DAWTIN RO A REL; CHHANTLAK ERAWH KAN LA AWM

By Rosanga Skpk
Khang hun lai khan sawiselna tur chu an awm lo tawp a ni bik lo. Mahse, kan chhehvela hnamte leh min hrechiang apiangin, “Mizoin dawt an sawi ngai lo” an ti thin kha a ni a, a dik thui viau nghe nghe. Mizopa dik tak chu dawt sawi tura ngaih a ni lo.
Mizoten politics kan buaipui ve tirh laia kan hruaitute khan dawt an cheh ve vak vak ngai lo, Pu Ch Chhunga te, Pu Saprawnga te, Pu HK Bawihchhuaka te, Pu Lalbuaia te, Pu R Vanlawma te, Pu R Thanhlira te, Pu Lalsawia te, Pu Hrangaia te Pu C Pahlira teho kha dawt cheh ve mai mai mi an ni lo va, tlin tawk lohnate chu nei ve bawk mah se la, sum leh paiah an pâmhâm lo bawk a, an rinawm khûk mai a ni. Chuvang a ni ang chu keini naupang te te tepawhin dawt hi kan ngaina lo. Thufing pakhat chuan, “Tuilianin a chim chin bakah hnawl a dah lo” a ti. Hruaitute hi an lo va pawimawh em! American-ho leh English-ho khuan dawt an ngaina lo, an hruaituten dawt an sawi ve mai mai ngai lo bawk a, an mipui tam berte pawh an rinawm tlat mai. Watergate thubuaiahte khan an ram US President Richard Nixon’n dawt a sawi zauh mai a, a ban phah tawp mai a ni. Dawt sawi hreh lo hruaitu an mamawh lo. He ramah hian kan politician hmasa a bikin an hming ka sawi takho khian dawt tel loin ram mipui min hruai a, chuvangin Mizote hi dawt sawi tura ngaih kan nih loh phah thui hle a ni. Chutih rualin, zep thu a cheng lo ramhnuai lamah erawh chuan dawtin hmun a chang sâng hle a, mi dik zawka ngaihte khan thiam loh an chang fo mai thung.
Kum 1972-ah kan ram chu Union Territory(UT) kan ni a, sum tau a lo tet a, eirukna a lo hluar a, dawt pawisak lohna a lo zual zel a, kum 1986 kan chuankai meuh chuan mi pangngai takin thil an sawi pawh “I titak tak em?” kan inti fo ta mai a, a pawi ngawt mai. Tunah phei chuan political party thuchhuak leh an hruaitute thusawi chu, “Awi loh phawt tur” kan ti deuh tlat tawh mai a ni hi.
Vote leh lal kan duh luatah pawisak kan nei tlem tial tial a, a tuk lawka lehlang leh mai tur tih pawh hre reng mah i la, tuna ka chanthatna tur a nih dawn phawt chuan “Dawt muhlum” pawh kan sawi hreh lo. Kan ram hruaitute leh kan political leader-te hian dawt lehlang leh zeldin thu bawl sawi an chin em vang pawh a ni ang, an khua leh tuite hian dawt sawi kan hreh loh tak em em nachhan hi. Mi tin deuh thaw hian kan hlawkna tur a nih dawn phawt chuan dawt sawi kan hreh lo va, dawt hmangin kan sumdawng a, dawt hmangin contract hna kan thawk a, dawt hmangin sorkar hna kan thawk a, chu mai a la ni hleinem, ni za inhlawhna thlengin dawt hmangin kan kalpui a.
Kan rama sorkar fung lo chelh tawhtute hian ram hmasawnna tur thil hi tam tak thawh leh tih hi an nei tawh, dik takin ei leh bar leh power-ah phei intodelh i la, state dang hi kan awt lutuk bik lo ang. Chutih rualin ram intodelh leh hmasawn tak pawh lo ni tehreng i la, he ramah hian dawtin ro a rel tlat si chuan ram nuam a ni ngai lo ang. Tunah pawh he ram tinuam lo bertu chu dawt kan pawisa lo lutuk hi a ni.
Miin engvangin nge dawt a sawi thin? ti ta i la, a chhanna tawi thei ang berah chuan “Mahni hmasial vang” ti ila kan sawi sual tam lo khawp ang. Dik lo taka sum lakluh tumte hian dawt an sawi a, politics-a lalna leh thuneihna duh uchuakho hian dawt an sawi chawk bawk a. Mualpho leh hlauh kan neih hian dawt sawi kan ching bawk. Chutihrual erawh chuan kan dawt sawiin pawi a khawih thui theih dan chu a inchen lo khawp ang.
Bible chuan, “Dawt sawi bansan rawh u” min ti. Tirkoh Paula chuan, “Ka fate thutaka an awma liama lawmna nasa zawk ka nei lo” a ti bawk. Kan naupan laiin sikulah, “Dawt ka sawi thei lo, by George Washington” tih kan zir thin. Bible chu thutak bu a ni a, tirhkoh Paula lah tunge a nih kan hria. George Washington lah ni se tunge a nih inhrilh kher kan ngai awm lo ve, America ram ropui taka President hmasa ber lo ni kha a ni.
Engtin nge dawt sawi kan bansan ang. Dawt sawi kan bansan theihna tura thil pawimawh hmasa bera ka hriat chu hruaitu dik leh rintlak, thu puarpawleng leh zeldin thubawl mai mai hmanga min hruaitu ni lo, thutaka ding nghet, lemchang ve ngai lo, ram leh hnam tana retheih huama politics buaipuitu, dik lohna do ngam, a tul a nih chuan lalthutthleng kalsan ngam khawpa ram leh hnam tana mawhphurhna la ngam kan neih chuan kan la danglam thei. Hetiang mi ngat hi chuan min hruai se kan insiamthat leh theih hi ka ring. Chutiang ni lo va lalna leh thuneihna leh sum ringawt atchilh, dawt pawh thutak sawi hmiah hmiah hreh loin min hruai leh chuan tho chhuak hlei thei tawh lo khawpin kan ram chu a chhe hle ang. Kumin 2023 kum tawp lamah hian kan ram hruaitu tur kan thlang leh dawn, tuna a lan dan chuan heng mite pathum:

-- Advertisement --

Pu Lalsawta
Pu Lalduhawma
Pu Zoramthanga
te hi Chief Minister atana tawktarhte an ni. Tu ber emaw hi chuan kan ram hi kum nga chhung min hruai leh dawn. Kan ram leh hnam a lo zahawma, dawt leh thupuarpawleng te a lo kiam a, dikna leh rinawmna tun dina a lo awm theihna’n tu ber khi nge Chief Minister atan tha ber ang? Lo ngaihtuah ve teh. Danglam ngam CM mamawhna a va sang em!
A tawp berah chuan mipui kan harh hunah chuan hetiang thil hi a la thleng ve ang: Arpuiin ama note tak tak ni lo Varaktui a awp keu a, a tukna lam apiangah a hruai diah diah thin a, a fate tak tak emaw a ti a, nuam pawh a ti viau. tum khat chu a no-tê hruaia a tuk hlurh hlurh laiin ruah a lo sur ta a, Arpui huh hlau chu inhnuai lamah a tlan lut a, a no hruaite chu ko-in a tuk vak vak a, mahse tumah a tuk haw zo tawh lo, engvang nge kan tihchuan ruah a sur tlat alawm, ruah a sur chuan Varak hian nuam an ti êm asin, an chaw duhzawng tak Changpat a lo chhuak lehnghal a, an man nghauh nghauh tawh mai bawk si. Arpui tukna lam reng an ngaihsak hman tawh lo. Chutiang bawkin engtik hunah emaw chuan Zoram mipuite hi an nu tak tak ni lo, an nuhrawn tuk thawm hian a koh haw zawh dawn tawh loh avangin, tuk thlawn chu an la awm ve dawn a ni

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More