Sawrkar hnathawk chhungkua a\angin Union Minister S. Jaishankar

Bureaucrats chhungkua chhuak a nih thu sawiin politics lama kum 2019-a hun tha inher chu a mangphan ngai loh a nih thu sawiin Union External Affairs Minister S. Jaishankar chuan a pa thi tawh Dr K. Subrahmanyam kha Secretary, Defence Production atangin khatih laia Prime Minister Indira Gandhi khan kum 1980-a sorkar-na a chan hnuah a paih thu sawiin, a hnuah Rajiv Gandhi-an thuneihna a chan hnuah a pa chu Cabinet Secretary-ah dah duh lovin a aia junior zawk a dah bawk tiin a sawi.
ANI tena an interview-naah Jaishankar chuan foreign service atanga politics zinkawng a zawh dan sawiin officer tha ber ni tura theihtawp a chhuah thu leh Foreign Secretary post hial a chelh zui thu a sawi bawk a.
Jaishankar hi January 2015 atanga January 2018 thlengin India Foreign Secretary a ni a, a hma pawhin China leh United States-ah ambassador nia lo thawk tawh a ni bawk a A pa K. Subrahmanyam, kum 2011-a boral tawh chu India-in national security strategist a neih tawha pawimawh ber te zinga tel pha a ni.
“Foreign service officer tha ber nih kha ka tum a ni a. Ka rilruah chuan a tha ber nihna chu Foreign Secretary nihna chelh theih a ni a. Kan in chhungah chuan Foreign Secretary nih tumna kha a lian a, pressure angah pawh a ngaih theih loh a, kan rilrua bet niin ka pa-ah pawh khan a ni tho va, bureaucrats a ni a, Secretary ni pha a ni a, secretaryship atanga paihthlak a ni mai chauh a. Secretary a nih lai khan Janata sorkar 1979-a secretary naupang ber a ni,” tiin Jaishankar chuan a sawi.
“Kum 1980 khan Secretary, Defence Production a ni a. Kum 1980 -a Indira Gandhi thlan tlin a nih khan Secretary a paih hmasak ber a ni a. Khatih lai khan secretary zinga defence chinchang hre ber a ni,” tiin Jaishankar chuan a sawi bawk a.
Jaishankar chuan a pa chu mi dik a nih thu sawiin ‘chu tak chu harsatna siamsaktu pawh a ni ang, ka hre lo’ tiin a sawi.
“Mahse, mi dik a nihna chu bureaucracy career a neihah harsatna thlentu pawh a ni ang, a hnua khan Secretary a ni zui ta ngai lo va. Rajiv Gandhi an thuneihna a chan khan Cabinet Secretary-ah a aia junior zawk dah a ni a. Ka pa khan a la na ang reng hle a, kan sawizui ngai vak lo. Ka u zawk Secretary a nih zui khan ka pa khan a chhuang hle a ni,” tiin Jaishankar chuan a sawi.
Jaishankar chuan a pa thih hnuah amah pawh secretary-a hlankai a nih thu a sawi bawk a. “Kum 2011 khan ka pa a thi a, khatih lai khan Grade I niin Secretary ka ni a, Ambassador ang a nih chu, mahse, Secretary erawh ka ni mai lo va, ka pa thih hnuah chauh Secretary ka ni. Khatih lai khan kan tum ber chu Secretary nih kha a ni a, ka thil tum chu ka hlen a ni. Kum 2018 khan ni tlak ruala hlim taka kalbo mai tur ka ni tawh a, mahse Tta Sons-ah ka lut a, thawh hlawk tak pawh ka nei vein ka hria a. Ka ngaina a, anni pawhin min ngainain ka hria. Chutah mak tak maiin beisei miah lovin politics lamah hun tha a rawn inher a. Chu hun remchang chu ngun tak ka ngaihtuah ngai niin ka inpuahchah hauh loh thil a ni bawk a, hun eng emaw chen chu thutlukna siam nan hun ka duh reng a ni,” tiin Jaishankar chuan bureaucrat atana Cabinet Minister a nih chhoh dan chungchang a sawi a.

-- Advertisement --

PM Modi-an a biak dan
Kum 2019 khan Prime Minister Narendra Modi chun a cabinet-a tel tura sawmin phone call-in a bia a, Jaishankar chuan a barakhaih thu a sawi. “Ka rilrua ka la ngaihtuah ngai loh a ni a, ka laina hnaite rilruah pawh la awm pha ngai lo a ni,” tiin a sawi.
“Ka luhchilh hnuah khan dik taka sawi chuan ka la chiang lo hle a ni. Ka nun pumah politician te thlir reng renga hun hmang ka ni a. Chu chu foreign service-a luh chuan tihmakmawh niin service dangte aimahin kan ngaihven zawk a ni a, a chhan chu politician-te chu ram dangah hnaihchilh taka inhnimhnai in ni a, hnaihchilh taka i thawhpui leh thil pawimawh hrilh hriat reng an ni. Politics thlirtu nih leh luhchilh a, Cabinet member niha Rajya Sabha a thut chu thil danglam daih a ni. Thlan ka nih lai khan Parliament member pawh ka ni lo va, chuvangin heng thil te hi a thleng tawp a, ka luhchilh a, a chang chuan ka chiang mang lo, midangte enin ka inzir a ni,” tiin a sawi bawk.
Jaishankar, kum 1977-a Indian Foreign Service luhchilhtu chuan ‘kan party leh party danga mite thil tih dan ka enchik’ tia sawiin Jaishankar hi Gujarat atanga Rajya Sabha MP ni mek a ni bawk.
Cabinet Minister kum li a hman mek chu ngaihawm taka a khah thu a sawi a. “|hian thar neih tum lam niin ka hre lo. Diplomat i nih chuan thian tha neih chu a pawimawh tehreng mai, khawiah pawh dam khawchhuak thei tura training nei kan ni a. Mi dangte pawh an ni ang a, mihrang hrang te hi chher kan nih dan a inang lo a ni. Keima mimal chu midangte nen mimal taka inbeihnaah ka inhnamhnawih emaw tih thinur emaw ka ni ngai lem lo. Mi tin te hi kawng hrang hranga chher kan niin ka hria a, tun hnai kum li chhung hi a ngaihnawm hlein ka hria a. Tun hnai kum li hi ka thlir kir chang chuan nasa taka thil zirna hunin a khat a, state thenkhat ka hriat mang lohah te pawh ka kal fo a ni,” tiin Jaishankar chuan a sawi bawk.
Jaishankar chuan minister a nih chiah khan political party zawma zawm lo thei a nih thu a sawi a. “Pakhatnaah he sorkar, he cabinet hi team Cabinet a ni a. Mahni duh dan dan anga kal ngawt theih a ni lo. Background neiin eng stream atang emaw a lo kal i ni thei a, mahse, technocrats ka nia ka ngaihdan angin ka kal ang tih ngawt theih a ni lo. Pahnihnaah chuan Minister a thlan ka nihin Member of Parliament ka la ni lo va, political party member nihna nei ka la ni hek lo. Chuvangin party ka zawm dawn nge dawn lovah duhthlan tur ka nei a ni. Tihluihin ka awm lo va, tumahin sawi an nei hek lo, ka mimal duhthlanna liau liau a ni a. Party ka zawm chhan chu pakhatnaah team zawm chuan thlawptu kan nei a. Chutah tak chu theihtawpa thawh theih niin thlawpna tha ber neih theihna a ni,” tiin a sawi bawk.
“Pahnihnaah chuan, political party zawm awmzia tak kha ka ngaihtuah a ni. Awlsam takin thutlukna ka siam hauh lo va. Ka nun pumah politics zira bihchiang thin ka ni a, ka tan chuan thil pawimawh em em a ni. Ka zawm chhan chu he party hian India tha ber a duh vang niin ka hria a ni. Hei bakah hian bureaucracy atanga politics luha cabinet nih chuan zirtur tam tak a awm a ni,” tiin Jaishankar chuan a sawi bawk.

Politician vs Bureaucrat
Union Minister nih chuan bureaucracy nena khaikhinin hliap nei lova awmna nasa zawk a awm a ti bawk a.
Foreign service officer a nih lai leh minister leh politician a nihnaah danglamna a awm em tia zawhna chu, “Thil inang lo daih a nihna a awm a. Kei chu bureaucrat’s family chhuak ka ni a. Ka pa pawh bureaucrat a ni a, ka unaupa pawh a ni a, ka pu pawh a ni a, ka uncle te pawh an ni. Kan khawvel chu bureaucratic tak a ni a, kan tum leh suangtuahna te chu bureaucratic tak a ni,” a ti.
Jaishankar chuan major issue a awmin leh political angle awm thilah Minister chuan bureaucrats aiin thil a hmu chak thiam zawk a ti thung.
“Parliament floor a thut nen a inang hauh lo. Sushma Swaraj kha ka Minister a ni a, Foreign Secretary ka nih laiin kan titi tam hle. Minister leh Prime Minister ka chunga leng a tawpa politics thila mawhphurhna la tu an awm tih kha ka hria a ni,” tiin a sawi bawk.
“May 2019 atang khan politics lama mawhphurhna chu ka chungah a tla ta a. Thil danglam daih niin minister nih chuan department chauh ni lo, thil hrang hrang khawi ramah nge wheat kan thawn luh ang tih te ngaihtuah tel ngai a ni. Secretary ka nih lai kha chuan chu mi ram nen chuan kan inlaichinna a tha te ka ti ang a. Mahse, Minister nih tawh chuan wheat man engzah nge, ram chhung dinhmun eng nge? Tute nge kan biak belh ngai? Eng issue pawhin political angle a nei vek a, chung thilah chuan eng anga tha pawh ni se bureaucrat te ai daihin minister chuan a hmu thiam zawk tlat a ni,” tiin a sawi bawk.
Minister nih chu a hautak em, tia zawhna pawh Jaishankar chuan, “Tehreng mai” tiin a chhang a ni.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More