LA VIE: HMANGAIHNA RAPTHLAK!

By Rev Dr Ramengliana

-- Advertisement --

Khawvelah hian thu leh hla tha leh ril, lemziak leh rimawi lam thil hlu, rangkachak ang, tuiek,sulrul leh hun-in a eichhiat theih loh tam tak a awm . Chutiang tam tak karah chuan mite thinlunga nung reng thin erawh tlemtê chauh a ni.

Lemziak khawvel-ah pawh lemziak tha leh hmingthang tam tak a awm ngei a. Chutiang karah chuan kum zabi 20-na lemziak thiam ropui ber, Pablo Picasso (1881–1973) kutchhuak 20,000 chuang zingah “La Vie” erawh hi chuan ngaihtuah a tithuiin hriat reng leh chhinchhiah reng a hlawh a. A entu rilru-ah an pian ahnu lama an thil ngaihtuah ngai miah loh thil tam tak a ngaihtuah chhuahtir thei (inspiring) tlat thung a ni . A lemziak hming hi a French tawngin ‘La Vie’ an ti a, a Sap hming chuan ‘Mysteries of Life’ kan ti ve mai ang a, a Mizo tawng chuan ‘Hmangaihna Rapthlak’ kan han ti mai a ni ang chu.

Mizo tawng upa-ah chuan ‘sial rângin sial râng a hring, sakâwlin sakâwl’ an lo ti mathlawn lovin Spain ram Mailaga khua lemziak zirtirtu, Catalan hnam pa pakhat chuan fapa a nei a, A hming chu Pablo Picasso a ni a. Chu naupang chu a saisen tet atangin a pa dung thulin lemziak lama a chemkalzia chu a nu leh a pa chuan an hmuchhuak ta thuai a, lemziak zirna hmun Barcelona leh Madrid khawpui-ah te an sei lentir ta a. A naupan lai atanga a lemziak zirpui, a thian bulfuk pakhat, kawm ngeih bik riau a nei bawk a . Chu a thianpa hming chu Carlos Casagemas a ni.

Tichuan he Catalan rawlthar lungmawl pahnih hian Spain rama lemziak finthiamna khawpkham lovin khawvel ram zau zawkah thiamna ril zawk zir tur leh hai chhuak turin an feh chhuak ta. Thiamna ril zawka an tuihalna avang chuan sum leh pai rohlu eng mah nei lo, kut ruak tak meuh meuhvin France ram khawpui, Paris-ah an invawm lut ve ta rawih mai a. Lemziak khawvelah an liluh ta a. Chhuanchhâm chang an ngah. Mei alh en chang a awm.

Chutih mek lai chuan thianpa Castro chu Paris lanu tleitir sakhmeltha, Germaine zûnah a uai ta tlat mai le! |uan zai reng a rêl thei mawlh lo! Hmangaihna zûn hian hrualhrui iangin mi a lo va han phuar nghet thei ngai teh lul em! Chhan let loh hmangaihna, hmangnaihna khingbai zet hi zawng a nâ a ni. |hianpa Picasso chawmhlawmin a awm teh tawl a. Paris khawpuia khawsa reng thei pawh an ni ta lo va, rawlthar lungmawl pahnih chu an puanthuah telin an khua Malaga-ah kut beng bawkin lam ang an let leh ta. An retheih barkberhzia leh an tâwp, an bâlh, an pâwrzia chuan an chhungte a barakhaih nasa hle mai. Picasso chuan a thianpa chu a ngai thei ta bik lova, a awm hransan ta a.
Chhuihthangval Castro lungleng lutuk awm ngaihna hre lo chuan a chhailaidi tual lenna, Paris khawpui-ah lam ang a let leh ta poh va. A hmangaih si, a dam chhan a luah loh lung di, Germaine chu Café-a a thutpui lai chuan, mi beidawng, fam dairial chan nûam ta zawk, a riang val Castro chuan a pistol a phawi ta lawk a, a chhai lai di Germaine chu a kap ta thawr mai a. Ani a lo bu zeuh hman a, mangang thlabarin dawhkan hnuaiah a biling a balangin a tlu sawp nghai thuai. Chutah le! A changtupa chuan a silai chu a a chalpadar-ah tak a chuktuah. A cheng a hmet. A puak ta……………. Dur!
Chu zan, zan chhinchhiahtlak loh, chhinchhiah loh theih bawk si loh zan-a, (to be precise; on the 17th Feb 1901) Paris khawpui laili-a, mipui zi mur mur kara hmangaihna avanga silai puak ri thangkhawk leh chhan let loh hmangaihna, hmanngaihna rapthlak tak avanga a thian kawm ngeih ber maiin a nunna a lak tak mai thu, chanchin lungchhiathlak tak mai leh thu thin thawng zet maiin Picasso a han barakhaih zet mai chu!….. “Keimah vang a ni, ka thiam lo a ni, ka thianpa nun beidawng ka lo hnuchhawn kha ka thiam lo a ni!” a rilru-in a ti mawlh mawlh mai a, a inthiam thei thlawt lo. A lainat ngawih ngawih a, a khawngaih bawk si! Se bo hnua se kawng khar–in awmzia a nei law. Phengphehlepa khua a tlai zo ta.

Picasso tan Ni leh Thla a lo thim zo ta! A thinlung, a ngaihtuahna zawng zawng leh a suangtuahna zawng zawngah chuan Hmangaihna kal sual lo rapthlak theihzia mawlh mai chu a inthumrawn tlut tlut ta mai a. Hringnun khawvela lungngaihna, nguina, manganna, sahalna, tahna, nun kawrawng, nun beidawng – heng thil tha lo leh thil duhawm lo, kan nun chhuahpui leh kan nun chhuahpui kher loh hringnun chhungril ( the realm of human mind) ah hian Hmangaihna hian bu a lo va khuar nasa-in mi a lo va ching rethei zozai tak em!
Hringfate mittui titla-tu, lusun chhungte khawhartirtu, lanu valrual tam tak thinlai tihnîmtu, suihlunglen avanga hmangaihna biathu hla mawi tin reng Sihtui ianga hringfate lungruka rawn hnamtirtu! Aw Hmangaihna! I lo va han rapthlak teh lul em! Awmlai ai pawh hian!
Picasso chuan a thianpa ber, a rilru mangan baihvaih ber laia a hnuchhawn tak avanga Rih sang mual liama fam dai rial a chang ta mai chu a hre thiam thei lo va, a tuar thiam thei mawlh lo.

A tan khawvel hi a letlingin a khaikhup hlauh hian a hria a. Chu a thinlung chhungril bera lungngaihna runthlak tawpkhawk atanga lo rih chhuak, a lungngaihzia leh a tuarzia (feeling & emotion) chu ngawih bopui ta lo chuan a rawng leh a lemziakna hmanrua a la a, a thianpa sûn nan lem a ziak tan ta a. Lungngaihna chhumpui kara leng a ni bawk a, a thinlungah rawng dang reng a lang lo; lungngaihna lantir theitu rawng pawl (blue colour) chauh lo chu! Tichuan, eng nge lo thleng ta? Khawvel History lo ni ta, “The Blue Period of Pablo Picasso Painting” an tih chu a lo piang ta!
He ‘La Vie’ lemziak hi ngun takin han thlek la, a langsar mi 3 dingte mitmengah hian eng nge i hmuh?
Mipa hi tu dang ni lovin Hmangaihna rapthlak tak avanga mahni intihlum ta, Carlos Casagemas hmel a ni a. Nu, nausen pawm hian eng nge a ngaihtuaha i rin? Duhte’n hraileng awi Chûnnu hian a enchim loh, a bûng dawn tuai, thing delh loh lung delh lova, thang liana a lo puitlin theih dan tur a hmangaih avanga a ngaihtuah nasat turzia leh a rilru sen nasatzia tur i hmu thei em?

A hnunglama fiah lo riai ruaia ziak, hmeichhe vial ngawn ngawn te hian eng nge an lungkhama an eng helh ang le? Hling hi hnahthel chunga a tlakin emaw hling chungah hnahthel a tlak pawhin a tuartu chu hnahthel? Hmakhawsang atangin hmeichhia lungmáwl te hi hmangaihna avanga a tuartu an lo ni chawk! A vanduai falte phei chu mahni taksa hralhin ei hmuh nan nawh chi an zuar! Nawhchizuar, khawtlang entleute hi mahni farnute kan hmangaihna mit atanga kan en chuan an nun hi a va rapthlak em!
Chu Hmangaihna rilru nen chuan Picasso kutchhuak Hmangaihna Rapthlakzia hi lo en ve la, lo tem chhin la, i thinlung leh rilru ngaihtuahna leh suangtuahna chhungril ber kawngkharpui kha hawngin lo seng lut ve la, lo vei zui ve teh le!
Hmangaihna hi a ropui ber a, a nunrawng ber a, a lo rapthlak thei ber bawk a ni lo em ni?

 

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More