TUNGE MIN HMANGAIH ZAWK?

By: Dr. C. Lalrampana

-- Advertisement --

A KAMKEUNA
Ram changkang USA leh China etc.-te kan ang ve ta. India ram heti khawpa mihring tamna, hnam hrang leh tawng hrang tamna; political party hrang hrang tamna ni mah ila tunah chuan ‘right wing conservative political alliance leh left wing political alliance-in hlawm lian pui pui pahnihin kan kal ve ta mek a, a tihzia phian. Hma lam hun zelah eng ang tak ang maw?
NDA CHU ENGE NI?
Bharatiya Janata Party (BJP) kaihhruai Central-a sorkarna chelh mektu pawl ‘National Democratic Alliance (NDA)’ tihna a ni a; kum 1998 khan din a ni. Tun dinhmunah India ram State & UT Sorkar 15 a thunun mek a ni. Sorkar laipuia Ruling party intelkhawmte an ni a. NDA Sorkar tia sawi a ni bawk thin.
UPA VE THUNG HI?
Hei hi chu ‘United Progressive Alliance’ (UPA) tih a ni ve thung. Central sorkara eptu pawl hlãwm inzawmkhawm Indian National Congress (INC) kaihhruainaa party hrang hrang t
angrual inhlãwmkhãwmte chu an ni. Anni hi kum 2004 khan din niin 2014 thleng khan Sorkar laipuiah rorelna an kengkawh a ni. Tunah hian India ram State 6-ah ro an rel ve mek bawk.
ENGE AN AN?
Heng party hlãwm lian pahnih ‘right wing’ leh ‘left wing’-te hian Sorkar laipuiah rorelna an chang ve ve tawh a; an rorel dan kan hre chiang ve ve tawh bawk. Inpuhtawn dan political campaign ãu hla (Slogan) an nei ve ve a. NDA hian UPA lam hi Nehru family kingship hmanga India ram kaihhruai tumah an puh bakah miretheite retheihlehzualna thlentuah an puh a. UPA lam ve thung hian NDA chu ‘Hindutwa’ atchilha sakhaw zalenna (secularism) rap beta sakhaw dangte tiduhdahtuah an puh ve bawk. Hemi denchhen hian Mizoram bikah phei chuan BJP kaihhruai sorkar leh BJP nih hrim hrim chu India rama Kristian Sakhaw zalenna daltuah ngaiin namen lovin puh chhiat chitin rêngin an puh thin a; hei vang hian Mizo mipui thinlungah BJP party chu chhan mumal tak tak awm lem si lovin mipuiin an tih khai deuh thup thin niin a lang. Mahse, an puhna ang em em hi chu a dik ber lo a ni mahna NDA hian term hnih thuneihna an chang mek tawh a, kan la buai êm em lem lo chu a nih hmel hle.
MIN HMANGAIHTU ZAWK CHU?
Duan lãwk angin April 1, 2023 khan Union Home minister Pu Amit Shah chuan lehlangin AR-ho Zokhawsanga sawn chhuahna tur; Laldenga Centre lungphum leh project panga dang lungphum a vaiin cheng vbc 2,500 senna tur a rawn hawng a; kum 36 chhunga Mizoramin vanneihna a tawh ropui ber a la ni hial mai awm e. PM Modi phei hi chuan North Eastern State-te changkanna tur a vei em avangin vawi 53 zet North East a rawn tlawh kual tawh a, hetiang PM hi India Independence 1948 ata tun thlengin tumah an la awm ngai lo. UPA pian hma daih atangin INC hian kum 40 zet Sorkarna a chang tawh a; hetianga development project & scheme chhenfakawm tham min rawn thlensaktu an la awm lem lo niin a lang.
A TLÃNGKAWMNA
NDA & UPA awmzia leh an sukthlek dan kan hre tawn ve ve ta. Tikhian tunge min hmangaihtu zawk chu sawi tam ngai lovin a lang chiang tawh hle em le? A bikin AR sawn chhuah phei hi chu 1997 chhova AR leh civil mite nen kan buai avanga Pu Denga’n AR-ho hela a puan atang khan sawn chhuah tuma beihna a awm tawh a. Kan state chhung bikah pawh NDA & UPA-in ministry an inchelh chhawk zak zak tawh thin kha a ni a. NDA lamin AR sawn chhuah an tum ngar ngar a; UPA lamin an ngaihsak zui lem hlei lova. Chutiang reng renga kum 26 vel kan pal liam hnuah a takin a lo hlawhtling dawn ta hi a lawmawm takzet a, Laldenga Centre din pawh hi Pu Laldenga (L) hian a phu ve hle a ni lawm ni? Khati tak khan Pu Denga khan AR sawn chhuahna tur khan Sorkar laipui lamah nawr lo ta se’ng chuan kumkhua pawhin AR-ho hi an che dawn lo niin a lang. Mahse, NDA lamin beidawng duh lova theihtawp chhuaha an beih ngar ngar thin avangin tunah hian a hlawhtlinna kan hmu chho dawn ta mek zel a ni e. Khatih lai vel khan UPA lam kha chuan – “khawpui laili atanga sipai insawn chhuak ka hre ngai lo” te kha an ti niin sawi a awm a. An lo ti tak tak a nih ngai chuan UPA hian Zoram mipuite min lo hmangaih ve vak lo a ni ngei ang.
NDA an ni emaw, UPA an ni emaw, tu sorkar pawh ni se, ram tana an thiltih that leh chhuan tlak, chawimawi phùte chu chawimawi hreh lo ila, fak tlakte chu fak ngam ila; sawisel ngaia an awm chuan huaisen takin sawiselin siam tha ngam ila tun ai hian kan ramin hma a sawn ngei ang. Entir nan:- Mizo Union hun laia Pu C. Pahlira MDC-in Aizawl khawpui veng hrang hranga kawng a sial thatzia te; Pu Hawla’n Lengpui Airport leh Sairang thleng rel kawng a ruahman te, Helicopter service a ruahman te; Pu Zorama’n AR sawnchhuah policy a kaltlangpui tang tang te; ramria inkahnaah kan sipai huaisente Social Media hmanga huaisen taka an thlavang a hauh tang tang ngam te; MP Pu Vena’n Parliament kawta Mizo hnam huaisen taka a tan ngamte kha kan fakin kan chawimawi ngam tur a ni. Mahni tan lam party-te thiltih chauh sawimawia tan kan chin thinna hian kan ram kalsualna a thlen thin a ni. Tunah pawh kan Revenue Minister-in Sipai ram chhunga LSC lo neirutu civil mite show cause notice huaisen taka a pe ngam hi a fakawm takzet a; a tawp thlengin tang tlang ngam bawk se a va tihzia dwn em! Engpawhnise, a tlangpuia lakin UPA sorkar ai chuan NDA sorkar hian kan Zoram hmasåwnna leh dinchhuahna tur kawng a takin a thawk tam zawk a; chuvangin, NDA nge UPA tuin nge min hmangaih zawk tih chhanna chu tun dinhmun thleng hi chuan NDA-in min hmangaih zawk niin a lang e.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More