HMEICHHIATE HLUTNA

By Zoremi Hmar Zote
Nimin kha khawvel pum hmeichhe ni (International Women’s Day) a ni a, he ni hi khawvel pumah lawm a ni thin. Hmeichhiate ni hi kum 1911 atanga vawiin thleng hian mumal taka lawm thin a ni a, hmeichhiate tana hamthatna tur hrang hrang leh an dinhmun chawisanna lam hawia thu sawi leh ziak a tam thei ang ber tihchhuah thin niin, hmeichhe dikna chanvo humhalh kawngah pawh nasa zawka tan lak a ni thin.
Hmeichhia:
Khawvela mi ropui ber pawh hmeichhe hrin a ni a, khawi lai emaw-a rui thle mai mai pawh hmeichhe hrin tho a ni. Khawiah pawh thil eng pawh ti dawn ila, hmeichhiate tel lo chuan a kim thei tak tak lo va, hmeichhiate tel lo chuan eng programme leh function mah hi a hlawhtling tak tak thei lo. Khawvel ram hruaitu hrang hrang zingah pawh hmeichhia an tel ve ta zel a, kan ramah ngei pawh kan President chu hmeichhia a ni. Hmeichhe tha chuan chhungkaw tha a siam a, chutiang bawkin hmeichhe sual na laileng chuan chhungkua a titiau a, a thendarh thei bawk. Kan rama hna tha tak tak leh zahawm tak tak thawk te, ram hruaitu ni thei leh thiamna ril tak tak paw chhuak theite phênah hian ‘nu tha’ an awm deuh zel a ni.
Mizorama hmeichhiate dinhmun:
Mizoramah hmeichhia nuai nga chuang an awm mek a, heng zinga thenkhat hi chu chhungkaw châwmtu niin, pawn lama hna thawka chhuak thin an ni. In lama chawhmeh phur kuala vâk thin chu hmeichhia an ni deuh vek a, Bazar han kal ila hmeichhia bawkin chawhmeh an lo zuar a, sa zawrhna lamah han kal ila hmeichhia bawkin sa an lo sât leh a, Office han dâwr ila hmeichhia an lo awm leh teuh bawk a, hêng sa sât te, chawhmeh zuar te hi khawiah nge an pasalte an awm a, eng nge an thawh ve thin! In lamah nau an lo awm nge an leng mai mai? Nge hna dang an lo thawk ve zawk? Zawhna tam tak kâra thil chiang em em mai chu Mizo hmeichhiate hi an duai lo va, an dawrâwm lo va, an chakin an huaisen em em bawk tih hi a ni.
Kan hnung deuh…han ti ila, vawiin thleng te pawh hian a la ni ang; kan ramah hmeichhe chunga hleilenna a nasa thin em em a, pasal zu in mi nei ten an tuar nasa zual. Nupui kutthlak hmang te, engmah thawk peih lo, nupuite thawh chhuah sa ringa la rui ve leh khanglang tam tak sawi tur an awm; a pawiin sim a hun ta hle mai. Khawvela mirethei awm zinga 70% chuang zet chu hmeichhia an ni a, hmeichhe laka hleilenna avangin hmeichhia hmun 3-a thena hmun 1 ten harsatna an tawk a ni. Mipa râwva tak tak, naupang chumchiap lo ît duh tawk te, mi ang lo lo pawngsual duh tawk te hian khawvel an tibawlhhlawh a, hmeichhiate min thlamuan a, min humhim tur zawk ni si, min tirâltitu-a an tang tlat mai thin te hi a pawi em em a, dan hian na takin hrem zel se la, an phû tawk hremna hmu thin rawh se. Keima mimal ngaihdanah phei chuan naupang pawngsual ching te ngat phei hi chu mipui kutah min pe se, lo chîl hlum hmiah hmiah ila, pathum bak kan chîl hlum hman lovang, an sim em em ang! I chhungte ni se chìl hlum kher hi chu i duh bik lovang min ti mai thei, ka nuta ngei pawh ni se ka pawm thlap ang!
Hmeichhiate power-Nupa nunah:
Chhungkaw inrelbawlnaah hian hmeichhia zawk fin leh remhriat a pawimawh thin hle. Pa ber atanga naupangte thlengin, pawnah chhuak se an lo haw veleha an lam nghal te chu nute hi an ni. “Khawiah nge i nu/ka nu?” tiin, in chhunga an hming an lam hmasak ber chu nute hi an ni. Ka sawi fo thin a, kan pasal/mipate hi tihlawm an har reng reng lo; an Office kal tur te hi mâm reng mah se an sam hi han tuaisak puat ila, an kawr nghawng dik sa reng pawh han siam remsak ila, an lawm a, an confi phah ve em em thin. Chaw einaah an fian awm rem lo han dah rem mai te, an thutna chair awm rem sa reng pawh han hnuk dawk ila, han nawr lut leh ringawt mah ila kan duat riau hian an hria a, an hlim em em mai thin. Chawhmeh tui tui hi han chhawp hnai ila, “A khai, ka ban pha reng alawm,” tiin, hlim avanga nui vur vur chung hian an rawn chhawp tha mawlh mawlh mai a ni.
Chhunah ei tur han siam ila, naupang hovin an rawn bial laih laih ta maw tih veleh pa ber hriat phak ngei turin “Khawi maw…i pa khêk rawh u,” han ti ila, kan fate ai pawhin kan hmangaih zawk niin an inhria a, an nui ver ver mai a ni. Zan mut dawna an lukham han lehsak thawk emaw. han bensak thawk thawk ringawt pawh hi thil ho tê, pa ber tana ho miah lo a ni, an rizai sin, dik reng pawh hi han pawt thla ila, han sin thattir leh ila, lawm loh hian an nui ver ver tawh mai a ni. Thawmhnaw thar in lo lei a nih pawhin, an hna bâng hah laiin hmuh loh tur a ni; zânah, mut dawnah an hmun laia hâk chhin tur! Mipa hian an pa te an ngaisang duh tlangpui a, an pa te chanchin sawipui fo tur a ni. In chhung enkawltu nu berin in zir chuan mipa lèn heh an awm thei lo. Inkhel en an tui chuan enpui ve mai tur a ni a, an tan loh lam lam han tan der te hi nuam ve deuh mai a nia; chak lo zawk zawk inchàwi (Bianga infawh) te hi hlimawm ve tak a ni duh khawp a nia.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More