LGBTQ hi engtia hmachhawn tur nge?

By Rinfela Zadeng

-- Advertisement --

LGBTQ (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Queer) kan tih chuan – mawngkawhur, patil, tuai, damdawi lam thiamna (Medical Science) hmanga mipa hmeichhiaa inlet/hmeichhia mipaa inlet, mipa leh hmeichhe mutpui thei ve ve, mi danglam bik, mipa emaw hmeichhia emaw rilru pawh pu chuang lo te hi an ni kan ti thei awm e. Kan thupui sawi mek hi vawiin khawvela kan buaipui leh kan hmachhawn mek a ni a; fimkhur tak leh uluk taka zirchian ngai leh hmachhawn ngai a ni bawk.

Sex kaihhnawih thil a ni
LGBTQ kan sawi ruala kan sawi tel loh theih loh chu sex/mipat hmeichhiatna hi a ni a; LGBTQ nen hian a inzawm tlat a ni. Bible zirtirna ring mi, Pathian ringtu kan nih chuan Genesis 1:18 -ah Pathianin mipa kawppui turin hmeichhia a siam tih kan hmu a. Mipa leh hmeichhia chuan ‘sex’ an hmang ang a, leilung luah khata fa nei zel turin Pathianin ‘sex’ hi mihringte hnenah a thlawnin a pe tih kan hmu. Chu thil chu LGBTQ te inkarah chuan a awm ve ta lo a; anmahni an pui, an zahmawh anpui an kawp avangin fa an nei ve thei ta lo a. Chu chu ‘sex’ tarmit atanga kan thlir chuan a dik thei lo a; an mahni pawh mihring pangngai angah pawm harsa kan tiin kan en hrang ta a nih hi.
Mihring dikna chanvo humhalhna atangin

Kan unau LGBTQ te hi engtik atangin nge khawvelah an lo awm tan tawh kan hre lo a; Bible-ah pawh mahni mipatpui mutpui chu sual a ni a, tihhlum tur a ni tih kan hmu (Lev 20:13). Thuthlung Thar lamah chuan Tirhkoh Paula chuan mawngkawhur te chuan Pathian ram an luah loh tur thu a sawi thu kan hmu bawk (I Kor 6:9). Chutiang chuan khawvelah hian rei tak an lo awm tawh a; kum 1924 khan Henry Gerber chuan hetiang mite dikna chanvo humhalh tumin Chicago, USA-ah hma a lo la daih tawh bawk a. Kum 2011 khan UN Human Rights chuan LGBTQ te dikna chanvo hi ngaihtuahin a pawm tan a; kum 2014 khan UN Human Rights vek hian LGBTQ te leh mi pangngai te hnathawh hlawh chu an inzat tur a ni tiin a sawi a. Tunah phei chuan khawvel ram sorkar leh kohhran tam takin an pawm a, dan ang thlapa innei leh Pastor hna thawk te pawh an awm ta zel a ni.

Kum 2012 khan The Presbyterian Church, USA chuan Pastor atan mawngkawhur an nemngheh avangin Mizoram Presbyterian Kohhran chuan an inzawmna an chhu chat a nih kha. Tunlai khawvelah chuan lehkha pawimawh dah khahna turah pawh an nihna – mipa leh hmeichhia bakah LGBTQ te tan hmun a awm zel a ni tih kan hre vek awm e. Chhimbal rawng hi anmahni thlawpna rawng niin, Mizo te’n kan en than em em English Premier League te leh khawvel football league lian dangte pawhin an thlawp tih kan hre vek awm e.

Tunlai khawvel leh LGBTQ
Tunlai khawvel kan hman mek hi ‘mahni pawimawh berna khawvel’ (self centre prespective) atanga engkim hi thlir a ni tawh a. Chu rilru chuan mi thiamte leh zirna in zawng zawng a luah khat zo tawh a. Chutianga zirna leh finna chu tunlai ber ber leh kan pawm em em a ni tawh a. Chuvangin LGBTQ te pawhin an nihna chu an dikna leh an chanvo a nih thu an tlangaupui a. Khawvel mi thiamte leh Pathian thu thiam (liberal theologian) tam takin an pawmpui a. Mizoramah ngei pawh mi khual an ni tawh lo a; Sorkar leh Kohhran thlengin kan la buaipui tur leh kan la hmachhawn zel tur an ni. LGBTQ te hi kan fanu, kan fapa, keini ang bawka Kristian an ni a; Pathian an rin thu leh chhandamna pawh an chan ngei tur thu huai takin an sawi ngam bawk.

Engvanga lo awm nge?
Keini ang chuan LGBTQ te lo awm chhan hi kan va hre thuk ve lo a; an awmna chhehvel boruak leh pian tirh atanga lo awm te pawh an ni thei awm e. Khawvela mi thiam zawkte pawhin LGBTQ lo awmna chhan te hi an zirchiang nasa tawh a; Science lam atang te pawhin nasa takin an zir a. LGBTQ te hi an pianpui ve reng nge an duhthlanna tih thuah hian mi thiamte ngaihdan pawh a rual thei lo. Ka tawnhriat ve pakhat chu – hmeichhe pakhatin patil a nihna chhan a sawi a. A naupan lai atangin a pa deuh saa, inkhelh te pawh a thiam a. A lo upat deuh hnuah chuan hmeichhe ngaihzawn tur a hmu a; sex a hmanpui theih zel bawk avangin mipa aia hmeichhe ngaihzawn chu nuam a tih zawk thu leh a patil zui tak thu min hrilh a. Hmeichhia a ni tih a inhre reng tho tih a sawi bawk.

Sual a ni em?
Bible zirtirna ring lo, Kristian ni lo leh Pathian awm ring lo tan chuan LGBTQ nih hi sual a ni kher lo thei a. Mihring dikna chanvo atanga thlir phei chuan LGBTQ te hi keini ang thoa mihring pangngai, keini aia danglam bik tura siam an ni a. Liberal Theologian te thusawi atangin Pathian atanga an dikna chanvo, Bible atanga an dikna leh van rama an chanvo thlengin huaisen takin an hauh ngam tawh a. Keini ang Pathian thu hre thuk lo tan phei chuan sawi tur pawh kan nei ve lo hial ang. Chuvangin Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar zirtirna ilo en teh ang.

Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar atangin
A tira kan sawi tawh ang khan Pathian ring mi, Bible zirtirnaa innghat tlat tan chuan LGBTQ te hi mi sual an ni lo e tia pawm erawh a harsa hle thung. Leviticus 18.22-ah chuan hmeichhia ang maia mipa dang nena mutpui chu thil tenawm tak a ni tih a sawi. Tin, Leviticus 20:13 -ah chutiang thil tihnaah chuan Israel ramah chuan thi tura hremna pek a ni a, chu chu uirena, inngaihzawnna, leh ran inpawlna te nen a ni. Chu chu tunlai khawvela LGBTQ mi thiam te chuan heng khapnate hi Thuthlung Hluia vawk ang chi rannung thianghlim lo nena inzawmna neih khapna nen tehkhin an ni an ti awlsam hle. Tunlai Kristiante hian Thuthlung Hluia inkhawm dan zawng zawng an zawm vek loh ang bawkin, mipat hmeichhiatna hman khapnate hi kan zawm a ngai lo niin an sawi.

Mahse Thuthlung Tharah hian Thuthlung Hluia mipat hmeichhiatna hman khapnate chu a dikzia a nemnghet leh a. Thuthlung Tharah pawh mipat hmeichhiatna hman khap a ni. I Korinth 6.9-10 -ah Paula chuan, “Mawngkawhur” tia a thumal hman te hi Greek literature-ah chuan mipa leh mipa inpawlnaah a titu leh a tuartute a kawk a ni. Heng thumal pahnih zinga pahnihna hi I Timothea 1:10 chu “Chanchin Tha zirtîrna dik kalh” anga inngaih, bawih zuar, dawthei, leh tualthattute nên a sawi a ni.

Rom Lekhathawn 1:24-28 te hi Liberal scholar-te chuan awmzia sawifiah an tum a. Paula hian pathian dang biakna thiltih, mipa naupang tête mipat hmeichhiatna hmansualna chu a sawisêl mai niin an sawi. Mahse chutiang hrilhfiahna chu a dik lo tih a chiang a, Paula chuan Rom 1: 24 leh 27-ah hian heng mipaten mipat hmeichhiatna hmanpui an tihte hi “inhmangaih tawnna” tih a nih thu a sawi a, châng 26-ah pawh hian patil te thiltih chungchâng pawh a sawi bawk. Mi thiam dangte chuan Paula hian mipa leh hmeichhe inkar ‘sex’ chauh a sawi a, LGBTQ te thil tih thin chu a dem lo niin an sawi. Mahse he hrilhfiahna hi an tanchhan mil mai a ni a, Paula’n a sawisel chu LGBTQ te thiltih a ni. He thu hi Thuthlung Hlui hnuaia awm dan/law bakah I Korinth 6.9-10 leh I Timothea 1.10-ah hian Paula hian chutiang thiltih zawng zawng chu a khap tih a chiang hle.
Engtin nge kan dawnsawn ang?
LGBTQ te rilru put hmang – mipa leh hmeichhe chungah – hi mi pangngai ai chuan a danglam tih kan pawm a; pawn lama an chetzia thleng pawhin a lang. Mahse, insuma tihdanglam theih a ni. Mi pangngai pawhin ‘sex’ chakna te, sex ni kher lo sual tih duhna rilru hi kan pu vek a, kan pianpui a ni. Kan insumna leh kan kalsanna hi sual laka kan fihlimna a ni a; chu chu Pathian thu kan awihna leh kan nun kaihruaitu a ni. LGBTQ te keini ang bawka mi pangngai, mipa leh hmeichhia ni tura Pathian siam an ni a; an taksa milpui ni lo rilru dang an pu mai chauh a ni. Chuvangin hmusita diriam mai loin tanpui ila, anmahni ngei pawhin danglam tumin Pathian rinchhanin tan la se la, an hneh thei ngei ang.

Ka taksa anpui it thin mihring ka lo ni thei a; chutiang rilru pu chuan ka lo seilianin kum tam tak ka lo hmang tawh pawh a ni thei e. Mahse Pathian chuan mipa emaw hmeichhia emaw ni turin A anpuiin min siam tih hre reng la. I taksa mila i rilru thlak danglam turin theih tawp lo chhuah la, Pathian pawhin a tanpui ngei ang che.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More