Heatwaves nasa tak hmachhawm thei dinhmunah India a ding

February 21 kar khan India Meteorological Department (IMD) chuan India hmar thlang, khawthlang leh India hmun laili ah te chuan maximum temperature chu long-term average aiin 3-5 degree Celcius-in a sang zawk theiiin an sawi lawk a.
February 21 khan national capital chuan February thlaa a lum ber record hmu derin 33.6 degree Celcius lai a ni a, kum sawm nga chhunga a lum ber a ni.
He mi hma kar hian IMD te chuan Kutch leh Konkan region-ah te heatwaves a thleng thei an ti tawh bawk a, mahse, vanneihthlak takin tuipui atanga thlifim thawk chuan a chhanhim hlauh a tih theih ang.
Kha’ng hunah khan heat waves te kha tleh ta se chuan heng lai region tena heat wave an dawn hma ber tum ni dawnin chu chu thil hlauhawm tak a tling a ni.

-- Advertisement --

El Nino + Heat waves
Heat waves te chu thleng zing zawk zel, awh rei zual zelin Indian subcontinent-ah a thleng fo dawn tia sawi lawk a ni a. MD te chuan long-term average aia temperature 4.5-6.4 degree Celcius vela a san belh chuan heat wave thleng thei a ni a ti a. Hei bakah hian maximum temperature-in 45 degree Celcius (tlang ramah 37 degree Celcius) a hawlh chuan heat wave a thleng thei a ti bawk.
Kum 2022 thal lai (March-April) khan heat wave thlengin kum dang zawng aiin a thleng hma a, a na zawk bawk a, a thleng zing zawk bawk.
Kum 2022 heatwave te kha a danglam hle a, chhim lam atanga peninsular India thlengin a awh hial a. Hei hi La Nina, weather phenenomen equatorial Pacific Ocean-a cool water inzar pharhin weather phenomenon a siamin a thlen a ni.
Tun hnai kum thum chhung chu La NIna kum a ni tawh a, hei vang hian kum 2023 chu El Nino kum a nih theihna a sang hle. (El Nino hi tui lum zawk west-east paltlanga equatorial Pacific Ocean-a inzar pharh a ni)
Kumin hi El Nino kum a ni mai thei a, chutih laiin northwest India-ah chuan heat wave a thleng der tawh thung a. Heat waves te hi El Nino kum tura ngaihah hmar lam leh khawthlang lamah a insawrbing a nih si chuan eng vangin nge heat waves a thlen hrim hrim le?
Heat waves tobul?
Heat waves te hi thi pahnihin a siam thin : hmun dang atanga thli lum thaw emaw tualchhunga eng emaw insiamin emaw a thlen a ni. Tualchungah boruak chu land surface temperature in tilum thei a emaw boruak chunglam atanga tlathlaa intelmukin chu chuan boruak lum zual a siam thei.
February 20, 2023 khan Nature Goscience te chuan heat wave thlen theih dan hrang hrang te sawina a nei a.
1. |hal laiin, India ramah chuan boruak te chu west-northwest atanga dawn thin a ni ber a. He thli kalkawng hi kawng tam takah India tan chuan chanchin duhawm lo a ni. Climate change zawnga thlir chuan Middle East hi equator bul hnaih thoa awm latitude dangte aiin a lum chka zawk a, chuta boruak lum chu India ramah a tleh lut ta thin a ni.
2. Chutiang bawkin, northwest atanga boruak Afgahnistan leh Pakistan tlang chunga tleh te chu a then te chu heng tlang letliamah kalin lum zawkin India a lut ta thin bawk a.
3. Tuipui chung atanga thli vawt zawk tleh chuan boruak vawt siam tur a ni a, mahse, lei chu tuipui aiin a lum chak awk bawk si a (tuipui aiin lei in heat capacity a neih a tlem fe zawk) chu mai bakah Arabian Sea chu ocean region dang zawng aiin a lum chak zawk bawk.
4. Khawthlang atanga thli thaw Atlantic Ocean atanga thal laia India lutte chuan danglamna a siam bawk a. Khawthlang atanga khawchhak lama thli a thawt apiangin a thaw chak zawk zel a, earth surface paltlang khawpa chak turin chuan chunglam atanga a thawt a ngai bawk a, chunglam atanga thli thaw chuan air compress siamin chu chuan heat wave a tipunlun thei bawk.
5. A tawpna berah chuan lapse rate an tih a awm a, chu chu surface atanga upper atmosphere a temperature vawh dan a ni a, chu chu global warming avangin hmun tinah a tlahniam tial tial bawk. Sawi dan dangah chuan global warming chuan surface bula boruak aiin upper atmorsphere boruak a tilum chak zawk. Chumiin a thlen chu sinking air chuan heat wave thlenin a timuk a, nasa zawkin a siam thei a ni.
Heng vang te hian a nia heat wave te khawvelin global warming nasat tial tial ang zelin kum sawm dan vela thleng thina ngaih chu a thlen zin tak tial tial ni. Heat wave-in a huam leh awh chin te pawh El Nino leh la Nina events te avangin a zau zual zel bawk.
Hei bakah hian heat wave nasat leh nasat loh chu air mass tam dan azir leh a awh thui zawngin a hrin a ni bawk. North-northwestern heatwaves te chu ni hnih awh vel air mass 800-1,600 km vela hla a tlehin a siam a ni a. Peninsular India-a heat wave thleng te erawh tuipui atanga insiam ni thugin nikhat vela upa 200-400 km vela hnai niin heng te hi chu a nasat dan a zia deuh bawk.
Heat wave chu thil danglam tak leh sawi lawk harsa tak a ni a. Mahse, tunlai thiamna sang zelah a thlen theihna sawi lawk leh hrilh lawk theihna chuan inpuahchahna hun a siam thei thin a, engtianga nasa tur nge tih pawh rinzawn theih deuh roh a nihna a awm a, heti lama thiamna pawh a sang zel bawk.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More