By Laldawngliana, Kolasib
-- Advertisement --
Eiruk hi a man hla lo, a duhin ti se la. Kan Pi leh Pute kha China atanga Burma ram pal tlanga Mizorama lo awm ta hi an ni a. Burma ram kalsanin Mizoram hi an lo thleng a ni. Kan Pathian thu chuan tihian a ti a, ‘Tin, lei chung zawng zawnga awm turin bul hmunkhat vekin
hnam tin min siam a, an tan hun bi te a ruat a, an awmna ramrite pawh a khamsak bawk a.
Mizoram Pradesh Congress Committee Assembly vawi 35-na Political-ah chuan tihian a indah a. Mizoram leh zofate chu British sawrkarin min r
Mizofaten mipui ror>lna tha leh kawng dik zawha, hma lam kan pen thiam ve dawn chauh laiin, MNF Party-ten politics zirtirna dik lo an ruih chilhna avângin kum 1966-1986 inkârah râlthuam chelekin rambuaina rapthlâk tak hnuaiah kan tlul
Mizoramah hian Congress party-in Mizoram leh a ch>ngate tân Resolution eng emaw zat a lo siam tawh a. Khatiang taka Politics tuinu hnuaiah pawh, Pu Lal Thanhawla kaihhruai Mizoram Pradesh Congress Committee chuan rilru thianghlim leh rilru fim tak ngaihtuahna neiin, Party chhunga policy ngaih pawimawh ber leh tihhlawhtlin ngei a tum chu, India sawrkâr leh MNF helte inremtir a, ram buaina hnuai atanga Mizoram leh mipuite chhanchhuah a, ralmuanna hnuaia khawsaktir a ni. Chumi dawtah hmasawna hma lam kawng dik zawh tura mipuite rilru thar puttir a, ram buaina avânga retheihna khur a tlu lut chhungkua zawng zawngte mahni kea ding a intodelh tura dawmkan a ni. Chumi hnu lehah chuan Mizoram leh hnam hi kawng engkima intodelh a, Mizoram pawn a khawsa, Mizo hnahthlâk zawng zawngte ram bungkhat leh ror>lna pakhat hnuaia khawsa tura inbuatsaih a, khawv>l a ram leh hnam ropui dinchhuak a, India ram leh khawv>l ram tin a, Lal Isua Chhanchin |ha puang darhtu ni tura inbuatsaih chhoh zelin kan tum ram panin kan kal z>l dawn an ti a ni.
Association for Mizoram Economic Forum-in kum 1992-a workshop Synod Conference Centre Aizawla an buatsaih hawnna inkhawmah; kha tih laia Mizoram Chief Minister Pu Lal Thanhawla’n…Pathianin Mizo te min zawn chhuah dan leh Pathian thu n>na kan kal ngat chuan ramdangten min chimral ahnehin, Chanchin |ha hmangin Mizorama hnamdangte hi kan chîmral zâwk ang tih ka ring tlat a. Hei hi kan party inngahna pawh a ni a, hmun danga ka kalna a piangah hei hi ka sawi thin a. Khawvelah Pathianin thil tam tak a siam a, chumiah chuan mihringte inr>lbawlnân Politic a siam a. Politic-ah chuan mi tumah kan ralbang thei lo va.
Kohhran hruaitute leh Mizo zawng zawngten politic av^ngin kum eng emaw chhung kan tuar a, kan tawrh dân chu kan hmu theuh tawh a. Chuti chung chuan kan eizawnna kawng tinreng, kan kohhran nun leh kristian nun leh khawtlang nun hi politic-ah hian a inhngat tlat a ni. Politic atanga ram rawngbâwlna hi kan chhia leh tha hriatna atangin kan tung ding tur a ni. A sawi zelnaah mi lu la hnam kha Pathianin min zawng chhuak a, kan chhehv>l ramah Chanchin |ha thehdarh turin min dah a. Khawvela ringlo mi tamna ber ram chu China leh India a ni a. India ram Hindu kulm
Mizoram State Day champha vawi 10-na lawmnaah pawh kan Chief Minisiter hian “Kan ramin tah leh hathialna, buaina kum 20 zet a tawrh hnuin, India sawrkâr laipuiin pa chan changin, zawldawh takin leh MNF member dang zawng zawngte pawhin ram hmangaihna av^ngte Remna leh Muanna duhna av^ngtein huaisen takin, tl^wm ngamin pa chan chang takin an awm a, chumi av^ng chuan India sawrkar laipui leh MNF unauten inremna duhawm tak an lo siam thei ta a, a lawmawm ka ti takzet a ni. Tin, ka thawpui Congress mi leh sawrkâr mite pawhin, hnam inpumkhatna duh avangte, mipuite hmangaihna avangte leh hmasâwnna chak zawk an duhna avângte in sawrkâr nawr thluin lalthutthleng midangte hmun kian thei khawpin an inpe a, he inp>kna hi a ropui ka ti a, Pathian malsawmna leh khawingaihna leh zahngaihna vawrtawp a ni a, ropui ka tiin lawmthu ka sawi tak zet zet a ni. Tichuan vawiin-ah chuan India ramah State muanawm ber a lo ni ta a, he Remna leh Muanna harsa taka kan hlawhchhuah hi Mizo tute pawhin vawnhim reng hi kan mawhphurna a ni tih hi he hun lâwmawm takah hian i hre thar leh ang u… A sawi z>lnaah Mizorama chhungkaw tinte hi hmasawn tira tih changkan kan tum a ni. Chungte avâng chuan Rangva semte, NLUP te; tin, JRY te, IEAS te leh IRDP atangten, chutiang chuan theihpatawp kan chhuah mek a. Amaherawhchu, sawrkârin eng ang pawhin theihpatawp chhuah mah selangin, mipuiten neitu chan changin thahnemngaihna dik, taimakna, tuarchhelna nen min tawiawm loh chuan a hlawhtling thei lo a ni. Pathianin tihtur neia khua leh tuia min dahna lamah hian neitu chan changin thahnemngaihna dik nen, rinawm takin dik takin kan thawk tur a ni. Chumi atang chuan hlawhtlinna kan hmu dawn chauh a ni,” a ti a. Mizoram leh Zohnahthl^kte damna leh humhalh n^n te, mipuiin sawrkar tha leh rintl^k an neih nan te, Corruption do kawngah te, Dan leh thup>k ken kawh kawngah te, hmasawnna ruhrel lian rotling dinna kawngah te Mizoram leh hnam tan hian a lo thawk na sa tawh a ni.
Kum 1994 May ni 10-a Indian Institute of Public Administration Mizoram Regional Branch-in seminar an huaihawt tumin tuna MPCC President Pu Lalsawta leh Pu P. Lalnithanga IAS te khan Mizoram tan thahnemngai taka an thusawi te kha bengah a la châm reng. He seminar-ah
hian Resourse Person-ah Mizoram IGP Pu Virendra Rai IPS hman a ni a, ani hi MA Economics niin ka hria. He seminar-ah hian Dr H. Thansanga chairman a ni a, ani hi IIPA Mizoram Regional Branch-ah President a niin ka hre bawk a. Khawvel hmun danga mite hi chuan an finna leh thiamna an ram tan an hmang tangkai kher mai. Ram leh hnam hmasawnna thlentu bul chu finnate, thiamnate, hriatnate hi a ni. Mizoram t^na thawk tak tak tur chuan kan lehkhathiamate hi an pawimawha an thusawi a dik tur a ni, an dik chuan kan mithiamte hi kan ngaisang >m >m ang, Hawh u! Congress mipuite hian Rinawmna te, Taimakna te, Hmangaihna tein Mizoram tan ro i’n rel tak tak teh ang u!