President’s Rule-ah Manipur a awm dawn ta
Indian sorkar chuan hmarchhaka buaina tamna state, Manipur chu an chief minister, N Biren Singh-a a bân hnuah sorkar laipui atanga enkawl, President’s Rule-a awm turin a ti ta.
India-a rorel lai, BJP mi, Singh-a hi thla tam tak bâng tura nawr a nih hnuah Pathianni khan a bânna a thehlut ta nge nge.
An state-ah hian a cheng tam zawk, Meitei leh a tlem zawk, Kuki hnam inkarah May, 2023 atang khan ei leh bar thil, ram neitu inchuhna leh hna inhauhsakna thua inrem lohna neiin buaina a chhuak.
Buaina avang hian mi 250 chuang thi awm tawhin mi sang tel baihvaiin an awm phah bawk.
Buaina a nasat vanglai, July, 2023 khan hmeichhe pahnih saruaka khawlaia kaltira mi tam takin an zui lai video a darh avangin he state hi khawvelah a lar hluai a, India-ah phei chuan he thil thleng hian mi tam tak a tithinrim.
Kum 2023 angin buaina leh tharum thawhna a tam tawh lo va; mahse, hnam hnih inkarah hian tharum thawhna a la thleng zeuh zeuh reng tho.
Singh-a hi Meitei a ni a, tun hnai thla eng emaw zat chhung chu Kuki pawl hrang hrangten buaina chhuakah hian an hnam a tan bik lutuk niin an puh a, amah erawh chuan a pha nasa hle.
Chanchinbute chuan BJP chhungkuaah ngei pawh amah duh tawh lohna a awm niin an tar lang hlawm bawk.
BJP hruaitute chuan amah thlaktu tur dapin ngaihtuahna pawh an seng hle a; mahse, chief minister tur an ruat thei lo.
Ningani tlaiah khan President Droupadi Murmu-i pisa chuan sorkar laipui hnuaia dah turin a ti ta a, hei hi India-ah chuan President’s Rule an ti.
“Governor hnen atanga report ka dawn ang leh a kaihhnawih report leh thil dang ka lo hriat ve atangin he state-ah hian India danpuiin a sawi anga sorkar pangngai kal theihna a awm lo a ni,” tiin thuchhuahah tar lan a ni.
Manipur-ah hian assembly thutkhawm hnuhnung ber chu August kha niin Thawhtanni kha thut leh hun tura ruahman a ni a; mahse, Governor Ajay Bhalla chuan thutkhawm a koh tawh chu a hma nia chief minister a bân hnuah thulh thu a puang.
A hmain eptu, Congress party member-te chuan thutkhawmah hian Singh-a kaihhruai sorkar an rintawk lohna an thehlut dawn tih an sawi lawk bawk.
Congress hruaitu, Jairam Ramesh chuan Singh-a hian an thu put luh tur chu a tlang dawn tih a hria a, a bâng ta zawk niin ANI news agency hnenah a sawi a. Ramesh-a hian Union Home Minister Amit Shah pawh bâng turin a ti tel.
Eptu hruaitu dangte pawhin tharum thawhna a thlen hnua a la tlawh miah loh avangin Prime Minister Narendra Modi-a chu an sawisel nasa hle bawk.
Hetih lai hian India-a Supreme Court chuan Kuki pawl pakhatin Singh-a chungchang ngaihtuah tura an thlen chu a ngaihtuah mek a, an thu thlenah hian chief minister hlui ni ta hi tharum thawhna tipunluntu niin an puh a. Thehluttute hian an puhna nemnghehna nia an sawi audio tape put ru chu an pe lut tel.
Court hian a ngaihtuah leh hmain audio endikna forensic report chu a nghak leh mek a. Singh-a chuan an puhna ang hi engmah tih a nei lo tih a sawi thung.
Manipur-a hnam hnih intihbuaina hi Kuki-ten Meitei-in tribal status neih an phutna an duh lohna atanga intan a ni a. Tribal zingah an tel ve chuan Meitei-te hi an tel hma pawhin sorkar leh khawtlangah an chak zawk sa si a, tun hmaa Kuki-in an ta neih thin ram leh thil dang tam tak an lei thei ang a, an hnam tan a him dawn lo niin an ngai.
A chhan dang, a phena awm zawk chu Meitei kaihhruai sorkarin ruihhlo do intia hma a lakna chu an hnam nuai chimih tumna a ni bawk niin Kuki-te chuan an sawi.
Tharum thawhna a thlen hnuah Manipur hi hlawm hnihah then a ni a, Meitei-te chenna Imphal Valley leh Kuki-te chenna a bul vel tlangram a ni a. Ramri leh buffer zone an tihte chu venhim hna thawktu leh hnam hnih atanga mahni inpeten khauh takin an veng.
Inremna a awm theih nana sorkar laipui leh state thuneituten hma an lakna chu a la hlawhchham zel rih a ni.
President’s Rule-ah Manipur a awm dawn ta
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
Prev Post