KUT HNATHAWKTUTE HLAWH HI

Laiu Fachhai

-- Advertisement --

He article-a “Kuthnathawktute” tih hian ni tin inhlawh a, ei zawngtu kuthnathawktute a kawk a ni. Kum 2023 ah khan Australia-ah ka kal a, an rama kuthnathawktute dinhmun ka hmu chuan min tilungawi hle. Kan nau pakhat chu steel fabrication company-ah kuthnathawktu a ni a, a fanu pawh an company office-ah secretary (clerk) hna a thawk ve a. A fanu lehkha thiam (BA) office-a thawktu hlawh aiin a pa lehkha thiam lo kuthnathawktu hlawh a sang zawk daih a ni. A chhan ka zawt a, a pa chuan, “Keini kuthnathawktute hi khaw lum leh accident thei thil hlauhawm tam tak kara kan company tana thawk tam ber leh thawh hlawk berte kan ni a. Chuvangin AC rooma thu office clerk-te aia hlawh tam zawk chu kan phu ngawih ngawih a lawm,” tiin min chhang a ni. A dik hle. Australia sawrkar chuan a rama kuthnathawktute a zahin a ngaisang hle a. Kuthnathawktute chuan tlachham lo a, an hlawh atanga khawsa thei turin ruahmanna a siam sak a ni. Sawrkar ruahmanna chu kuthnathawktu rawihtu mimal, chhungkua leh company-te chuan an zawm tlat tur a ni. Chuvangin Australia rama kuthnathawktute chu an rethei lo. India leh Mizorama kuthnathawktute retheizia dinhmun nen chuan inthlau tak a ni.
Nikuma (2024) Australia rama kuthnawthawktute hlawh (national minimum wage) chu dar kar khatah AU$(Australia dollar) 24.10 a ni a, ni khatah dar kar riat an thawh chuan, an ni tin hlawh chu $ 193 vel a ni ang a, India pawisa chuan ni khatah Rs 10,374 vel an hlawh tihna a ni (@ Rs 53.75 per AU$). Inrinni, Pathianni leh chawlh ni (holiday) dangte paihin thla tin ni 20 thawk thei ta sela, Australia rama kuthnathawktu hlawh hniam ber chuan thla tin $ 3,860 (Rs 2,07,475) vel a hlawh tihna a ni. Inrinnite chawlh loha dar kar riat aia tam (overtime) te an thawk phei chuan an hlawh tam zawk ang. Australia ram anga ram hmasawn tawh (developed country) tehkhinna atana hman chu a fuh ber lo mai thei. Chutih laiin Purchasing Power Parity (PPP) an tih, a ram pawisain thil a lei theih dinhmun atanga tehkhin pawhin, Australia rama kuthnawthawktute dinhmun chu India leh Mizorama kuthnathawktute dinhmun aiin a let tam takin a tha zawk daih a ni.
Australia $ leh India Rs exchange rate atanga chhut chuan, entirnan, Australia rama kuthnathawktu kum khat hlawh $ 49,254 chu India pawisa chuan Rs 26,47,862 a hlawh tihna a ni a, PPP atanga chhut erawh chuan Australia rama kuthnathawktu kum khat hlawh $ 49,254 chu India rama Rs 7,91,976 hlawh nen a intluk a ni (https://www.paritydeals.com/ppp-calculator/india-vs-australia/?salary=791976). Ka chhut sual loh chuan, Australia rama an pawisa $ cheng khatin thil a lei theih kha India ramah chuan Rs 16-in a lei theih tihna a ni chu. A awmzia chu Australia rama kuthnathawktute anga rethei loa khawsa thei tur chuan, Mizorama kuthnathawktute pawh hi ni khatah cheng Rs 3,088 (193×16) an hlawh ve a ngai tihna a ni. Tichuan thla khatah ni 20 thawk thei ta sela, thla tin Rs 61,760 an hlawh pha ve ang. Heti zat hlawh hi an phu ngawih ngawih a ni, anni ho hi kan ram tundinna leh hmasawnna atana hna thawk tak tak leh thawk tam berte an ni meuh si a. Hetiang dinhmun em chu kan la thleng thei rih lo pawhin, kuthnatawktute ni khat hlawh hi Rs 1,000-1,500 tal a nih a hun tawh tak zet a ni. Tichuan thla khatah ni 20 thawk thei ta sela, thla tin Rs 20,000-30,000 vel an la pha ve ang a, tlem a zawng chu an retheihna leh harsatna a ziaawm deuh ngei a rinawm.
Tunlaia India national minimum daily wage erawh chu Rs 178 a ni a. Mizoram minimum daily wage hi national minimum wage aiin sang zawk mah se Rs 420 chauh a ni. Mizorama kuthnathawktu chuan thla khatah ni 20 thawk ta sela, Rs 8,400 vel thla tin an hlawh tihna a ni a, khawsak theih ngaihna a awm thlawt lo. India hian khawvela economy lian ber pangana a hauh mek a, Australia chu sawm pathumna chauh a ni (https://www.forbesindia.com/article/explainers/top-10-largest-economies-in-the-world/86159/1). Chutiang chu a nih laia India rama kuthnathawktute hlawh leh Australia rama kuthnathawktute hlawh lei leh van anga inthlau mai erawh hi chu kan fifth largest economy nihna hi a tak ram a thleng lo deuh chu a lo ni dawn hi maw!
Mizorama kuthnathawktute hlawh tlemzia leh dinhmun chhiatzia chu tlang hriat a ni a. Entirna atan PWD hmang ta ila. Kawng siam hna, in sak hna, leilawn dawh hna, etc te hah taka thawktu tak tak te chu kuthnathawktute (labour-te) an ni a, mahse PWD office-a chowkidar hlawh zat takngial pawh an hlawh lo hi ngaihtuah chian a hun tawh tak zet a ni. Mi rethei rahbehna leh dik lohna (injustice) a nihna lai pawh a awm. Hei vang hian a ni ngei ang, kan ramah chuan kan lehkha thiamten kuthnathawk duh loin sawrkar hna hlir an duh hlawm hi maw. An mawh lo ve, hlawh a inthlau lutuk ve bawk a ni.
Australia-a ka thil hriat pakhat sawi leh ila. Kan naute kuthnathawhna company-a kuthnathawktu pakhat chu MA pass tawh a ni nghe nghe a, mahse office-a thut ai chuan, field-a kuthnathawh a thlang zawk daih a ni, a hlawh a tha ve tho avangin. Kan ramah pawh hian kuthnathawktute hlawh a that chuan, kan lehkha thiamte pawhin kuthnathawh pawi an ti lo ang a, tichuan sawrkar, contractor leh chhungkua hnate thawk turin pawn lam mi labour rawih pawh a ngai tawh lo ang. Hna awm lohna avanga harsatna (unemployment problem) pawh kan su kiang nghal a ni mai.
Ni e, kan ram hi chu hna thawk tak tak leh thawh hlawk ber kuthnathawktute zah lohna leh an dinhmun ngai pawimawh lo a, rapbet a, hlawh tlem ber leh hlawh tlemte hlawh tirna ram a nih rih tlat hi maw. Kuthnathawktute tan chuan ram lungchhiatthlak kan la ni rih e. Chu chauh a ni lo. Hlawh sang hlawha a ngheta thawktute aia hlawh tlemte hlawh a nghet loa thawktuten (contractual workers-ten) hna an thawh tam zawkna leh hna an thiam zawkna ram a ni a, zirtirtu leh sawrkar hna dang thawktu thenkhat chuan, hlawh tlemtein an aiah mi an kal tir a, anni erawh thla tin ei sên lo thawh lo hlawh tam tak an hlawh theihna ram kan ni hi maw. Chuti chung pawh chuan Kristian ram kan inti a, thawh lo hlawh hlawhtute chuan inthlahrunna nei miah lo a, biak in leh zaikhawmnaah te an lam theihna ram kan la ni e. “Tu pawhin hna a thawk duh lo chuan ei pawh ei suh se” (2 Thessalonika 3.10) tih thu hian inthlahrunna chhete mah a nei tir lo a, huai taka thawh lo hlawh la ngam Kristian intite tuallenna ram kan ni e. Chutih laiin kan ram hmasawnna atana hnathawh tak taktu kuthnathawktute erawh chu ei kham loh hlawh tlemte hlawhin an rum mek a ni.
Sim tur, zir tur, tidanglam tur leh tihhmasawn tur tam tak kan nei a ni. Kuthnathawktute dikna humhim sak hi kan sawrkar hrawn mek hian a tih makmawh ber pakhat chu a ni. Amosa 5.24-a “Rorêlna dik chu lui angin luang sela, dikna pawh luipui kang lo angin luang rawh se” tih thute hi a takin kalpui tawh ila, kan “mipui sawrkar” hian, mipui tamtak nihna kuthnathawktu miretheite dinhmun chawikan tum sela, an ni hlawh tihpun sakin, rorelna dik leh tha chu an tan lui angin luan tir sela, luipui kang lo anga luan tir sak turin tun kum thar (2025) atang chuan i beisei ang u.
“Dân chimawm tak siam a, thupêk khirh tak tak tichhuak thînte u, in chung a pik e. Chutin rethei that vena tûr in dang tlat a, dik taka ro rêlsak an ni ngai lo; hmeithaite in suam a, fahrahte in rawk thîn” (Isaia 10.1-2).
“Ngai teh, i nau Sodom sualna chu hei hi a ni: a chapo va, ei tûr a ngahin a fanute nên nuam an chên der der a, retheite leh mangangte an chhawmdâwl ngai lo. An inchhuang êm êm a, ka hmaa thil tenawm an ti avângin ka nuai bo va ni” (Ezekiela 16.49-50).
“Rethei khawngaih hi Lalpa hnêna thil pûktîr ang a ni, i thiltih ang chu a rûl leh ngei ang che” (Thufingte 19.17).

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More