Karnataka politics a dincham tuma inbeihna

State Assembly elections 2023 Karnataka in a hmachhawn chhoh mekah May 10 hian inthlanna neih a ni dawn a, tun ang renga hriat theih china inbeihna nasa a la awm lo tia sawi a ni.
A chhan leh vang tam tak awm zingah Karnataka chu South India a Bharatiya Janata Party (BJP) ke an chheh nghehna hmasa ber a nih avangin engti kawng pawhin thuneihna chan zui an duh leh tum a ni a. Karnataka chu economic powerhouse niin a bik takin technology thar ber ber lamah hmahruaitu a ni a, State pawimawh a nihna chu Parliament piah lam thlengin awmze thuk tak nei a ni.
Congress party chuan Karnataka ah bu nghet takin an khuar sa a, Mallikarjun Kharge, all-India Congress President chu he state chhuak hi a ni a. Chumai bakah Congress hmalam hun zel chu Karnataka inthlanin thuitak a hril tura ngaih a ni bawk. Gandhi family leh a bik takin Rahul Gandhi te chu he State hian a thlawp reng niin chu chu Gandhi kalpui Bharat Jodo Yatra ah pawh khan a langsar hle.
Janata Dal (Secular) H.D. Deve Gowda kaihhruai chu tualchhung farming community tena an bawhrawn a ni thung a. Chutihrual chuan ideology lama inbeihna nasa tak awmin leh heng bakah hian inbakaihna hrang hrang te, freebies intiam tawn te pawh boruak siam tak tak te an ni hlawm a.
BJP te chuan tun hnai kum sawm hnih vel chhungin Karnataka-ah hlawhtlinna nasa tak an nei chungin an Hindutva project erawhin lawm a hlawh lo thung. Nasa taka hma la in love-jihad, Tipu Sultan, hijab issue, cow slaughter leh religious conversion te chungchang vang te pawh chuan BJP te chu a tihmasawn lem chuang vak lo.
BJP tena auhla bera an neih pakhat chu an ideological mentor Savarkar an ‘pitrabhu leh punyabhu’ a tih te chu niin thlahtu thuhmun leh culture intawm tih a ni a, Hindutva lam thlawp awmsa leh awnsa erawh Karnataka-ah hian awm tawk an awm reng thung a. Bombay-Karnratka region (tuna Kittur Karnataka) a chengte chu a hneh ber ber an ni a, mahse, educated Lingayats te chuan Brahmins an inti thugn a. Lingyats thenkhatte chu Jotirao Phule’s Satyasodak Sangh tena a hneh te an ni hlawm. Lingayats te hian kum 1940 chho atang tawh khan an religious community hrang anga inngaihna pawh an nei tawh tih a ni.
Mahse kum 1956 a state hran anga Karnataka din a nih hnuah a bultumtu angah an inngai a, Lingayat tih chu group dang te aia danglama inngaihna an nei bawk a. Kum 1970 leh kum 1980 chhovah political player thar Vokkaligas (farming community te H.D. Deve Gowda kaihhruai) te chu an lianthar hle a. Congress leadership lam rorelna mumal lo lutuk vangin kum 1990 chho khan BJP lama pemna nasa tak awmin B.S. Yediyurappa leh hruaitu lawk Jagdish Shettar (tuna Congress a awm) Rashtriya Swayamsevak Sangh mi leh sa te chu a sulsutu te an ni.
Lingayats te Hindutva huamchhunga dahluh tumna chu ahnuai lam atanga ideology hmanga beih nasat a ni chuang lo, chu ai chuan Veerashaiva leh Lingayats te chu political arena lamah an rinlut zawk a. Chutihrual chiah chuan State a Hindutva project chuan harsatna tawkin hei vang hian Hindutva leadership te chuan community a leader lawk te chu an mi leh sa te rinluhna lama hmala turin tawktarah an hmangta daih a ni.
Karnataka chhim lama Vokkaligas te tamna lamah Hindutva chuan startegy dang neiin tun hnaiah he region ah hian ‘Hinduism’ chu chawhthara awmin thingtlang leh local deity te chu remchnga hmangin temple te sak hat niin serh leh sang nasa taka kalpui thar a ni a. Chutihlaiin Hindutva dinchantir tumte chuan Hindutva leh Hinduism chu thil pakhat leh in ang angin an kalpui leh aupui a. Tipu Sultan namnulna te a awm rualin Vokkaliga hero Nanje Gowda leh Uri Gowda te chawimawi thar an ni bawk a. Chung karah chuan JD(S te chuan Vokkaliga te thendarhna lam duh lovin leh Hindutva in an cultural resource te a eiral loh nna hma la in regional identity chu ngaipawimawh berah an nei bawk.
Congress party te pawhin an ideology kalpui dan an thlak a. A hmaa secularism, socialism leh nationalism an aupui te chu an uar ta vak lo. Chung aiah chuan hna nei lo te hna pek tih te, mirethei te hnena athlawn eitur pek tih te, free electricity tih te bakah public transport a hmeichhia te a thlawna chuantir tih te sawiin caste leh religion lam chu an khawih lo hle. AN tum ber chu huapzo leh intluktlanna niin chu ch an aupui ber a ni bawk a. Tun hnaia Mallikarjun Kharge an India Today tena an kawmnaah pawh an party chuan democracy, constitutionalism leh rights chu pawhthen theihlohah an dah a ti bawk a. Rahul Gandhi pawhin heng thil pathum te hi Hindutva project aia a aupui ber niin chutak chu Karnataka a left la awm te chuan an thlawp phah an ti bawk.
Centre a roel lai Bharatiya Janata Party (BJP) te chuan an ideology kalpui bur tumna chuan Karnataka ah inhnialna leh duhlohna nasa tak a thlen tih pawh an hria a, mahse, Prime Minister Narendra Modi charisma leh party organisation kalphung tha tak leh chak tak chu chakna an chanpui theih an beisei thung. Chutak chu South India a bu nghet taka an khuar theih nana kawng pawimawh bera an ngaih a ni bawk.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More