarat CM-a an dah ang chite, tuna Delhi CM Rekha Gupta te hian danglamna an entir! Mi an buk/enfiah uluk em em, an mite, Civil Servants leh mimal hausate leh Company thlengin. Mi rintlak mawhphurhna sang pek te an thiam riauin a lang. Article 370 nuai bo leh Jammu & Kashmir enkawlna lamah te, Uniform Civil Code-ah te a lo la lang zel ang chu. Keiniho pawh hian NGO te, Zirlai te, Hmeichhe ho te, Kohhran hote thlengin kan ngaihchan thiam reng a tul. Chu chu a ni, Mipui leh an Aw.
Politik kawhtawi chu: Luh chilh la, chenchilh rawh. Hlau ma ta che. Misual tual Tawmhimna Puk (The Refuge of Scoundrels) tihte chu a dik lo. Democracy pawh mimawl ho Rorelna (Rule of the Ignorants) te phei chu Dawt muhlum. Min enkawl tur kan duhthlan ngat, Mi tha thiau, thlanchhuah te Rorelna zawk asin! Iai hlek suh. Siam tha zual zel tura Politik i luhchilh a i chenchilh tulna pawh. Nun tihharh nan (Recreational) takin, inchher hriam zelna (Reformational) Pum chhuak ni rawh. America President Abraham Lincoln-an Democracy a sawi, tawi si, fiah si, dik si hi Saptawngin ngaithla thar leh mah teh: “Government of the people by the people for the people” tih kha! Ka Mizotawng thiamin a sawifiah tawimawi thiam lo, a pawi mang e. A thu hi a Rimawi, a tak Ram a Ropui : A ni, a man = a nun a pe, Ramhmangaihna Vawrtawp (Patriotism at its Best)-ah a hming a dai dawn tawh lo, khawvel awm chhung chuan! Thangchhuah Tlangchhip-ah amah Hriatrengna a ding lurh ta! Zawi zawiin hun inher zelah, Mihang Barack Obama America Lal in White House ah a nupui mihang Michell-i nen!!
Zohnahthlak Jerusalem Thar Aizawl-ah Politik rawh u le!!