Moscow-in Ukraine a do avanga Khawthlang ram tena an hrekna chu Russia chuan a dodal zel dawn tiin President Vladimir Putin chuan a sawi.
Putin hian Shanghai Cooperation Organisation summit-ah virtual a thusawina neiin hei hi thla kaltaa Russia-a Wagner te helna chawhchhuah hnua international meeting a neih leh hmasak ber a ni.
Putin chuan hrekna dodalna kalpui zel nan SCO ram tena local currency hman theiha trade accord siam a thlawp thu a sawi bawk a. Kum 2023 SCO summit hi virtual a kalpui niin India kaihhruai mek tum a ni bawk a.
Putin chuan summit chu Khawthlang ram te laka an dinnghehna tarlanna remchangah hmangin, “Russia chuan pawn lam atanga hrekna, nawrna leh runluihna tin te chu hmachhawn vekin tun hma zawng aiin hma a sawn ang,” tiin a sawi bawk a.
June thla tawp lama Wagner mercenary tena helna an chawhchhuah hnuah hmun hrang hrangah mipui hriata inlanna a nei chungin tun hi international leader te hmaa a inlan tumkhatna a ni thung a.
“SCO ram te Russian hruaitu tena constitutional order leh khua leh tuite him nana hmalakna min thlawp tlattute hnenah lawmthu ka sawi duh a ni,” tiin Putin chuan Kremlin, Moscow atanga a thusawiah a sawi a.
Putin chuan Chinese leh Russian sumdawnna 80% chu roubles leh yuan hmanga neih a ni tia sawiin SCO member dangte pawh zawm ve turin a ngen bawk a.
Hei mai bakah hian Russian ally Belarus tena nakuma SCO permanent member nih an dilna chu lawmawm a tih thu a sawi bawk.
Summit host-tu Indian PM Narendra Modi chuan member te chu sumdawnna lama hma la nasa tura ngenin leh hei bakah hian connnectivity tihchak a, techn co-operation tihhmasawn nise a ti bawk.
Mahse Modi hian Ukraine indona tlang hrakin a sawi lang miah lo va, chubakah Indo-Pacific a China inlulinna pawh hminghmerhin a sawi lo bawk a. India chu tun hma atang tawha zawlbik nei lo ram non-aligned niin diplomacy lamah a fimkhur a, tun hnaiah erawh Khawthlang ram te nena inzawmna an tichak hle thung a. SCO summit neih hma lawk pawh hian Modi hian US tlawhin red carpet phahsak a ni bawk.
Modi-an regional security chungchang a sawiah a thenawm ram buaina a neihpui reng China a sawi lang lo bawk a. Indian leh Chinese sipaite hi kum 2020 khan Galwan-ah inbeiin khata tang khan tun thlengin ramri-ah boruak tang ru takin a la awm reng thung.
Khawthlang ram te chuan India chu China beih let nana pawimawh berah an ngai a, mahse, hei hi Delhi chuan fimkhur nana hmangin a pawm thu emaw sawi lang duh lovin SCO ah pawh China hming hmerha lamchhuahah a insum zui bawk.
Chuai chuan Indian PM chuan cross-border terrorism lamah thawhhona tha ngenin, “Ram thenkhatte chuan an policy tihhlawhtlin nan cross-border terrorism an hmang a, firfiak te an humhim a ni. SCO hian chu’ng ramte chu a sawisel hreh tur a ni lo” tiin Modi chuan a sawi a. Hei hi a thenawm Pakistan a sawina nia ngaih a ni a. Pakistan Prime Minister Shahbaz Sharif thung chuan SCO ram te chuan ‘sual pathum terrosism, extremism leh seperatism te a do tur a ni’ a ti ve thung.
Hei bakah hian Sharif chuan ‘ram chhung political agenda’ kalpuinaah religious minority te nghaisak loh tur a ti bawk a, hei hi India a kahna anga ngaih niin Muslim-majority Pakistan chuan India chu Muslim rights humhim duh lovah an puh ve reng a ni.
Chinese president Xi Jinping thung chuan regional peace leh security humhim pawimawh thu a sawi a. SCO member ram te chu inhrethiam tawn leh inring tawn chunga chet la turin a ngen ve thung a.
SCO ram tin tena inlungrualna an neih chu Afghanistan ngelngheta siam niin hmalak zui zelna tur ruahmanna siam an tum bawk.
China, Russia leh Central Asian ram pali te chuan SCO hi kum 2001 an din a ni a, an tum ber chu helai region-a Khawthlang ram te thiltihtheihna dan chah a ni a. India leh Pakistan chuan kum 2017 khan SCO hi an zawm a ni.
SCO hi a bik takin khawthlang ramte nena an inlaichinna a chhiat em avangin Russia leh China tan a pawimawh zual a. Mithiamte chuan Brics (Brazil, Russia, India, China and South Africa), G20 leh G7 te an awm chungin SCO hi namnul theih chi a ni lo an ti.
SCO group-ah hian world population 40% vel awmin global GDP 20% lawih an thawh bawk a. Iran bik ringawt pawhin world oil reserve 20% lawih a thawh a ni.
Kuminah Iran chu SCO full member atana lak luh niin energy lamah SCO thiltihtheihna a belh tura ngaih niin Western capital te erawh an lawm lo hle thung. SCO hi Western kaihhruai forum te eltu tur anga a kal zui zel avangin India tan chuan neutral renga kal a harsa dawn tih a ni bawk.
Russia-in nghet takin dodal zel dawn ti
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
Prev Post
Next Post